Dostları Çoğalt Düşmanı Azalt

Bloomberg TV

JOHN MICKLETHWAIT (Bloomberg Genel Yayın Yönetmeni): Küresel İş Forumu´na hoş geldiniz. Konumuz güvenlik. Suriye ile başlayabilir miyiz? Sınırınızda dünyanın en tehlikeli savaşı yaşanıyor. Orada halihazırda askerleriniz var. Neyi başarmaya çalışıyorlar? Askerlerin sayısını artırma ihtimaliniz var mı ya da onları geri çekmek için bir mühletiniz var mı?

EKSELANSLARI RECEP TAYYİP ERDOĞAN (Türkiye Cumhurbaşkanı): Suriye, Türkiye´ye 911 km sınırı olan bir ülke. Yaklaşık yedi yıllık bir süre içinde Suriye´nin başında olan Esad ne yazık ki yaklaşık bir milyon vatandaşını öldürdü. Bu, elbette devlet terörüdür. Dünya bu devlet terörü karşısında sessiz kaldı. Burada Türkiye olarak, komşumuz olduğu için ve aile bağlarımız olduğu için sessiz kalamadık. Esad´a  defaatle yaptığımız uyarılara rağmen, dostluğumuzdan faydalandı ve bu uyarılara yanıt olarak hiçbir şey değişmedi. İnsanlar ölüyor ve biz bunun karşısında tavrımızı koymak durumundaydık. Gerek dost ülkelerle gerekse uluslararası kuruluşlarla bunu gündeme getirmek ve bir çözüm bulmak durumundaydık. Sonunda Türkiye olarak müdahil olmak durumunda kaldık. Amerika´yla görüşmelerimiz oldu. Sayın Obama döneminde bu meseleyi birçok kez görüştük fakat istediğimiz sonucu alamadık. Rusya ile toplantılar yaptık. Şunu söyleyebilirim ki, Rusya ile yaptığımız görüşmelerden sonuç alıyoruz. En azından Cerablus, el Rai, Dabık, ve el Bab… Orada 2000 km2´lik bir alanda şu anda sükûneti sağladık. Yaklaşık 100 bin insan Türkiye´den kendi topraklarına dönme imkânı buldu. Orada adeta bir güvenlik, güvenliğin yanında okullar ve sağlık kuruluşlarında bazı adımlar attık. Suriye´nin o bölgesinde yaşayan halk huzur bulmuş oldu. Şu ana kadar Suriye´ye yaptığımız yardımların miktarı 30 milyar dolara ulaştı. Peki AB bize verdiği sözü tuttu mu? Hayır. AB bize 3+3 =6 milyar avro vaat etmişti. Fakat bize gelen destek yaklaşık 820 milyon avro. Peki BM Mülteciler Yüksek Komiserliğinden gelen önemli bir şey var mı? Ne yazık ki oradan gelen, yaklaşık 520 milyon avroluk bir destek.  Biz buna rağmen Suriye´ye yardım elimizi uzattık. Biz ülkemizde üç milyon mülteciye 260 bini çadır ve konteynır kamplarda olmak üzere bakıyoruz, bakmaya da devam edeceğiz.

MICKLETHWAIT: Rusya, Amerika ve Obama´dan çok ilginç bir biçimde bahsettiniz. Birçok insan sizin Suriye´deki politikanıza bakarak, Orta Doğu´da bir şeylerin yapılmasını sağlamak istiyorsanız, Rusya ile konuşmanız gerekeceği, çünkü Amerika´nın etkisiz olduğu, şeklinde bir karar verdiğinizi söyleyecektir. Buna katılır mısınız?

