İsmail Akdoğan - Sakarya Üniversitesi Arş. Gör.
Son zamanlarda Ortadoğuda meydana gelen bazı stratejik gelişmeler dikkate alındığında bölgesel dengelerin değişmeye başladığı ve mevcut güç dengesinin yeniden ve farklı bir şekilde kurulmaya doğru gittiğini söylemek mümkündür. Şüphesiz söz konusu bölgesel gelişmelerden en önemlisi Suudi Arabistan öncülüğünde 26 Martta Yemende Husilere karşı başlatılan Kararlılık Fırtınası Operasyonudur.
Bu müdahale ışığında cevabı aranması gereken temel sorular şu şekilde sıralanabilir:
1- Suudi Arabistanı Yemene askeri operasyon yapmaya yönelten temel faktör(ler) ne(ler)dir?
2- Bölge devletlerini Yemen konusunda ittifaka zorlayan değişkenler nelerdir?
3- ABD söz konusu operasyonun neresinde yer almaktadır?
Bu üç soru etrafında yapılacak değerlendirme sadece Kararlılık Fırtınası Operasyonunu değil, aynı zamanda yeniden şekillenmeye başlayan bölgesel denklemi de anlamamızı sağlayacaktır.
Yeniden Şekillenen Bölgesel Denklem ve Suudi Arabistan
Hâlihazırda Ortadoğuda bölgesel güç dengesini değiştirme potansiyeli taşıyan iki ana değişkenden bahsedilebilir. Birincisi, İranın son yıllarda yoğunlaştırdığı yayılmacı politikaları ve bu durumun bölge devletleri için ciddi ve pek yakın bir tehdit halini almış olmasıdır. Nitekim İranın Ortadoğuda aktif bir şekilde nüfuzunu artırması, bölgesel güç dengesini
Arap devletlerinin aleyhine değiştirmekte ya da en azından böyle bir potansiyel taşımaktadır. Böyle bir bölgesel siyasi iklim içerisinde Suudi Arabistan, İranın karşısına güçlü bir rakip olarak çıkmakta ve ona karşı bölgede dengeleme politikası izlemektedir. Bu durum aslında yükselen İrana karşı Suudi Arabistanın güç dengesini korumaya çalışarak cevap vermesi anlamına gelmektedir. İkincisi, Obama yönetiminin yükselen Çini dengelemek amacıyla dış politikasında hedef ve önceliklerini gözden geçirip ağırlığı Ortadoğuya değil, Uzakdoğuya verme politikasıdır. Bu politikanın Ortadoğu dengeleri açısından iki ayrı bölgesel sonucu söz konusu olmaktadır.
İlk olarak, Washingtonun bu stratejisi, başta Riyad olmak üzere, Arap devletleri tarafından ABDnin bölgeden çekilmesi olarak okunmakta ve bu yüzden bölgede tehditlere karşı artık kendi güvenliklerini kendilerinin sağlaması gerektiği yeni bir bölgesel dü- zenin başlangıcı şeklinde anlaşılmaktadır.
Analizin tamamı: http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201562_2ismailakdogan.pdf