Küreselleşmiş Bir Renminbi: Latin Amerika´yı Yeniden Şekillendirecek Mi?

Douglas W. Arner ve Andre Soares 

Birkaç aydır Çin dünya çapında manşetlerde yer alıyor ve bu durum pek de alışılagelmiş sebeplerle değil. 

2016 yılı Eylül ayında Çin, ilk kez G-20´ye ev sahipliği yaptı. Arjantin cumhurbaşkanı Mauricio Macri, Brezilya cumhurbaşkanı Michel Temer ve Meksika cumhurbaşkanı Enrique Pena Nieto, bu tarihsel toplantı için Hangzhou´da dünya liderlerine katıldılar. Akabinde, Peru cumhurbaşkanı Pedro Pablo Kuzynski, ilk resmi yabancı ülke ziyareti olarak Pekin´e bir ziyarette bulundu. Çin 2016 yılı Ekim ayında ekonomik gücünü yeniden sergileme yollarını arıyor. Renminbi (RMB) –ABD, Avrupa Birliği, Japon ve Birleşik Krallık banknotlarının kervanına katılarak- Uluslararası Para Fonu tarafından uluslararası bir rezerv varlığı olarak beşinci küresel para birimi haline geldi. 

Renminbi açıkça yükselişte. Peki ama niçin Latin Amerika´da yer alan bir merkez tüm entelektüel gücünü, ilk başta küresel finansal merkezlerinin meselesi gibi görünen bir konuya ayırıyor? Yanıt basit: Renminbi´nin uluslararasılaşması, dünya çapında yükselen piyasalarla birlikte ticaret ve finansı kökten yeniden şekillendirebilir ve bu durum Latin Amerika üzerinde önemli bir etki doğurabilir.

Her ne kadar bu tartışmayı çok teknik veya hatta çok siyasi bulup bir yana bırakma eğilimi olsa da, Çin´in kendi para biriminde ticaret ve yatırımı başlatmak, doğuya doğru daha fazla ticareti teşvik etmek anlamına gelebilir. 

Çin, Latin Amerika´nın başlıca üç ticaret ortağından biri ve Brezilya, Çin, Peru ve Arjantin´e bir numaralı ihracat destinasyonu durumunda daha şimdiden. Son beş yıldır Çin´in bölgeye yatırımı yıllık neredeyse 11 milyar dolara ulaştı. Renminbi küresel para birimi olduğunda bu gerçeklik daha önceki eğilimleri gölgede bırakabilir. Çok daha fazla iş kolu, renminbi ile doğrudan ticaret yapabilir ve Çin kaynaklı yatırım, RMB üzerinden işlem yapmayı tercih eden yeni oyunculara açılabilir. 

Bu, ticaret ve yatırım ortaklarını daha fazla çeşitlendirmesi için Latin Amerika´ya eşsiz bir fırsat doğurabilir. Ancak, politika yapıcılar, birçok kişinin küresel mali piyasalarda girdap oluşturmasından ürktüğü ir para birimin doğuracağı olumsuzlukları kabul etmeliler. 

Latin Amerika hazır mı? Bu rapor, küreselleşmiş bir renminbi´nin bölgesel etkilerine odaklanıyor ancak ABD açısından da sonuçları olacak. Çin odaklı yatırım ve ticarette daha fazla güçlenme potansiyeli ve işlemlerin dolar yerine renminbi üzerinden yapılması, ABD ticareti aleyhine işleyebilir. Daha kolay erişilebilen bir Çin parası, belirsizliğe ve ABD para biriminin güçlü tarihsel temellerine karşı olmalıdır. Şurası net ki, Latin Amerika dışındakiler bile buna yakından dikkat etmelidirler. 

Bu rapor, Çin´in renminbi´yi uluslararasılaştırma niyeti erişilebilir bir öncül arayanlar ve Latin Amerika´nın bu denkleme nasıl denk düştüğünü anlamak isteyenler için önemlidir. Bu yeni gerçekliğin bölge için bir varlık haline gelmesi ve bu süreçte ortaya çıkabilecek engellerin belirlenmesi için bir yol çiziyor. 

Çin – Latin Amerika ilişkileri daha şimdiden oldukça karmaşık bir hal aldı. Bu konuda yazdığımız ilk iki rapor –Çin´in Latin Amerika´da Gelişen Rolü (Eylül 2015) ve Latin Amerika´da Endüstriyel Gelişim (Ağustos 2016)- daha yakın angajmanın yararları ve doğurabileceği sorunlara işaret ediyor. Yayın, genellikle arka plana atılan, ancak ön sıralarda yer alması gereken bir konuyu ele alıyor. Mayıs 2016´da New York´ta gerçekleştirdiğimiz yuvarlak masa toplantısına katılan birçok ABD´li, Latin Amerikalı ve Çinli kuruma müteşekkiriz; keza yorumları ve değerlendirmeleri bu çalışmamıza ışık tuttu. 

Bu rapor, oldukça doğru bir zamanda ortaya çıktı. Her ne kadar uluslararasılaşmış bir renminbi´nin bölge üzerindeki etkilerine dair sınırlı bilgi olsa da, artık bu konuda bir gelecek perspektifi çizmenin vakti geldi. Alışılmadık bir durumla karşı karşıyayız ve bu da söz konusu yeni gerçekliğin Latin Amerika´nın ekonomik yükselişini daha da güçlendirmesini sağlamada çok daha kritik hale getiriyor.

Çin´in Para Birimi´nin Yükselişi 

Yazının devamı için : http://asam.org.tr/kuresellesmis-bir-renminbi-latin-amerikayi-yeniden-sekillendirecek-mi/