Sanal teknolojiler kültürel mirasın korunmasına yardımcı olabilir mi?

Zaman geçtikçe insanların kültürel mirası olan geleneksel dans ve yerel müziğe ne oluyor? Bir Avrupa araştırma projesi bu kültürel değerlerin korunmasına çalışıyor. Bu hafta Yunanistan´ın Thessaloniki şehrinde bu kültürel değerlerin dijital ortamda saklanması çalışmalarını inceledik.

Heykeller, mimari yapılar ve heykeller bir kenara dursun, elle tutulamayan kültürel değerler yaşlı insanlardan genç nesillere geçer ve bu değerlerin korunması biraz zordur.

Cosmas Dimitropoulos, Elektrik ve Bilgisayar Mühendisi, CERTH-ITI Enstitüsü: ‘‘Şu anda bu yeni teknolojiyi kullanarak dans eden kişinin iskelet hareketini kaydediyoruz. Bu verileri bir model üzerine sabitledikten sonra dansçıyı farklı açılardan görüp, inceleyebileceğiz.´‘

Araştırmacılar sensör teknolojilerinin yaydığı sinyaller sayesinde sanatla ilgili çalışmaları fizyolojik açıdan inceleyip gözlemleyebiliyor. Bu sayede binlerce yıllık geçmişi olan bu sanatsal değerlere ilgi az olsa dahi, bu kültürel miraslar ayrıntılı bir şekilde inceleniyor ve koruma altına alınıyor.

Dimitrios Manousis, Thessaloniki Üniversitesi Hocası, Uzman: ‘‘Şimdi bir bilgi bankası oluşturacak ve daha sonra da sonuçları inceleyerek bu bilgileri öğrencilerle birlikte kodlayacağız.´‘

Senkronize bir şekilde yapılan ve farklı kaynak ve kaliteye sahip bilgilerin toplanması sayesinde, araştırma görevlileri daha sonra incelenmesi ve keşfetmesi çok kolay sanatsal değerler için bir bilgi bankası oluşturuyor.

Paul Vignes, Müzisyen: ‘‘Şu anda burnumda seslerle alakalı titreşimleri kaydeden iki adet cihaz bulunuyor. Kamera, dudak hareketlerini algılıyor ve mikrofon da ses verilerini kaydediyor. Ultrasonik sensör de dilin hareketlerine ait verileri topluyor. Ancak bunu yaparken gereksiz bilgileri devre dışı bırakıyor.´‘

Aynı bilimsel yaklaşımla, bu proje sayesinde yeni müzik aletleri de tasarlanabiliyor.

Sotiris Manitsaris, Nationale Supérieure des Mines de Paris Okulu Öğretim Görevlisi: ‘‘Burada amacımız piyona çalan birinin hareketlerinden ilham alarak arada gitar teli, piyano tuşu gibi hiçbir mekanizma olmaksızın çok uzun bir aralığa sahip olan bir ses bankası oluşturmak.´‘

UNESCO´nun yaptığı araştırmaya göre elle tutulamayan kültürel değerlerin yok olma süreci şu anda devam eden global çağda çok hızlı… Peki bazı yeni teknolojiler bu durumu değiştirmeye yardım edebilir mi?

Nikolaos Grammalidis, Elektrik ve Bilgisayar Mühendisi, CERTH-ITI Enstitüsü: ‘‘Bilgi kaydetmedeki yeni teknolojiler olan kayıt, analiz, görselleştirme gibi unsurları, kültürel mirasın korunmasına katkı sağlamak için kullanıyoruz. Bu proje işte bunu amaçlıyor.´‘

Elle tutulamayan kültürel değerlerin korunması sadece akademik ve eğitimle ilgili çalışmalar için yararlı değil. Bu çalışmalar, aynı zamanda ekonomik anlamda yeni iş imkanlarını da beraberinde getiriyor.

Marinos Ioannidis, Güney Kıbrıs teknoloji Üniversitesi: ‘‘Bu projede amaçladığımız diğer bir şey de, bu çalışmaların turizm ve eğitim gibi farklı alanlarda da kullanılabilmesi…´‘

Elle tutulamayan kültürel değerlerin sanal ortamda saklanması sayesinde, yeni nesillere de kendi kimliklerine ait gelenekler hakkında büyük bir veri deposu kalacak.