Terörizm Hastalığını Eğitim İyileştirebilir

Ria Novosti

Türkiye Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez ajansımıza verdiği mülakatta, bugün için müminlerin dikkatini neyin üzerine çektiğini ve neden milyonlarca Müslüman´a, farklı halkların ve dinlerin bir arada yaşamasını, Rus kardeşlerinin tecrübelerinden öğrenmelerini tavsiye ettiğini anlattı.

SORU: Sayın Görmez, yabancı bir vaizin camilerimizde kürsüye çıkması oldukça ender gerçekleşen bir olaydır. Siz Moskova Merkez Camiinde hutbe okudunuz. Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz ve konuşmanızı hangi konuya adamıştınız?

MEHMET GÖRMEZ: Ülkelerimiz arasındaki son on yıllık döneme ait ilişkileri dostane ve iyi komşuluk ilişkileri olarak tanımlayabiliriz. Diyaloglarda cevabı hemen verilemeyen bazı problemler olabilir. Ancak Rusya ve Türkiye, yüksek resmî düzeyde dürüst ve açık bir diyalog yürütüyor. Bu nedenle aramızda ortak bir dil ve söz konusu şu veya bu soruların cevabını bulduğumuzdan ya da mutlaka bulacağımızdan eminiz. Sizinle ne güç ne de ültimatom dilinden konuşuyoruz. Biz sizinle her zaman ortak bir temas noktası buluyoruz.

Rusya´nın başkentindeki Merkez Camii´nde binlerce kardeşimin önünde konuşmak benim için büyük bir sorumluluk, şeref ve görevdir. Pek çok teolojik ve bilimsel çalışmam Rusya Müslümanlarının tarihi ve kültürüne adanmıştır. Bu nedenle kendimi, ülkenizin İslam cemaatinin bir parçası olarak görüyorum. Hutbeyi okurken kardeşlerimin yüzlerini ve gözlerini gördüm, onlarla aynı dili konuştuğumu, beni gerçekten anladıklarını gördüm.

Vaazımı varlığımızın acı derslerine adadım ve bu gerçeği inananlara aktarmaya çalıştım.

SORU: Dersler gerçekten acı mı?

GÖRMEZ: Ne yazık ki evet. Çoğumuz doğru çıkarımları yapamadık. Sürekli savaş, anlaşmazlık, düşmanlık. Peygamberimiz çevremize karşı sabırlı olmayı, zorluklara dayanmayı, sadece aynı dinden olduğumuz kişilere değil diğer inançlara sahip olanlara karşı da iyi olmayı öğretiyordu.

Ülkenizin Müslümanlarına hitap ettiğim sırada Rus Ortodoksların çok zengin bir manevi geleneğe sahip olduklarının altını çizdim. Söz konusu geleneklerin unutulmaması tersine halkların bu değerlerinin ve kültürlerinin korunması ve çoğaltılması çağrısında bulundum. Rusya Federasyonu adı altında pek çok ulus ve din mensuplarının tek devlet bünyesinde uyum içinde yaşamaları bütün dünya için parlak bir örnektir.

Ayrıca istinat edilmesi gereken noktalar olduğunu belirttim. Bunların birincisi Hanefilik mezhebidir. İkincisi sofuluk geleneği, üçüncüsü ise sadece dinî değil aynı zamanda laik planda eğitim ve öğretimin yeni formatı olarak Cedidizm´dir. Zamanında o dönem için güncel olan modernlik tehditlerine verilecek cevapları Müslümanlar Cedidizm´de bulmuştur.

Müminlerden özel duygularla uyanık olmalarını rica ettim. İslam görüntüsü altında saflarımıza aşırıcılar, teröristler, şovenistler sızıyor. Bütün bunlar gerçekten dinin gözden düşmesine yol açarak ona onarılamaz zararlar veriyor. Orta Doğu´da neler olduğuna bakın. Din bayrağı altında anlaşmazlık ve düşmanlık, ölüm, cinayet ve bütün inançların temsilcilerine yönelik güvensizlik ve nefret tohumları ekiliyor.

SORU: Sayın Görmez pek çok din adamı Müslümanların eğitime ve gençlerle çalışmaya dikkat etmeleri gerektiğini söylüyor. Herhangi bir cahil kolaylıkla terör şebekesine çekilebilir.