ERDOĞAN: Bu konu Sayın Trump döneminde de gündeme geldi. Ama burada bazı şeyleri açıkça söylemem lazım, bunu ekranları başında bizi izleyenler öğrenmeli. Suriye´de şu anda bir DAEŞ terör örgütü var. Fakat Suriye´nin kuzeyinde de bir başka terör örgütü var. Ve bu örgüt Türkiye´deki PKK terör örgütünün yan kuruluşudur. PYD-YPG terör örgütü şu anda Amerika´nın Rakka operasyonunda  DEAŞ terör örgütüne karşı birlikte mücadele verdiği bir terör örgütü. Demokrasiye inanmış bir ülkenin bir terör örgütüyle işbirliği yaparak bir başka terör örgütünü yok etmesini ben anlayamıyorum. Amerika ile şunu konuştuk, gelin bu işi beraber yapalım. Özgür Suriye Ordusu ile birlikte Rakka operasyonunun yürütülmesi ve oranın DAEŞ´ten temizlenmesi için iki tugayımızı tahsis etmeye hazır olduğumuzu söyledik. Cerablus, el Rai, Dabık, ve el Bab çevresinde 2000 km2´lik bir alanda 3000 DEAŞ´lıyı öldürdük. Ve biz bunu kimseden destek almadan yaptık. Aynı şeyi Rakka´da da kolayca yapabilirdik.

MICKLETHWAIT : Suriye´de Kürtlerin bir nevi bir yarı devleti var. Irak´taki Kürtler de bir referandum yapmak üzere. Buna tepkiniz nedir? Bu hafta İranlıların, Kürdistan diye bir şey yaratılırsa bu onlarca savaşa neden olur, dediğini duyduk. Sizin de genel başlangıç noktanız bu mu?

ERDOĞAN: Irak´taki mücadele bittikten sonra Türkiye olarak tavrımız hep şu olmuştur: Irak´ın toprak bütünlüğünden yanayız. Irak´ın asla parçalanmaması gerektiğini söyledik. Bugün de aynı noktadayız. Sayın Barzani´ye temsilcilerimi gönderdim ve sakın böyle bir yaklaşım içerisine girmeyin, dedim. Biz darda kaldığınız zaman size her türlü desteği vermiş bir ülkeyiz, dedim. Ne yazık ki bu yanlışı şu anda yapmış durumdalar. Ayın 27´sinde benim Milli Güvenlik Kurulu toplantım vardı. BM gündemi sebebiyle bunu 22 ‘sine aldım. Döner dönmez cuma günü Ankara´da Milli Güvenlik Kurulumuzu toplayacağız ve orada ne tür yaptırımlar uygulayacağına karar vereceğiz. Hükümetimiz de bakanlar kurulu toplantısında kararını verecek ve ondan sonra açıklamamızı yapacağız.

MICKLETHWAIT : Sayın Cumhurbaşkanı, Batı´yı sizin terörist olarak gördüğünüz insanlara  verdiği zımni destek nedeniyle eleştiriyorsunuz. Şu anda NATO´nun bazı kesimleri, Rusya ile imzaladığınız silah sistemi anlaşmasından büyük bir rahatsızlık duyuyor.  Müttefiklerinizin bu konudaki hayal kırıklığını anlıyor musunuz? Yoksa bunu aynı sorunun bir parçası olarak mı görüyorsunuz?

ERDOĞAN: Her şeyden önce Türkiye bir NATO ülkesidir. Bırakın S-400´leri NATO´da çok daha güçlü silahları olan ülkeler var, hatta daha da ileri gideceğim, nükleer silahı olan ülkeler var. Türkiye olarak, hemen yanı başımızda Suriye´de S-400´ler varken, ben de kendi S-400´lerimi, belki S-500´lerimi hatta S-600´lerimi elde etmenin gayreti içinde olmak durumundayım. Bunlar kendimizi korumaya yönelik atmamız gereken adımlar. Bunlar bir yöneticinin ülkesini koruma görevidir. Bunun için ne gerekiyorsa A´dan Z´ye yapacağız. Biz NATO´daki dost ülkelerden insansız uçaklar istedik. Paramızla istediğimiz halde alamadık. Basit Zigzağver´i silah alamadık. Bunları satın alamıyorsak ne yapacağız? Kendi başımızın çaresine bakacağız. Aynı silahları terör örgütlerine para almadan veriyorlar.

