Rus-Türk Stratejik Planlama Toplantısı

Ria Novosti

Moskova’da 27 Mayıs’ta (bugün) Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun eş başkanlığında Rusya-Türkiye Ortak Stratejik Planlama Grubunun (OSPG) dördüncü toplantısı düzenlenecek. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Aleksandr Lukaşeviç Ria Novosti’ye verdiği mülakatta, toplantının gündemini ve Moskova ile Ankara’nın hangi alanlarda iş birliğini geliştirmeyi planladığını anlattı.

SORU: Ortak Stratejik Planlama Grubu (OSPG) dördüncü kez bir araya gelecek. Bu etkinliğin gündemi ne?

ALEKSANDR LUKAŞEVİÇ: Toplantı sırasında geniş ikili, bölgesel ve uluslararası güncel sorunlar yelpazesine ilişkin derinlemesine bir görüş alışverişinde bulunulacak. Bakanlar; Ukrayna krizi, Suriye dâhil olmak üzere Orta Doğu bölgesindeki durumu ve Kuzey Afrika’daki gelişmeleri değerlendirecekler. İran’ın nükleer programı, Güney Kafkasya, Orta Asya ve Balkanlar`daki gelişmelerle ilgili meselelere ilişkin diyalog sürdürülecek. Rusya ve Türkiye, birçok küresel ve bölgesel sorunlarla ilgili olarak benzer ya da örtüşen yaklaşımları benimsiyor ve ileride de yapıcı bir görüş alışverişini sürdürmeye kararlı.

Üzerinde anlaşılan gündemin önemli bir maddesi, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü çerçevesindeki etkileşim perspektifleri dâhil olmak üzere Karadeniz bölgesinde ikili ve çok taraflı iş birliğinin bundan sonra geliştirilmesine ilişkin bir dizi husus. Üstelik Moskova ve Ankara, küresel ve bölgesel meydan okumalara karşı koymanın etkililiğini artırma ve kalıcı kalkınmayı sağlama ihtiyacından hareket ediyor.

Rusya, yapılacak OSPG toplantısının Rusya ile Türkiye arasındaki dostluk ve ortaklık ilişkilerinin daha fazla güçlenmesine önemli bir katkı sağlayacağına inanıyor.

SORU: Rus-Türk ilişkilerinin mevcut durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

LUKAŞEVİÇ: Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkiler, son yıllarda pek çok alanda çok yönlü bir etkileşim ruhu içinde gelişiyor ve enerji sektörü başta olmak üzere bazı alanlarda stratejik ortaklık düzeyine çıkmış vaziyette. Rusya Federasyonu Devlet Başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı’nın eş başkanlığında 2010 yılında kurulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi, zaman testinden geçti ve istikrarlı bir şekilde çalışıyor. Konsey çerçevesinde uluslararası arenadaki iş birliğiyle ilgili meseleleri takip eden Ortak Stratejik Planlama Grubu, Rus-Türk Hükûmetler Arası Ticari-Ekonomik İşbirliği Karma Komisyonu ve Sosyal ve İnsani İlişkiler Toplumsal Forumu faaliyet gösteriyor.

SORU: Ticaret ve ekonomi alanındaki Rus-Türk iş birliği hakkında ne söylenebilir?

LUKAŞEVİÇ: Her ne kadar geçtiğimiz yılda ikili ticaret hacmimizde bir azalma gözlemlenmişse de genel olarak ticari ve ekonomik iş birliğimizin mevcut düzeyinden memnunuz. Bunun, Türkiye’de ılık bir kışın yaşanması nedeniyle Rusya’nın enerji kaynakları ihracatının azalmasına, ayrıca gıda ve tarım ürünlerinin dünya pazarlarındaki olumsuz konjonktür nedeniyle ilgili ürünlerin ihracatında yaşanan düşüşe bağlı geçici bir olgu olduğu kanısındayız.

Önümüzdeki yıllarda ikili ticaret hacmimizi 100 milyar dolar düzeyine çıkarma hedefi güncelliğini koruyor. Rusya’nın ihraç ettiği ürünler arasında enerji kaynakları (yüzde 70,8), metaller ve metal ürünleri (yüzde 15,2) ağır basarken; Türkiye’den ithal edilen başlıca ürünler ise makine, donanım ve taşıt araçları (yüzde 32), gıda (yüzde 24,1) ve tekstil (yüzde 10,8).

SORU: Yatırım alanındaki ikili iş birliğinde hangi sonuçlar elde edilmiştir? Bu alandaki iş birliğinin somut örneklerini verebilir misiniz?

LUKAŞEVİÇ: Yatırım iş birliğinde ulaşılan düzeyi artırmak için önemli bir potansiyel var. Geçen yıl biriken Türk yatırımlarının miktarı 956,4 milyon dolara ulaştı. Türk yatırımlarının Rusya’da yöneldiği başlıca sektörler tekstil, gıda, kimya, ağaç işleri, elektrik ve elektronik sanayi, inşaat malzemeleri üretimi, otomotiv ve otomotiv parçaları, hizmet, ticaret, turizm ve bankacılık. Türkiye’deki Rus yatırımları 2013 yılında 953,9 milyon dolara ulaştı. Türkiye ekonomisindeki Rus yatırımlarının toplam miktarı ise 1,747 milyar dolar.

