Türkiye`nin Bölgesel Enerji Merkezi Olma Mücadelesi

Xinhua

Avrupa ile Asya’nın birleştiği noktada bulunan Türkiye, bugünlerde, benzersiz doğal koşullara sahip coğrafi konumuna dayanarak kendini bölgesel enerji merkezi hâline getiriyor.

Rusya’dan İthal Edilen Doğal Gazın Miktarı Artıyor

Yabancı basında çıkan haberlere göre Taner Yıldız, 21 Nisan’da, Türkiye’nin gelecekte mavi akım boru hattından ithal ettiği Rus doğal gazı miktarını arttıracağını açıkladı ve “Rus tarafı ile anlaşmaya vardık, Mavi Akım Boru Hattının taşıma kapasitesi güçlendirilecek, şu an 16 milyar metreküp olan kapasite 19 milyar metreküpe çıkartılacak.” dedi.

2000 yılı başlarında yapımına başlanan Mavi Akım Boru Hattı, Karadeniz’in dibinden geçmekte ve uzunluğu 1213 kilometre, toplam yatırım tutarı ise 3,2 milyar dolar. Türkiye, Rusya ve İtalya tarafından ortaklaşa inşa edildi. Rus doğal gazını Türkiye’ye taşıyan “ana güç” konumunda. Tasarım şartlarına göre Rusya bu doğal gaz boru hattı aracılığıyla her yıl Türkiye’ye 16 milyar metreküp doğal gaz gönderiyor.

Fakat son yıllarda ekonomisinin ve nüfusunun büyümesiyle birlikte Türkiye’nin enerji talebi de yükseldi, doğal gaz talebi iki kattan fazla artarak yaklaşık 47 milyar metreküpe ulaştı. Türkiye’nin enerji ithalatına ödediği miktar yıllık 60 milyar dolara ulaştı. Rusya ile daha önce yapılan anlaşmadaki ithalat miktarı görünüşe göre Türkiye’nin artan talebini karşılayamıyor.

Yıldız, aynı zamanda ithalattaki artış nedeniyle doğal gaz fiyatının şu anda Türkiye’nin oldukça endişe duyduğu meselelerden bir hâline geldiğini ifade ederek, “Rus doğal gaz şirketi ile doğal gaz tedariki, fiyat ayarlaması ve nükleer enerji iş birliği gibi konuları ele aldık. Rusya’nın uygun bir fiyat ayarlaması yapabileceğini, Türk özel sektör işletmelerine makul bir fiyattan doğal gaz satabileceğini umuyoruz.” diye konuştu. Fakat Yıldız indirim miktarı konusunda bilgi vermedi.

Bilindiği kadarıyla Türkiye, Rusya ile iş birliği dışında son yıllarda Azerbaycan ve İran gibi ülkelerle de ortak doğal gaz boru hattı projeleri yürütüyor.

Dünya Pazarlarına Petrol Tedariki

Türkiye, doğal gaz dışında petrol alanında da bazı faaliyetler yürütüyor. Reuters`ın haberine göre petrol üretmemesine rağmen Türkiye’nin, Akdeniz kıyısında bulunan Ceyhan’da, 2013 yılı sonunda devreye sokulan esas olarak Irak’ın Kürt Bölgesi’nden boru hattı aracılığıyla ithal edilen petrolün depolanması için kullanılan toplam kapasitesi 2,5 milyon varili bulan üç büyük petrol depolama tankı bulunuyor.

Yıldız’a göre şuan Ceyhan Limanı’nda depolanan petrol yaklaşık 1,5 milyon varile ulaştı. Yıldız, “Depolanan petrol istenilen seviyeye ulaştığında dünya pazarlarına petrol tedarik etmeye başlayacağız, körü körüne petrol depolayamayız.” dedi.

Ancak Yıldız, Irak hükûmeti ile Kürt Bölgesi hükûmeti arasında, ihraç edilen petrolde ödeme yöntemi ve gelir paylaşımı meselelerinde bir uzlaşıya varılmasının zor olduğunu, bunun Türkiye’nin petrol ihracatına ciddi etkisi olduğunu kabul ediyor. Bunun dışında, Irak hükûmetinin kontrolü altında Türkiye’ye giden petrol boru hattı, silahlı militanların sık sık zarar vermesi sebebiyle hiçbir zaman tasarlanan kapasitesine ulaşamadı. Yıldız, “Boru hattının Irak sınırlarında yer alan kısımları neredeyse kullanılamaz durumda. Bu, Irak için büyük bir kayıp.” açıklamasında bulundu.

Bölgesel Enerji Merkezi İnşa Edilmesi

Doğal gaz ve petrol konusunda iki yönlü olarak Türkiye’nin umduğu bölgesel enerji merkezine dönüşme niyeti çoktan netleşti. Aslında bu yılın başında Türkiye’de düzenlenen Petrol ve Doğalgaz Zirvesinde katılan tüm taraflar, Türkiye’nin nasıl bölgesel enerji merkezi olacağını ayrıca nasıl geçiş ülkesine dönüşeceği meselesini ele aldı.

Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan Türkiye, önemli coğrafi komuyla Avrupa ile Orta Doğu ve Orta Asya’daki ülkeler arasında petrolle doğal gaz transfer edilen boru hatlarının muhakkak geçmesi gereken bir yere dönüşmüş durumda. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Bahtiyar, Türkiye’nin sadece büyük bir enerji pazarı olmadığına aynı zamanda dünya enerji haritasında da köprü rolü oynadığına işaret etti.

Türk Enerji Uzmanı Sohbet Karbuz, “Türkiye sadece bir enerji koridoru değil aynı zamanda bir enerji merkezi. Bunlar uzun vadeli politika ve strateji desteğine ihtiyaç duyar. Yurt dışı enerji stratejisi ve enerji diplomasinin uygulanması Türkiye’nin enerjisini geliştirmesinde bünyesinde barındırdığı avantajlardır.” açıklamasında bulundu.

Türkiye gerçekten bir bölgesel enerji merkezi ve geçiş ülkesi hâline gelmeyi istiyor fakat belli zorluklarla da karşı karşıya. Örneğin daha önce bahsi geçen Türkiye-Irak petrol boru hattının istikrarı, Kürt meselesinin etkisiyle büyük ölçüde azaldı. Bunun dışında Türkiye’nin ithal ettiği petrolün neredeyse yarısı İran’dan geliyor. Batı’nın yaptırım uyguladığı İran ile nasıl istikrarlı bir enerji iş birliğinin sürdürüleceği de Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı sorunlardan biri. (Çin Haber Ajansı Xinhua)