Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`in, 1915 olaylarını anma törenleri için Erivan`a gitmesini eleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kuveyt`e hareketinden önce yaptığı açıklamada Putin`e kırgın olduğunu belirmişti. Rusya lideri Ermenistan`ın başkentine gitmeden önce yayımladığı mesajda, soykırım` ifadesine yer vermiş ancak, Erivan`daki anma törenlerinde, Türkiye`nin rezmi tez`ine paralel bir şekilde 1915 olayları` ifadesini kullanmıştı.
Ancak Türkiye, yazılı açıklamayı temel alarak, Rusya`nın tavrını kınadı ve bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Putin`e kırgınım' diyerek, Rusya`nın Ukrayna politikasını eleştirdi.
Oysa, 1 Aralık 2014`te Ankara`da bir araya gelen Putin ve Erdoğan, Ukrayna ve Kırım dahil pek çok konuda işbirliği` mesajı vermişti. Liderler Türkiye ve Rusya arasında kurulan, 5. Üst Düzey İşbirliği Konseyi`nin (ÜDİK) toplantısı çerçevesinde yaptıkları ortak basın toplantısında, 'Türk Akımı' gaz boru hattı projesini duyurmuştu. Erdoğan, burada yaptığı açıklamada, Ankara`nın 'hassas' olduğu Kırım konusunda, Rusya`nın tutumundan övgüyle bahsederek 'Kırım Tatarları`yla ilgili mutabık kaldık' demişti. Bu görüşmeden yaklaşık 5 ay sonra, Erdoğan, Rusya`nın Kırım`daki tutumunu eleştirdi. Erdoğan, dün yaptığı açıklamada, Kırım meselesine değinerek, Rusya`nın Kırım, Luhansk, Donetsk konusunda hesap vermesi gerektiğini söyledi.
Peki, Erdoğan`ın Kırım`la ve genel olarak Rusya`nın Ukrayna politikasıyla ilgili tutumu neden değişti? Gerilimi yükselten tek sebep Rusya`nın 1915 olayları konusunda tutumu mu? Yoksa Ankara, 7 Haziran Genel Seçimi öncesi, Türkiye hükümeti, Rusya ve Batı arasında denge arayışında mı?
`ERDOĞAN, TEPKİLERE RAĞMEN SOÇİ`YE GİTMİŞTİ`
Türkiye`nin tepkisinin seçimlerle ilgili olmadığını savunan akademisyen Toğrul İsmayıl şöyle konuştu:
'Türkiye son dönemlerde Rusya`yla olan ilişkilerini iyi tutmaya çalışıyor. Türkiye Ukrayna`nın toprak bütünlüğünü tanısa da, krizden sonra Batı`nın Rusya`ya uyguladığı yaptırımlara katılmadı. Avrupa birliği ve Amerika Birleşik Devletleri bunu sıcak karşılamasa da Hep Rusya`nın yanında yer aldı. Soçi Olimpiyatları yapılırken Çerkes soykırımı gündeme gelmiş ve Rusya`ya tepkiler gösterilmişti. Fakat Erdoğan Çerkes kamuoyundan gelen baskılara rağmen Soçi`ye giderek Rusya Devlet Başkanı`nın yanında yer aldı. Taraf olduğunu gösterdi. Fakat Putin, Erdoğan`ın onu telefonla arayarak gitmesinin doğru olmayacağını söylediği halde Erivan`a gitti. Putin`in soykırım` açıklamaları ve Ermenistan`daki anmalara katılması bu yüzden olumsuz karşılandı ve tepkilere neden oldu.'
`RUSYA`NIN TAVRI TÜRKİYE`NİN ONURUNA DOKUNDU`
İsmayıl, Erdoğan`ın sadece Rusya`ya değil Almanya ve Fransa`ya da tepki gösterdiğine dikkat çekerek devam etti:
'Türkiye`nin hassas olduğu konuda tarihçilere danışılmadan ya da hukuk çerçevesinde hareket edilmeden, yalnızca siyasi kararlarla 1915 yılında yaşanmış olayların Ermeni soykırımı` olarak nitelendirilmesi pek hoş değil. Tarihi olayları saptırarak Türkiye üzerinde baskı yaratmaya çalışıyorlar. Rusya`nın da bu saflarda yer alması Türkiye`nin onuruna dokundu. Erdoğan, bu konuda hassas bir lider, o yüzden tepkisini normal olarak karşılamak gerekiyor.'
İsmayıl, Putin`in Aralık ayında Türkiye`ye yaptığı ziyareti stratejik biz ziyaret` olarak tanımlayarak, iki liderin görüşmelerinde birbirlerine görüş beyan ettiğini ifade etti.