MICKLETHWAIT: Stratejinizi genel olarak son dönemde Rusya´ya yakınlaşmak olması makul bir varsayım mı? Zira Rusya, daha önce de söylediğim gibi bölgede işlerin yürümesini örneğin Amerika´dan çok daha hızlı sağlayabiliyor gibi görünüyor. Silah sistemi anlaşmasını yaptınız, söylediğiniz gibi daha önceleri Suriye konusunda, Rusya ve Türkiye´nin oldukça başarılı bir biçimde çalıştı. Bu ittifakın gelecek dönemde büyüyeceğini mi öngörüyorsunuz?

ERDOĞAN: Her şeyden önce şunu söyleyeyim: Bizim siyasetteki tezimiz şu,  dostları çoğalt, düşmanı azalt. Biz bunun üzerinde çalışıyoruz. Ve Rusya´yla bir olumsuzluk yaşadık. Fakat çok kısa süre içinde bu meseleyi aştık. Şu anda Rusya ile ticaret hacminde kayda değer bir tırmanış yaşadık ve 36 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yakaladık. Şu anda Rusya, Almanya´yı da geçmek suretiyle turizmde bir numara olacak. Ve çok ciddi bir turist akımı Rusya´dan Türkiye´ye doğru geldi, geliyor. Türkiye olarak biz hesabımızı kazan kazan esasına göre yapıyoruz ve bunu yapmaya devam edeceğiz. Moskova ile aramızda 2-2,5 saatlik bir mesafe var. Görüşmelerimiz zaman zaman Soçi´de de devam eder. Sadece arada bir Karadeniz var. Bir, bir buçuk saatte oradayız. Görüşmelerimizi orada yaparız. Şimdi pazartesi günü Sayın Putin´le bir araya geleceğiz. Telefonla görüşmemiz olacak ama perşembe günü de akşam yemeği yiyeceğiz beraber. Bu gelişmeleri, Suriye´de ne oluyor, ne bitiyor, bunları konuşacağız. Bakın şu anda İdlib´de bazı sıkıntılar yaşanıyor. Bunları konuşacağız. Şu anda bütün bu olaylara karşın İdlib bombalanırken, tüm bunlara rağmen İdlib´in çocukları şu anda okullarına gidiyor. Bir çatışmasızlık bölgesi olarak İdlib halledildi ve sınırın dış tarafında şu anda Rusya Federasyonunun kuleleri var, koruma kuleleri, karakollar. Ve içeride de Türkiye´nin koruma noktasında karakolları var. Ve bütün bunları, Özgür Suriye Ordusuyla beraber orada bizim askerimiz yapıyor. Bu orada barış tesis edilinceye kadar devam edecek. Ondan sonra da zaten yüz bin Suriyeli şu anda topraklarına döndüyse bizde kalan diğer Suriyeli dostlarımız da kendi topraklarına dönecekler.

MICKLETHWAIT: Suriye´deki askerler konusundaki sorumu yineleyeceğim. Oradaki askerlerinizin sayısı sabit mi kalacak yoksa bu sayıyı artıracak mısınız? Suriye´deki Türk askerlerinden söz ediyorum.

ERDOĞAN: O gelişen şartlara göre değişir. Artabilir, eksilebilir. Bunu şartlar belirleyecek. Ve tabi askerimizin kalitesi de ona göre değişir. Zaman olur komando olur, başka bir zaman bakarsınız düzenli askerler olur. Bu da tabi oradaki şartlara göre değişir. Şu anda en askerimiz üst düzeyde temsil ediliyor ve barışı güvence altına almak için sınırda her an göreve hazır vaziyette bekliyorlar.

JOHN MICKLETHWAIT (Bloomberg Küresel İş Forumu): Batı´nın şu anda Türkiye ile ilgili hayal kırıklıklarından birinden söz ettik, o da silah anlaşmasıydı. Sizin iyi bildiğinizi bildiğim bir diğeriyse şu: Geçen hafta AB´den Jean-Claude Junker, Türkiye´nin AB´den süratle uzaklaştığını söyledi ve Türkiye´nin köprüleri attığından bahsetti. Suçlama, sizin kasıtlı olarak ve ülke içi nedenlerden dolayı AB´yi bir tür reddedişe itmeye çalıştığınızı söyledi. Junker´in yorumlarına yanıt vermek ister misiniz?