GÖRMEZ: Kesinlikle doğru. Rusya´da teolojik Müslüman geleneği, bütün müminleri örnek olmaya, dost olmaya, yaşamaya, çalışmaya, Hristiyanlar ve Yahudilerle iletişim içinde olmaya çağırıyor. Bizler semavi dinlere inanan, kutsal kitap insanlarıyız. Rus İslam ekolü, bünyesinde yaşanılan devletin yasalarını bilmeye ve bu yasalara uygun yaşamaya çağırıyor. Bir zamanlar din âlimleri, büyük yazarlar, gazete ve kitap yayıncıları Rus ümmete bu fikri aşılamaya çalıştı. Musa Bigiyev, Şihabeddin Mardaci, Galimcan Barudî, Rizazeddin Fahreddin, İsmail Gasprinskiy Rus eğitiminin klasikleridir. Gördüğünüz gibi bunlar kendi ülkelerinin vatandaşı. Bu düşünürler, başka ülkelerin fikirlerini aşılamak yerine Rus tarihi ve tecrübesini esas alarak kendi fikirlerini geliştirdi. İlk sırada vatanseverlik, eğitim, saygı ve iyi komşuluk fikirlerini aşıladılar. Bütün eğitimli İslam dünyası Rus ilahiyatçıların ve düşünürlerin çalışmalarına önem veriyor.

Orta Doğu´da sağa sola ateş eden insanlar konusuna gelirsek; bunların sadece kendi, genellikle de bencil güdülerinden yola çıkarak mahkemeler kurmaya ne hakları var? Bu insanlar hakiki İslam inanışı hakkında ne biliyorlar? Kim onlara en azından tek bir şey öğretti? Bu insanları mahkeme ve soruşturma olmaksızın öldürmeye iten nedir ve kimdir? Bu -Müslüman olduklarını söyleyemem- kişilerin, insanları silah zoruyla kendi evlerinden kovmaya, canlarını, sağlıklarını, kanlarını almaya, milyonlarcasını kaçmaya zorlamaya ne hakları var? Mülteciler nereye kaçıyor? Pek de beklenmedikleri Batı Avrupa ülkelerine.

Bugün dünyada güya mezhepler arasında çelişkiler var ve bu çatışma derin kökler saldı. Ancak ben bunu şöyle açıklıyorum; politika, herkesi yönlendiriyor ve mezheplerin arkasına saklanıyor. Dış düşmanlar kendi çıkarları için dinî akımları ustaca kullanıyor ve Müslümanları, hatta devletleri karşı karşıya getiriyorlar.

Ben Ruslara eğitimin, kendi ilahiyatçı okulları temelinde günlük öğretimin gerekliliğini hatırlattım. Çağdaş dünyayı, terörizmden ve tehditlerden sadece eğitim ve öğretim kurtarabilir.

Vladimir Putin´in konuşmalarından birinde Tataristan´da Bulgar İslam Akademisinin açılacağını duymak şahsen beni çok mutlu etti.

SORU: Batı Avrupa´yı dolduran mültecilerden bahsettiniz. Sizce bu insanlar gerçekten bu ülkelerde yaşayanlar için bir tehlike oluşturuyor mu?

GÖRMEZ: İkinci Dünya Savaşı´ndan sonra batılı ülkelerin ekonomisini Türk ve Arap göçmenler kalkındırdı. Bu mülteciler sadece sabahtan akşama kadar çalışmak için davet edildiler. Davet eden taraf; ailesiz, çocuksuz, ruhsuz, kalpsiz, duygusuz robot insanların geleceğini mi sanıyordu? Ya cami inşa etmek yasak ya da ibadethanelerimizi yakıyorlar veya o medeni ülkenin vatandaşı olsa bile göçmenlerin veya torunlarının haklarını ihlal ediyorlar. Batılı ülkelerde milliyetçi partiler ne kadar popüler. Bunlar sadece öylesine mevcut ve faaliyet gösteriyor değiller, kendi seçmenlerinin oylarına dayanıyorlar. Ayrıca finanse de ediliyorlar.

Çok kültürlülük politikası, Batılı ülkelerde başarısızlığa uğradı. Sizlerle birlikte bütün bu olan bitenlere şahit olduk. Batılılara eskiden olduğu gibi robot işçiler lazım, dua etmek için yer ve zaman isteyebilecek olan insan değil.

SORU: Alman milli futbol takımında sadece Almanlar değil, Türkler, Araplar, Polonyalılar oynuyor. Bu insanların pasaportunda Alman yazıyor.

GÖRMEZ: İşte Mesut Özil aslen Türk. Çok iyi bir futbolcu. Sanırım kendisi iyi bir Alman vatandaşı, vergilerini ödüyor. Bu arada Almanya´da Türkler politika, sanat ve hayatın bütün diğer alanlarında temsil ediliyor.

Ancak zaman zaman bazı sınıflandırmalar gözleniyor. Alman politikacılar şöyle konuşuyor: “Alman Türkler bizim vatandaşımızdır.” Ancak siyasî puanlar ve seçmenlerden oy toplamaları gerektiği zaman ise “Alman Türkler bizim vatandaşımız değil” dedikleri duyuluyor. Bu nasıl olabilir? Bu çifte standarttır. Böyle bir duruşu kabul etmiyoruz. (Rus Haber Ajansı Ria Novosti - 10 Kasım 2015)