Çin`de bisiklet kaliteyle dönüyor!

Çin`de otomobillerin yarattığı kirlilik ve halk arasında otomobile tepki, bisiklete 'krallığını' yeniden teslim etmek için fırsat yarattı. Çin halkının geleneksel alışkanlığı olan bisiklet kullanımının yeniden canlandırılması, trafik sıkışıklığını da azaltacak. Kentlerde kiralık kamu bisikletlerinin kullanımını daha elverişli hale getirmek için deneme uygulamaları başlatıldı.

Çinliler, bisikleti elleri, ayakları gibi kullanıyorlar. Kullanımı giderek azalsa bile bisiklet, kundaktan yeni çıkmış bebekten en yaşlısına kadar, Çinlilerin üzerinde rahatça hareket ettiği bir araç. Ancak kentsel taşıtlar, bisiklet alanlarını giderek daha hızlı bir biçimde işgal ediyor. Bisiklet yollarında bisikletçiler, otomobiller tarafından iyice kenara itilmiş durumdalar. Park yeri bulmak da zorlaşıyor. Taşıma aracı olarak bisikletin yüzdesi, çok ucuz olmasına rağmen, düşmeye devam ediyor.

'Aniden önüme çıkan otomobiller...'

36 yaşındaki Chen Zhixiong, bisiklet kullanmayı çok seviyor. Chengdu Lohas Bisiklet Kulübü`nün kurucularından biri ve son altı yıldır, yağmur çamur demeden işine son model bisikletiyle gidiyor. Chen, bisiklet kullanmanın hava kirliliği ve otomobillerce işgal edilmiş bisiklet yolları nedeniyle çok zorlaştığını belirtiyor. Chen şöyle konuşuyor:

'Yerel yönetimler bisiklet yolları kurmak için söz verdi. Ama hâlâ bisiklet yolumun üzerinde park edilmiş araçların ya da aniden önüme çıkan otomobillerin tehdidi altında sürüyorum. Otomobillerle aynı şeritte bisiklete binmek çok tehlikeli.'

Çin`in ABD`yi geçip dünyanın en büyük oto pazarı olduğu 2009 yılından bu yana trafik sıkışıklığı ve kirlilik artıyor. Otomobil endüstrisinin hızlı büyümesi ciddi sonuçlara yol açtı. Çin`in merkezi ve yerel yönetimleri, bisikletlerin geri dönüşüne bir fırsat vermek için, otomobil yerine bisiklet kullanımını teşvik etmeyi kararlaştırdı.

100 kentte yüzde 5-10 artırılacak

Çin hükümeti ulusal düzeyde yayınladığı yeni genelgeyle, en az 100 kentte yaya ve bisiklet ulaşım yolları inşa ederek bisiklet kullanımını artırma planını açıkladı. Konut ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı (MHURD) tarafından yayınlanan plana göre söz konusu kentlerde bisiklet kullanımı 2015 yılına kadar yüzde 5 ile 10 oranında artırılacak. Bu iddialı plan, uygulama deneyimleri ışığında, daha sonra ülke çapında yaygınlaştırılacak.

Çin Bisiklet Derneği Müdürü Ma Zhongchao, Global Times`ta yayınlanan demecinde şöyle konuşuyor: 'Bisiklet kullanımının canlandırılmasıyla, bir taşla iki kuş vurulacak. Bir yandan trafik hafifletilip, enerji tasarrufu yapılırken, bir yandan karbondioksit salınımı azaltılacak. Bu, ülkenin gelişimi için çok gerekli bir adım.'

Ma ve derneği, birkaç yıldır kendilerini bisikleti yeniden canlandırmaya adamışlar. Ülke genelinde gerçekleştirdikleri bisiklet etkinlikleri, on binlerce bisikletçinin dikkatini çekmiş. Çin hükümetinin özel otomobil sayısındaki artışı frenleme ve bisiklet kullanımını artırma hedefine onlar da destek veriyor.

Ancak Ma, Çin hükümetinin gayretine rağmen, bisiklette 1970`li-80`li yılların altın çağına dönüşün biraz zor olduğunu söylüyor. Daha fazla insanı iki tekerlek üzerinde hareket etmeye yönlendirmenin önünde duran bir dizi engel var.

