Rusya İle Karşılıklı Çalışmaya Hazırız

Ria Novosti

Ajansımız muhabirlerinden Mariya Gusarova`ya konuşan Türkiye`nin Rusya Büyükelçisi Ümit Yardım, Türkiye`nin Rus turistler için cazibesini korumak adına adımlar attığını söyledi. Büyükelçi ayrıca, 'Türk Akımı' çerçevesinde karşılıklı menfaat arz eden her türlü teklif konusuna iş birliği yapmaya hazır oldukları, Avrupa`daki islamofobiyle ve AB`nin Türkiye`ye üyeliğini zora sokmasıyla ilgili endişeleri hakkında konuştu.

SORU: Gelecek sene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın Rusya`yı ziyaret etmesi bekleniyor mu?

YARDIM: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın bir sonraki ziyareti 2015`te Rusya Federasyonu`nda yapılacak olan Rus-Türk Üst Düzey İşbirliği Konseyi toplantısı çerçevesinde gerçekleşecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan`ın bunun dışından Rusya`ya herhangi başka bir ziyarette bulunması beklenmiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu ziyarette mevkidaşı Vladimir Putin ile bir araya gelecek.

SORU: Geçen senenin sonunda Rusya`nın 'Türk Akımı' denilen yeni bir boru hattı inşa etme niyetinde olduğunu öğrendik. Gazprom`un resmî temsilcisi Sergey Kuznetsov`un yaptığı açıklamaya göre, şirket Avrupa`daki ortaklarıyla gaz alımı için gerekli olan altyapının inşası konusunda çalışıyor ancak şirketin kendisi bu işin içinde yer almayacak. Türkiye`nin ve Türk şirketlerinin bu boru hattının inşasında yer alma konusunda, özellikle gaz tüketicisi diğer ülkelerle iş birliği yapma konusunda ne gibi planları var?

YARDIM: Enerji alanı ikili ilişkilerimizde en önemli alanlardan biri olmaya devam ediyor. Türkiye Rus gazının Avrupa`da Almanya`dan sonra ikinci en büyük pazarı. Dahası, Rus ortaklarımızla birlikte çalışarak Akkuyu`da ilk nükleer santralimizi inşa ediyoruz. 20 milyar dolar maliyeti olan sadece bu proje bile tek başına iki ülke arasındaki muhteşem güven düzeyini ve iki tarafın da enerji alanındaki iş birliği geliştirmeye yönelik iradesini göstermeye yeter. Önümüzdeki senelerde de enerji alanındaki iş birliğimizin ve ilişkilerimizin istikrarlı bir şekilde rotasında ilerleyişinin devam edeceğini düşünüyoruz.

Rusya tarafından teklif edilen 'Türk Akımı'na değinecek olursak bu gündemimizde yeni bir konu ve bu proje üzerindeki çalışmalar şimdilik başlangıç aşamasında. Aslında ortak menfaat arz eden bütün teklifler konusunda birlikte çalışmaya hazırız. Diğer yandan bu projenin değerlendirilmesi ve bütün bölgenin enerji ihtiyacı dikkate alınarak kararlaştırılan, farklı, ancak birbirine bağlı olan yapı unsurları içeren kapsamlı bir enerji projesi olarak inşa edilmesi gerektiğine inanıyoruz. Tabii ki Avrupa`nın gaz talebi belirleyici faktör olacak. Gazprom`dan bir heyet yakın geçmişte ön görüşme için Türkiye`yi ziyaret etti. Teknik ve ekonomik hususların değerlendirilmesi tamamlandıktan sonra teklif edilen projenin nitelikleri konusunda konuşmak için daha hazır olacağız.

SORU: Kırım Yarımadası neredeyse bir yıl önce Rusya topraklarına dâhil oldu. Kırım’ın, Türkiye ve bütün bu bölge ile ne tür ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkileri vardı ve Kırım’ın yeni statüsüyle ne değişti? Türk iş adamlarının, Türkiye’nin Kırım Tatarları ile özel ilişkileri doğrultusunda yatırım yapmalarını bekleyebilir miyiz? Kırım ile Türkiye arasında ulaşım bağlantıları yeniden kurulabilir mi?

YARDIM: Hem Rusya, hem de Ukrayna bizim komşumuz ve ortaklarımızdır. Bildiğiniz gibi bölgemizde güvenliğin ve istikrarın korunmasına her zaman büyük önem verdik. Türkiye, egemenliğin, toprak bütünlüğünün ve Ukrayna’nın bağımsızlığının dokunulmaz olduğunu ve saygı gösterilmesi gerektiğini düşünüyor.

Coğrafi konumunun yakınlığından ve tarihî bağlantılarından ötürü Kırım’da birçok akrabamız bulunuyor. Bir milyondan fazla Türk vatandaşı Kırım kökenlidir. 20. yüzyılın en büyük trajedilerinden birini yaşayan Kırım Tatarlarının, kendi tarihî vatanlarında diğer toplumlarla yan yana barış ve huzur içinde yaşayacaklarını umuyoruz.

