Atatürk`ün En İyi Biyografi Yazarı

Ricardo Gines

Üzerinde çalıştığı konuyu iyi bilen ve pazar günü 88 yaşında Londra`da ölen tarihçi Mango, şunlara değiniyordu: 'Türkiye`nin tarihi, Batılı olmayan topraklarda Batılı kurumlar kurmak isteyen herkes için bir derstir. Bu amacın gerçekleşebileceğini ancak çok zamana ihtiyaç olduğunu öğretiyor.'

Mango, kökeni olan Türkiye`de bir uzmana dönüşmek için gerçekten çok zamana ihtiyaç duydu. Cumhuriyetin kurucusu hakkında en iyi kitabı olarak görülen 'Atatürk; modern Türkiye`nin kurucusu' isimli biyografisi (1999), onun kaleminden yazılan tarihtir.

1926 yılında İngiliz-Rus kökenli bir aileden doğan Mango, yedi yıl sonra İstanbul`u terk etti. 40`lı yılların başında Türkiye`ye dönüşünde ise Ankara`daki İngiliz Elçiliğinde basın bölümünde çalıştı. 1947`de akademik çalışmalarını güçlendirmek için yeniden İngiltere`ye döndü. Londra`daki School of Oriental Studies`de Farsça ve Arapça çalışmalarla o zamanki Türkçe bilgisini pekiştirdi. Fars edebiyatında doktora yaptı ve 1958-1972 yılları arasında çalıştığı BBC`nin Türkçe servisinde 1986 yılında emekli oldu.

Daha sonra, çağdaş Türkiye hakkında ve özellikle kurucusu hakkındaki biyografiler, uzmanlar arasında neredeyse kabul gören çalışmalar yaptı.

Kıvrak tarzına bağlı olarak kitapları, bir çırpıda okunuyor.

Beş yıl arşivlere gömüldükten sonra Mango, Türk kahramanın biyografisinden göz ardı edilen ve daha karanlık bakış açılarında derinleşen bir Atatürk biyografisini 1999`da gün ışığına çıkardı.

Aynı şekilde Mango, onu bazen otoriter bir kişi olarak tanımlamaya yöneliyor ancak hiçbir şekilde bir diktatörden de bahsetmiyor; zira Atatürk, iktidarını paylaşmaya ve onu halka iade etmeye hazırdı. Biyografisini gerçek tarihî çerçevede ele alıyor: Winston Churchill`le birlikte 20. yüzyılın en başarılı devlet adamlarından birinin biyografisi. Mango`nun hemen Türkçeye çevrilen kitabı, düzinelercesinin olduğu Türkiye`de en fazla satılan biyografiler arasında yer alıyor. Hiç şüphesiz BBC için çalışmasından kaynaklanan dile hâkimliği, net, özlü ve çok hassasiyet içeren cümlelere dökülüyor. (İspanya, La Vanguardia - 09 Temmuz 2014)