En büyük sorun cangüvenliği

Çin`de bisiklet kullanmak, eskisi gibi kolay değil. En büyük sorun cangüvenliği. Bisiklet yolları zamanla otomobiller tarafından işgal edildi ve bisikletçiler kenara itildi. Şimdi o 'bisiklet' yollarının kralı daha hızlı ve tehlikeli olan otomobiller.

Konut ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı genel planlayıcısı Tang Kai, Beijing Daily`de yayımlanan demecinde şöyle diyor: 'Çin`de bugünkü bisiklet ve yaya yolları tasarım ve planlaması ideal değil. Çoğu bisiklet yolu yeterince geniş değil, birbirinden çok uzak, sayıca çok az ve çevresi ile uyumlu değil.' Tang, yetkililerin, yaya ve bisiklet yollarının genişletilmesine öncelik vermelerini öneriyor.

Tang, kalabalık kentlerde yer sıkıntısı çekildiğini hatırlatıyor. Tang, 'Yerel yetkililerin araç park yerlerini azaltmak için özel önlemler almaları, bisiklet yollarının otomobiller tarafından işgal edilmesini önlemeleri gerekir' diyor. Oysa bazı kentler tam tersini yapıyor: otomobillere yer açmak için bisiklet ve yaya şeritlerini iptal ediyor!

Öte yandan, kentlerin genişlemesiyle, uzak banliyölerde oturup merkezde çalışanların sayısı da artıyor. Bir saatlik yollarda bisiklete binmek, bisiklete güvenmek zor.

Beijing`in hedefi

Birçok kent, bisikletin cazibesini artırmak için kiralık kamu bisikletleri programı uyguluyor. Xinhua haber ajansının haberine göre, örneğin Beijing, yüzde 19,7 olan bisiklet kullanımını bu yolla 2015 yılında yüzde 23`e ulaştırmayı hedefliyor.

Kamu bisikletleri uygulaması, 2011 yılında, özellikle metro yakınlarındaki yoğun yerleşim yerlerinde başlatıldı. 2015 yılına kadar büyük metro istasyonlarına üç kilometre mesafede bin kamu bisiklet istasyonu kurulması, buralarda 50 bin bisiklet tutulması hedefleniyor.

Kamu bisikletleri uygulamasını 2008 yılında başlatan Hangzhou, 2 bin bisiklet istasyonu ve 50 bin bisikletle, Çin`de bisiklet ağı hedefine ulaşan ilk kent oldu.

Ancak kamu bisikletleri uygulamasında da çözülmesi gereken sorunlar var. Beijing Daily`de yayımlanan bir makalede bisikletlerin bakımı, IC kartlarının edinilmesi ve para iadesi gibi zorluklara dikkat çekiliyor.

Bisikleti kullanmaya başlamadan önce bir IC kartı almak gerekiyor, istasyondan bisiklet alan kişi o kartla bir depozito ödüyor, bisikleti tekrar yerine koyarken ödediği depozito kendisine iade ediliyor. Ancak, pek çok istasyonda depozitonun karta iadesinde sorunlar yaşandığı belirtiliyor.

Bir bisiklet rönesansı

1970`li ve 80`li yıllarda, Çin bir 'Bisikletler Krallığı'ydı; bisikletle ulaşım, ulaşımın ana biçimiydi. Ama şimdi, Çin`de bisiklet kullanımındaki keskin düşüş devam ediyor. Konut ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı`nın istatistiklerine göre bisiklet kullanımı, yılda ortalama yüzde 2 ila 5 oranında düşüyor. Bu rakamlara rağmen, uzmanlar, bisikletin geri dönüşü konusunda iyimser.