Rus yatırımcıların büyüyen Türk ekonomisine yatırım yapılması konusuna duydukları ilgide gözle görülür bir artış var. Rusya`nın Türkiye`deki en büyük yatırım projesi Akkuyu’daki nükleer santral inşaatı. Bu projenin toplam maliyeti yaklaşık olarak 20 milyar ABD doları. Proje fiilen hayata geçirilme aşamasında.

Başka bir stratejik proje olan Güney Akım gaz boru hattının hayata geçirilmesine planlandığı gibi devam ediliyor. Rus tarafı, genel olarak Türkiye`nin Karadeniz`deki münhasır ekonomik bölgesinde kapsamlı mühendislik ve jeoloji araştırmalarını tamamladı ve Türk tarafına çevre üzerindeki olası etkilerin değerlendirildiği bir rapor gönderdi.

Türk-Rus ticari ve ekonomik ilişkileri enerjiyle sınırlı değildir. Yüksek teknoloji alanındaki ikili iş birliğine iyi bir örnek olarak 15 Şubat’ta Rus taşıyıcı roketiyle fırlatılan Türk telekomünikasyon uydusu Türksat -4A gösterilebilir.

Türk müteahhitlik şirketleri Rus topraklarında önemli miktarda çalışma yürütüyor. Bu şirketler, 2014 Soçi Olimpiyat Oyunlarıyla bağlantılı olan ve önümüzdeki yıllarda ülkemizde düzenlenecek diğer büyük uluslararası etkinliklerle ilgili projelerde aktif olarak yer aldı.

SORU: Bölgeler arasındaki ikili temaslar nasıl gelişiyor?

LUKAŞEVİÇ: Bölgeler arası iş birliği Rus-Türk ilişkilerinin en önemli boyutlarından biri. Bu iş birliği ağırlıklı olarak iki ülkenin ekonomik faaliyet gösteren kuruluşları arasında mevcut doğrudan ticari ve ekonomik bağlantılar yoluyla yapılır. Bu yılın mart ve nisan aylarında Türkiye’de Rus-Türk Ticari ve Ekonomik İşbirliği Hükûmetler Arası Komisyonu bünyesinde faaliyet gösteren Bölgesel İşbirliği İkili Çalışma Grubunun toplantısı düzenlendi. Ayrıca Astrahan Bölgesi, Mari El Cumhuriyeti, Tataristan, Dağıstan, İnguşetya, Karelya, Krasnodar Bölgesi ve Rostov bölgesinin ticaret, ekonomi ve yatırım açısından sahip olduğu potansiyeller tanıtıldı. Bu yıl içinde Volgograd, Tomsk, Omsk, Krasnodar ve Stavropol bölgelerinden, ayrıca Tataristan, Dağıstan, Çeçenistan Cumhuriyeti, Kuzey Osetya ve Karaçay-Çerkes`ten heyetlerin Türkiye’ye ziyaret gerçekleştirmeleri planlanmaktadır.

SORU: İnsani alandaki iş birliği ikili ilişkilerde nasıl bir yer alıyor?

LUKAŞEVİÇ: Eğitim, bilim, kültür ve sanat, enformasyon ve turizm alanlarında, ayrıca iki ülkenin sivil toplum kuruluşları çizgisinde gerçekleşen temasların genişletilmesi ve geliştirilmesi, Rusya ve Türkiye halkları arasındaki karşılıklı güven seviyesini artırıyor.

Bu yıl 27 Şubat tarihinde Rus Bilim ve Kültür Merkezinin açılışı önemli bir olay oldu. Moskova’da yakında Yunus Emre Türk Kültür Merkezi açılacak.

SORU: Rusya’da Türkiye sık sık vatandaşlarımızın turistik gezileriyle ilişkilendiriliyor. İkili iş birliğinin bu sektörünün gelişmesi hakkında bilgi verebilir misiniz?

LUKAŞEVİÇ: Gerçekten de Türkiye Rusların en popüler tatil yerlerinden biri. Geçen yıl Türk tatil yerlerini 4,3 milyon Rus turist ziyaret etti. 2012 yılında bu rakam 3,5 milyondu.

2013 Kasım ayında St. Petersburg’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in dile getirdiği karşılıklı olarak turizm yılının düzenlenmesiyle ilgili teklifin somut olarak hayata geçirilmesinin sadece Rusya’dan Türkiye’ye değil, tersi yöndeki turist akımının da daha fazla büyümesine katkıda bulunacağını umuyoruz.

Rus ve Türk tarafları vatandaşlarımızın Türkiye Cumhuriyeti’nde rahat ve güvenli bir şekilde tatil yapabilmeleri için büyük bir özen gösteriyor. (Rus haber ajansı Ria Novosti - 26 Mayıs 2014)