Yarımada’da hâsıl olan durumdan ötürü İstanbul ile Simferopol arasında hava trafiği durduruldu. Bu da bizim ticari ilişkilerimizi etkiledi. Gerekli koşullar sağlandığında hava trafiği yeniden işlesin istiyoruz. Ayrıca Kırım ile ticaret ve ekonomi ilişkilerinin yeniden canlandırılmasını istiyoruz.

SORU: Birçok Avrupa ülkesi faklı formattaki görüşmelere katılarak ve görüşmeleri düzenleyerek Ukrayna ihtilafının çözülmesi için çalışıyor. Ukrayna krizinin çözümü için Türkiye de bir şey yapabilir mi?

YARDIM: Özellikle son zamanlarda artan çatışmalardan ve Ukrayna’nın doğusunda artan sivil ölümlerinden ötürü Ukrayna’daki durumdan endişe duyuyoruz. Bu krizden çıkmak için herhangi bir çözüm önerisinin en yakın zamanda hayata geçirilmesini ümit ediyoruz. Bu ihtilaf konusunda sunulan barışçıl çözüm önerilerini desteklemeye devam edeceğiz. Hatta saldırıların tekrarlanmaması ve barışın sağlanması için ateşkes girişimlerini desteklemeye devam edeceğimizi tekrar ediyoruz. Türkiye bütün tarafları, Minsk anlaşmaları çerçevesinde samimi ve yapıcı diyalog ve uluslararası hukuk temelinde kriz çözümü arayışı için çağırıyor. Söz konusu kriz diğer konuların yanı sıra bölgesel güvenlik ve istikrar için tehdit teşkil ediyor.

SORU: Türkiye 1987`de Avrupa Birliği`ne üyelik için resmen müracaat etti. Ülke bugün üyelik sürecinde hangi aşamada? Sürece engel olan ve destek olan hususlar nelerdir?

YARDIM: Türkiye ile AB arasındaki ilişkiler 1963`te ortaklık rejimi çerçevesinde başladı. Türkiye 1999`da aday ülke statüsüne kavuştu ve konuyla ilgili müzakereler 2005`te başladı. Türkiye, vatandaşlarına yüksek standartlar sunmak ve AB içtihatlarına riayet etmek amacıyla bir reform süreci uyguladı ve uygulamaya devam etmek niyetinde.Türkiye`nin gayretlerine rağmen zorluklarla karşılaştığımız konular müzakere sürecinin hızlandırılması, siyasi ve öznel nitelikli faktörlerin aşılmasıdır.

Bunun yanı sıra ikili ilişkilerimize büyük önem vererek yaklaşıyoruz ve Rus-Türk iş birliğini haklarımızın ve komşularımızın refahı için belirleyici bir faktör olarak görüyoruz. Geçen sene karşılıklı menfaatler gözetilerek varılan şartlarda ülkelerimiz arasındaki ilişkileri geliştirmeye ve kurumsallaştırmaya devam edebiliriz. Rusya bizim güvenilir bir ortağımızdır ve iki taraflı iş birliğinin ilerletilmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz.

SORU: Avrupa`da İslamofobi sorunu Paris`teki terör saldırılarından sonra kötüleşti. Avrupa’da yaşayan ve çalışan çok sayıda Türk vatandaşı var. Türkiye, AB ve Avrupa ülkelerinin daha önce dile getirdiği çerçevede daha fazla diyalog kurma hususunda ne gibi bir yol izleyecek? Oradaki vatandaşlarınızın rahatsız edilmesinden korkmuyor musunuz ve Türkiye’nin böyle bir durumda cevabı ne olur?

YARDIM: Her şeyden önce İslamofobi, Avrupa Birliği değerlerine bir tehdit. Biz, Avrupa`da aşırılık yanlılarının ister terör saldırısı olsun, isterse Müslümanlara yönelik ayrılıkçı saldırılar olsun bu yönde yaklaşımlarını görmek istemiyoruz. Avrupa, çok kültürlüdür ve öyle kalmalıdır. Avrupa’da aşırı siyasi partilere halk desteğinin büyümesi yabancı düşmanlığına yol açmakta ve göçmenlere yönelik duygular derin endişelere neden olmaktadır. Biz, AB’nin bu eğilimde olmadığına inanıyoruz. Bu bağlamda Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) üyeliği, Müslümanlar ve Hıristiyanların Avrupa`da barış içinde bir arada nasıl yaşayabildiğine dönük güçlü bir mesaj olabilir.

SORU: Türkiye, önemli bir bölgesel oyuncu olarak, Orta Doğu`daki gerginliği azaltmak için neler yapabilir?