Beijing trafiğinde kaskları ve ışıltılı bisiklet kıyafetleriyle sıkışmış arabaların arasından hızla geçen bisikletçiler görmek artık olağan. Bunlardan biri de Hu Chunxu. Hu, Global Times`a verdiği röportajda, bisiklet yarışmalarına katılan Beijingli bir bisiklet meraklısı olduğunu söylüyor:

'10 kilometre mesafede bisiklet kullanmak ideal. Trafik sıkışıklığından asla etkilenmiyorum ve hız avantajı nedeniyle gideceğim yere zamanında ulaşıyorum. Ayrıca, formumu korumama yardımcı oluyor böylece egzersize fazladan zaman harcamak zorunda kalmıyorum.'

Hu Chunxu, bisiklet kullanmaya başladıktan sonra dört yılda 15 kilo kaybetmiş. Arkadaşlarını ve akrabalarını da bisikletin en iyi yol olduğuna ikna etmiş. Ama Beijingli birçok bisikletçi gibi Hu da tıkalı bisiklet yollarından, hava kirliliğinden ve bisiklet destek noktalarının eksikliğinden yakınıyor. Hu, destek noktalarında bisikletçiler için duş odaları ve park alanları olmasının, bisiklet kullanımını özendireceğini belirtiyor.

Beijing`de 8 milyonu aşkın bisiklet var. Çin Bisiklet Derneği Müdürü Ma Zhongchao, orta sınıftan giderek artan sayıda insanın hafta sonları bisiklete binmeyi bir yaşam tarzı haline getirdiğini belirtiyor. Bisikletlerini lüks arabalarına bağlayıp kent dışına kadar gidiyor, kentin güzel manzaralı banliyölerinde veya dağlık alanlarında bisiklet sürerek geziyorlar.

Çin`in bisiklet sanayisine de yardımcı oldu

Bisikletin yeniden doğuşu, Çin`in bisiklet sanayisine de yardımcı oldu. Chengdu Bisiklet Kulübü Başkanı Chen Zhixiong, Çin`in bisiklet sektörünün son üç yıldır yükselişine tanıklık ediyor. Chengdu Bisiklet Kulübü`nün bisiklet satışları, 2011 yılında 1 milyon yuan iken bu yıl 4 milyon yuanı aşmış. Yine kulübün üye sayısı birkaç düzineden 500`ün üzerine yükselmiş. Chengdu Bisiklet Kulübü şimdi bir amatör binicilik takımının organizatörü ve sponsoru.

Chen, 'İnsanların bisiklet alışkanlıklarında yaşanan değişiklik gün gibi ortada' diyor, 'Eskiden sadece bisiklet satan dükkanlar vardı, bir defalık bir işlemdi. Ama şimdi, ömür boyu bakım ve satış sonrası hizmet sunan bisiklet kulüpleri var.'

Chen, gelişmeyi bisiklet kullanımındaki belirgin büyümeye bağlıyor ve şunları söylüyor: 'Yüksek kaliteli bisiklet kullanımındaki artış da yaşam tarzı değişikliklerinden ve yerel makamların desteğinden kaynaklanıyor.' Ma Zhongchao da Chen gibi düşünüyor:

'Son birkaç yıldır yaşanan olumsuzluklara rağmen, Çin`in bisiklet sanayi umut veriyor. Bisiklet üreticisi geleneksel şirketler, özel otomobilin rekabetiyle baş edebilmek için kaliteyi artırıyorlar. Üretimlerini düşük fiyatlı eski modellerden, pahalı yüksek teknoloji ürünlerine kaydırıyorlar.'

Katlanabilir, hafif...

Çin`in en eski bisiklet şirketlerinden biri olan Forever Bisiklet, 2012 yılında hem katlanabilen hem de estetik olarak eski bisiklere benzeyen, hafif ve daha kaliteli bir model için yeni bir üretim hattı kurdu, Fiyat elbette sıradan bisiklete göre daha yüksek.

Hükümetin, teknolojik yeniliklere, yüksek teknoloji ürünü malzeme kullanımına odaklanan bisiklet şirketlerine tercihli politikalar uyguladığı belirtiliyor.

Ma Zhongchao, tanınmış yabancı bisiklet markaların da kazançlı bir pazar olarak Çin`deki potansiyeli gördüklerini belirtiyor. Markalar, tanıtım için bisiklet etkinliklerine sponsor oluyor.