1 milyon Suriyeli nasıl geri gönderilecek? Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı aşama aşama anlattı

İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı Ahmet Hakan´ın moderatörlüğünü yaptığı Tarafsız Bölge programının konuğu oldu. Çataklı, 1 milyon Suriyelinin geri dönüşü için sınırda karşılama ve sınır ötesinde kurulan güvenli bölgelerde oluşturulan alanlara yönlendirme stratejilerinin yürütüldüğünü açıkladı. Çataklı buralarda oluşturulan güvenli bölgeler için uluslararası kuruluşların desteğinin de alındığını ifade etti.

Bakan Yardımcısı Çataklı´nın açıklamalarından öne çıkanlar:

TÜRKİYE´DE NE KADAR YABANCI VAR?

Geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı: 3.762.889

Bu sayı Türkiye´de toplam Suriyeli sayısını ifade ediyor.

İkamet izniyle kalanlar: 1.414.779

İçinde öğrenciler var, aileler var, her dönem azalan çoğalan ama düzenli göçmen kapsamında olanlar. İçerisinde İngilizler, Almanlar da yer alıyor. Bunlar tartışma dışı bırakmamız gereken bir alan.

Uluslararası koruma kapsamında yer alanlar: 320.068

Teknik tabiri mülteci kapsamına daha yakın olan kısım burası. Savaş sebebiyle koruma statüsü altında olanlar bunlar. Bunlar birçok ülkeden var. Yanlış hatırlamıyorsam 92 ülkeden var. Örneğin İran´dan, Orta Asya´dan, Kafkaslar´dan. Burada Suriyeli çok az kişi var. Biz bunların müracaatlarını alıyoruz. Zaman zaman bu kişiler BM tarafından değişik yerlere yerleştiriliyor.

2017´DEN İTİBAREN NEDEN GÖÇLER DURDU?

2017´den bugüne Suriyeliler neredeyse Türkiye´ye gelmiyor. 2017´de Suriyeliler Türkiye´ye gelmemeye başladı. Aslında meselenin temel kırılma anı yaptığımız operasyonlar. Eğer Fırat Kalkanı, Barış Pınarı, Zeytin Dalı ve Bahar Kalkanı operasyonlarını yapmasaydık ülkemizde 9 milyon 762 bin 889 Suriyeli ülkemizde olacaktı.

TÜRKİYE´NİN GÖÇMEN STRATEJİLERİ

İdlib´de 1 milyon 300 bin kişi yaşıyor kamplarda. Bizim iki stratejimiz var. İlki sınırda karşılamak. Sınır ötesinde güvenli alanlar hazırlayıp Suriyelileri orada tutuyoruz. Biz adliye, yol ve ekonomik olarak gelişmesi için Barış Pınarı, Zeytin Dalı gibi bölgelerde çalışmalar yürütüyoruz. Orada hayatın normalleşebilmesi için çalışmalar yaptık. Organize sanayi bölgelerinin oluşması için faaliyetler yürüttük.

GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ PROJELERİ NELER?

İkinci stratejimiz sınır ötesinde oluşturduğumuz ve güvenli hale getirdiğimiz alanlara Suriyelileri göndermek. Türkiye´ye belli oranda gelişler vardı. Gönüllü geri dönüşlerle 498 bin kişiyi de geri gönderdik. Türkiye´nin güvenliğini sağladığı bölümlere 498 bin kişiyi gönderdik.

Resulayn, Tel Alyab, Cerablus, Azez gibi yerlerde güvenli bölgeler oluşturuyoruz. Güvenliğe alınmış bölgelere Türkiye´de yer alan Suriyelileri göndereceğiz. Bu bölgelere gönüllü geri dönüşleri sağlamaya çalışacağız. Sayın Cumhurbaşkanımızın dediği gibi: Gönüllü, güvenli ve onurlu.

Suriyelilerin dönüşü için 13 bölge belirledik, finansman için uluslararası yardım kuruluşları ile görüşmelerde son aşamaya geldik.

TÜRKİYE´DE SUÇ İŞLEYEN GÖÇMENLER

Şuana kadar asayiş olaylarına karışanlar Türkiye içinde işlemler ve adli süreçler tamamlandıktan sonra sınır dışı edildi. Şimdiye kadar 20 bin civarında kişi sınır dışı edildi. Biz bu konuda yaptırımsız bırakmıyoruz.

DÜZENSİZ GÖÇ İLE MÜCADELE STRATEJİSİ

Biz düzensiz göç ile mücadelede 4 ayaklı bir strateji yürütüyoruz.

1) Sorunun Kaynak Ülkede Çözümü

Biz stratejilerimize kaynak ülkeden başlıyoruz. Devletimiz diplomatik olarak sorunlara çözüm bulmaya çalışıyoruz. Mesela Afganistan´a yardım trenleri gönderiyoruz. Bu düzensiz göçü yavaşlatır ya da engelleriz. Kaynak ülkeyle iade anlaşmaları yapıyoruz. Bunu yapmazsak ülke göçmenleri kabul etmeyebilir.

2) Etkili Sınır Yönetimi

Biz 911 kilometrelik Suriye sınırına 837 kilometrelik duvarlar ördük. İran´la olan 560 kilometrelik sınırımızın 191 kilometresine duvar ağları ördük. Duvar yapılmayan bölgelerde sınır aydınlatmaları yapıyoruz. Sınırlara kamera, algılayıcı ve optik kuleler kurduk ve kuruyoruz. İran sınırında duvar örülmemiş kısımlarda Kara Kuvvetlerimize destek olmak için 2. 3. hatlar oluşturup birlikler atıyoruz. Normalde Mehmetçiğin koruduğu alanlara ikinci bir hat daha oluşturuyoruz destek olabilmek için. İHA´lar uçuruyoruz. Kuş uçmaması için her şeyi yapıyoruz.

3) Yurt İçinde Düzensiz Göç İle Mücadele

Adam diyelim ki sınırdaki önlemleri atlatıp içeri girdi. Bizler 12 koordinatör valilik oluşturduk. Bu valilikler birbiriyle uyumlu şekilde çalışıyor. Bir yılda 1 milyon 427 bin 309 kaçak göçmeni yakaladık. Şuana kadar sınır dışı kararıyla 324 bin 606 kişi gönderildi. Bunların 644 bini Avrupa´ya gitti. Türkiye´de toplamda 30 adet geri gönderme merkezi yer alıyor.

2019 yılında Afganistan´dan gelen ve yakalanan düzensiz göçmen sayısı 202 bin. Bu sayı geçen sene 70 bine indi. Her geleni gel buyur diyerek almıyoruz. Bunlarda mülakat yapıyoruz, durumunu ispatlayan kişileri ülkede tutuyoruz. Bizler 2019 yılında düzensiz göçmen konusunda en kötüyü gördük.

Etkili Geri Gönderme Mekanizması

TÜRKİYE´DEKİ KAÇAK GÖÇMEN SAYISI KAÇ?

5 milyon 497 bin bilinen göçmen harici, kaçak olarak ülkeye giren ve gezinen kişi sayısı yandık yıkıldık denecek kadar milyonlar kadar değil. Bunların sayısı buradan Avrupa´ya kadar gidenler kadar değil.