YARDIM: Arap dünyası ile paylaştığımız coğrafyada barış ve istikrarı sağlamak Türkiye`nin dış politikasının öncelikli hedefidir. Aynı zamanda Yakın Doğu kritik bir dönemden geçerken Türkiye Arap devleriyle sıkı diyaloğa ve işbirliğine büyük önem veriyor. Orta Doğu`nun stratejik yapı taşlarından biri olan Türkiye, son yıllarda Arap dünyasıyla ilişkilerini geliştirmek için ikili ve çok taraflı temelde önemli adımlar attı.

Türkiye, Filistin-İsrail ihtilafının barışla çözülmesini tamamen destekliyor. Biz bölgede istikrarın sadece krizin aşamalı bir şekilde çözülmesi hâlinde ve her iki halkın desteğiyle sağlanacağına inanıyoruz.

Biz bu sebeple Tapınak Tepesi ve Mescidi Aksa’ya yönelik yapılan son eylemlerden ciddi kaygı duyuyoruz. İslam dünyasının en kutsal yerlerinden biri olan Tapınak Tepesine yönelik yapılan bu eylemler, yeni ve çok tehlikeli bir boyut kazandı. Suriye’de dört yıldır süren korkunç iç savaş Orta Doğu’da barış ve istikrar için geniş kapsamlı sonuçlar doğurabiliyor.

Suriye ihtilafının kapsamı ve sahası her geçen gün genişliyor. Suriye’nin akıbeti konusundaki belirsizlik ülkedeki kargaşaya kargaşa ekliyor ve sadece bölge için değil, dünya için de farklı tehditler doğuruyor. Türkiye, Suriye’deki ihtilafı her zaman insani bakımdan ele aldı. Bu konuda bir gerçeğin altını çizmek isterim Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin sayısı milyonu aştı. Türkiye bütün bu insanların ihtiyaçlarını karşılıyor.

Bölgenin bütün ülkelerinin Suriye ihtilafını çözülmesini en az IŞİD ve ona benzer örgütlere karşı mücadeleyi istediği kadar istediğini düşünüyoruz. Bu bakımdan Türkiye ihtilaf bölgesinde somut neticeler elde etmek için uçuşa kapalı bölge ve güvenli bölge kurulmasını önerdi. Güvenlik konusunun dışında bu teklifler insani yardıma muhtaç bölgelere yardım ulaştırılmasına imkân sağlayacak. Genel olarak konuşmak gerekirse Suriye’de siyasi çözüm ancak Cenevre Bildirisi temelinde sağlanabilir.

SORU: Türkiye, Rusya’daki istikrarsız mali durum nedeniyle geleneksel yoğun turist akışının düşmesi ve Türkiye`ye giriş yapmak için yeni koşulların uygulanması konusunda endişe duyuyor mu?

YARDIM: Türkiye, Rus turistler tarafından en çok ziyaret edilen ülke sıralamasında lider konumda. Bu durumun gelecekte değişmesini beklemiyoruz. Bu yıl Rusya’daki istikrarsız mali durum nedeniyle Rus turist akışının belli miktarda düşeceğine dair bazı tahminler var. Ancak Türk hükûmeti ve bazı yetkililer bu durum konusunda uyarıldı ve Rusya’dan misafirlerimizin tatillerini Türkiye’de geçirmeye devam edeceğinden emin olmak için Rus ortaklarıyla yoğun olarak çalışıyorlar. İyi bir haberimiz var. Türk hükûmeti, yakın günlerde Türkiye’yi ziyaret edecek Rus turistler için, belli bir miktarda uçuş ücretlerinin düşürülmesine yönelik karar aldı.

Öte yandan, belge taleplerinin Rus turist akışını etkilemesini beklemiyorum. İşin aslı şu ki talep edilen fazla belge yok, pasaport geçerlilik süresi önemli. Yeni kurallara göre Türkiye’ye giriş yapan yabancıların pasaportun geçerlilik süresinin dört ay olması gerekiyor. Bu şart birçok ülkede geçerli, hatta daha uzun bir süre talep ediliyor. Büyük ihtimalle bildiğiniz gibi söz konusu kural geçen sene yürürlüğe girdi ancak bu uygulama, geçen yıl bütün işlemleri eski pasaportuna işleyen turistleri etkilememek için bu yılın başına kadar ertelendi.

Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısı son yıllarda artmaya devam ediyor. Geçen yıl Türkiye’yi yaklaşık 40 milyon turist ziyaret etti. Bu husus Türkiye’yi dünyada en çok tercih edilen ülkeler sıralamasında altıncı sıraya yerleştiriyor. Kısa süre önce Antalya, ziyaretçi sayısı bakımından Paris ve Londra’dan sonra üçüncü oldu. İstanbul da yabancılar için çok tercih edilen yerlerden biri konumunda. Turistler için Kapadokya, Çeşme, Kuşadası, Ölüdeniz ve Marmaris de en sevilen tatil yerleri olarak sayılıyor.(Rus Haber Ajansı Ria Novosti - 11 Şubat 2015)