Dünyaya örnek olarak gösterilen Türkiye´deki mülteci kampları

Suriye´deki savaş altıncı yılına giriyor. Binlerce vatandaş hayatını kaybederken, milyonlarca insan da evsiz kalarak II. Dünya Savaşı´ndan beri görülen en büyük trajediyi yaşıyor.

Altı buçuk milyon insan evlerinden olurken, bu sayının yaklaşık beş milyon kadarı komşu ülkelerde mülteci statüsünde yaşam savaşı veriyor.

Türkiye 3.1 milyon kişiye ev sahipliği yaparak dünyada en çok mülteci barındıran ülke konumunda…

Bunlardan 2.7 milyonu Suriyeli… 

Türkiye´deki 26 mülteci kampından biri Kahramanmaraş‘ta bulunuyor. Buradaki kamp her yönüyle diğerlerine örnek gösteriliyor. 2012 yılında açılan kampta daha çok Suriyeliler kalıyor. Burada 19 bin mülteci yaşıyor. Diğer kamplarda bu rakam 30 bine kadar çıkıyor.

Yiyecek madde sıkıntısı yaşanıyor ancak uluslararası ve yerel kuruluşlar elinden gelen yardımı yapıyor. Üç sene önce başlatılan kartlı sistemle Salwa gibi mülteciler gıda temin etmekte zorlanmıyor.

Salwa, Suriyeli Mülteci: ‘‘Bu kartla durumumuz çok iyi. Daha önceden sıcak yemek çıkıyordu ancak çocuklarım yiyemiyordu. Kartlı sistem çok iyi. Şimdi ne istesek satın alıyor ve istediğimiz tarzda pişiriyoruz.Buraya haftada beş kere geliyor ve 100-125 Türk Lirası harcıyorum.´‘

Dünya Gıda Programı, Kızılay ile 2012 yılında başlatılan yardımların en iyi kartlı sistemle dağıtıldığını saptamış. Her aileye bir kart veriliyor. Bu kart tıpkı bir kredi kartı gibi çalışıyor. Her iki ayda bir dolumu yapılıyor. Bu sistemi şu anda 11 ayrı kampta 156 bin kişi kullanıyor. En büyük maddi desteği veren kuruluşlardan biri de AB İnsani Yardım Departmanı…

Mathias Eick, AB İnsani Yardım Vakfı İletişim Memuru: “Dünya Gıda Programı olarak son 12 ay içerisinde bu kart sitemlerine 40 milyon Euro maddi kaynak sağladık ve önümüzdeki aylarda yaklaşık 600 bin kişiye ulaşmaya çalışacağız. Kimler yardıma muhtaç, kimin neye ihtiyacı var hepsini belirleyip sistemli bir şekilde bu insanlara ulaşmaya çalışacağız.´‘

“Bu küçük kamp yeri şu anda azami oranda dolu. Buradaki insanlar gıda ve sağlık konusunda her türlü yardımı alıyor. Peki yüzde 90´ı mülteci kampları dışında yaşayan diğer Suriyeliler ne yapıyor? Bunu anlamak için Gaziantep´in Suriye sınırına doğru ilerliyoruz.´‘

Gaziantep bir buçuk milyon nüfuslu bir şehir. Burada toplamda 325 bin Suriyeli yaşıyor. Burası,Suriye´de savaştan en çok etkilenen şehir Halep´ten sadece 100 kilometre uzaklıkta… Buradaki mültecilerin çoğu Halep´ten buraya gelmiş. Bu sebeple bölge, Türkiye´deki uluslararası yardım kuruluşlarının odaklandığı ve bazı sistemleri uyguladığı yer durumunda… Kart sistemi kamp dışarısında da kullanılıyor. Bugüne kadar bu hizmetten 90 bin kişi yararlanmış.

Hala Khaled, Saha Gözlemcisi: “Ben Suriyeliyim. Gaziantep´e dört sene önce geldim. Dünya Gıda Programı´na saha gözlemcisi olarak katıldım. Kapı kapı gezerek Suriyeli ailelere ulaşıyoruz. Eğer gerekli şartlara uyuyorsa, programımıza kayıt yaptırıyor ve yardım alabiliyorlar.´‘

Aileleri bulmak ve programa uygunluğunu saptamak çok meşakkatli bir iş. Görevliler kampların dışarısında yaşayan Suriyelilerin üçte birinin yiyecek sıkıntısı yaşadığını belirlemiş.

Hala Khaled: “Bu bölgeye her üç ayda bir gidiyoruz. Kimlik kartları olan ailelerle konuşuyor, daha sonra tekrar gelerek onları kayıt altına alıyoruz.´‘

Beş çocuk annesi Fatma, Halep´ten Gaziantep´e iki buçuk sene önce gelmiş. Bu uygulama kamp dışarısında başladıktan birkaç ay sonra kartını almayı başarmış.

Fatma Tuba, Suriyeli Mülteci: ‘‘Şu anda yaşadığımız şartlar iyileşti, durumumuz güzel. Kartımı dokuz ay önce aldım ve şu anda tüm ihtiyaçlarımı karşılıyorum. Daha iyisi olabilir ancak bu yardıma şükrediyoruz.´‘

AB İnsani Yardım Vakfı programı destekleyerek, mültecilerin istediği yiyeceği kendilerinin seçip alması ve yerel ekonomiye katkı sağlamak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu sebeple yerel bazı dükkanlar sürekli olarak denetleniyor.

Bu kartlara kamp dışı her bir kişi için aylık 62 Türk Lirası yükleniyor. Bu sayede her bir birey günlük iki bin 100 kalorilik yiyecek temin edebiliyor. Tatlı, sigara ve alkol almak yasak.´‘

Hala Khaled, Saha Gözlemcisi: “Şu anda Gaziantep´te bu programa dahil 25 market bulunuyor. Her ay fiyatları kontrol ederek, mültecilerin kaliteli ve sağlıklı yiyecekleri uygun fiyata almaları için uğraşıyoruz.´‘

Fatma´nın ailesi şanslı sayılır. Çünkü yaklaşık 500 bin Suriyeli, bu yardımı almak için hala sıra bekliyor. Kriterlere uymayan birçok kişi de hala yardıma muhtaç durumda…