RECEP TAYYİP ERDOĞAN (Türkiye Cumhurbaşkanı): Şimdi ben ekranları başında bizi izleyenlere sesleniyorum. Türkiye, AB´ye gayrı resmi başvurusunu 1959´da yaptı. 1963´te Türkiye resmen başvuruda bulundu. 54 yıldır Türkiye, Avrupa Birliği kapısında bekletiliyor. Junker acaba bana şunu söyleyebilir mi? Daha geç veya daha erken gelip de girenler oldu mu? Türkiye´ye uygulanan aslında siyasi bir ambargodur ve Türkiye´nin karakterine, şahsiyetine saygısızlıktır. Avrupa müktesebatına aykırı bir yaklaşımdır. Hiçbir ülkeye böyle bir yaklaşım sergilenmemiştir. Bugün git, yarın gel… Ve bize yalan söylediler. Bize doğru konuşmadılar. Vizeler konusunda yalan söylediler. Daha önce de söylediğim konu, mülteciler meselesinde 2016´da bize üç milyar avro vereceklerini söylediler. Bunu bize vermiyorlar. Bunu kime verecekler? Mültecilere. Kendi karar verdikleri kuruluşlar vasıtasıyla verecekler. Ondan sonra yıl sonunda üç milyar avro daha vereceğiz, dediler. Ve gelen rakam şu an itibarıyla 820 milyon avro. Şimdi dürüstlük nerede? Yok. Ve Türkiye şu anda müzakere masasında. Bakınız bu çok ilginç. Sarkozy, Fransa´nın başına, Merkel Almanya´nın başına geldiler. Ve geldikleri ana kadar ben liderler zirvesine katılıyordum. O zaman  Jacques Chirac vardı Fransa´da. Almanya´da Schröder vardı. Ve üçlü olarak bizim yapmış olduğumuz çok toplantılar vardı. Onlar bizi adeta hazırlıyorlardı. Fakat ne zaman ki Sarkozy geldi, ne zaman ki Merkel geldi, müzakereci diye düşünülen ülkelerin bu toplantılara katılmasını yasakladılar. Ve fasıllar aç kapa olarak yapılıyordu o zaman. Peki bunların gelişiyle ne oldu? Bir defa aç-kapayı kaldırdılar. Sadece fasıl açılıyor ama kapama yok. Fasılların adedi neydi? 15 fasıl vardı. Bunu 35 fasıla çıkardılar. Peki bu kime karşı yapıldı? Bunlar sadece Türkiye´ye karşı alınan önlemlerdi. Junker, önce bana bunu izah etsin. Junker´le ben iyi tanışırım.

MICKLETHWAIT: Neden vazgeçmiyorsunuz? Bu dikkatimi çekiyor. Dinleyicilerimiz arasında birçok iş adamı var. Başka biri sizin köprüleri attığınızı söylüyorsa ve siz bir kaledeyseniz, bu normalde ortada pek de büyük bir ortaklık olduğu anlamına gelmez. Türkiye, neden Avrupa Birliği dışında bir gelecek aramıyor? Tanımladığınız tüm bu sadakatsizlikler ve ihanet varsa neden ısrar edesiniz?

ERDOĞAN: Bu soru tabi çok güzel bir soru. Ben de diyorum ki karar merciinde olan onlar. Onlar bize kapıyı kapatsın, biz kararı rahat veririz. Çok da meraklı değiliz, bunu da söyleyeyim. Ama onlar istiyorlar ki Türkiye buradan kaçsın. Yok, biz hiçbir zaman minderden kaçmadık. Minderden kaçan onlar olsun. Kararlarını versinler, bizim kararımız kolay.(ABD,Bloomberg TV-21.09.2017)