Türkiye`nin Sekiz Devasa Projesi

Michel Cabirol

Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yıl dönümünün kutlamaları çerçevesinde Türkiye, özellikle beşinci nesil bir savaş uçağının ve bölgesel bir ticari uçağın geliştirilmesi gibi hırslı hedeflere yoğunlaştı.

Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan laik Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yıl dönümü olan 2023 için büyük düşünen Ankara, özellikle de sivil ve askerî havacılık alanlarında çok büyük düşünüyor. (Dünyanın 17. gücü) Türkiye, bir yandan beşinci nesil bir savaş uçağı gibi karmaşık havacılık programları geliştirebilen ve üretebilen bir ulusal savunma sanayi geliştirirken diğer yandan bir dizi büyük çalışma başlattı. Türk Devleti’nin Savunma Sanayii Müsteşarlığı teknoloji transferlerinden yararlanmak için yabancı şirketlerle iş birliğini çeşitlendirerek Türk savunma sanayisinin yerelleştirilmesi politikasını savunuyor. Zira Ankara uzun vadede teknoloji alanında bağımsız hâle gelmek istiyor.

5. Nesil Türk Savaş Uçağı

TF-X, askerî havacılık alanında Türkiye`nin öne çıkan programı. Bu beşinci nesil savaş uçağı projesi 2001 yılında Airbus Group`a denk sayılabilecek ancak çok daha küçük bir şirket olan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii`ye (TAİ) verildi. Projenin motorun geliştirilmesi hariç masrafları 70-80 milyon dolar olarak belirlendi. Toplam masraflarının 100 milyon doları bulacağı tahmin edilen bu makinelerin, 2025 yılından itibaren Amerikan F-16 uçaklarının ve Türkish Air Forces`un (TAF) T-38 tipi tatbikat uçaklarının yerini alması bekleniyor.

Bir Tatbikat Uçağı ve Bir İnsansız Hava Aracı

Türkiye savaş uçağının yanı sıra bir tatbikat uçağı programı da geliştiriyor; Kore Havacılık Sanayiinin (KAI) KT-1 tipi uçağının model alındığı Hürkuş. Türk pilotların eğitimi için kullanılacak bu uçak, ilk uçuşunu 2013 yılının ağustos ayında yaptı. TAİ, Hürkuş`un sertifikasını 2014`ün sonuna kadar almayı planlıyor. Aralık 2013`te Ankara, 15 Hürkuş B`nin (sivil versiyon) alımı için bir anlaşma imzaladı. Bir anlaşma da Hürkuş C`nin (askerî versiyon) geliştirilmesi için imzaladı. Hürkuş`un iki versiyonu da ihracat için önerildi.

Ankara aynı zamanda 2004 yılında ANKA adlı uzun menzilli bir casus uçak programı ortaya koydu ve ilk uçuş 2010 yılında yapıldı. Ancak geliştirilen iki prototip, deneme uçuşları sırasında yere çakıldı. Türk ordusu 2016 ila 2018 yılında teslim edilmesi öngörülen ilk Türk üretimi insansız hava uçağı ANKA’dan 10 adet sipariş verdi. Söz konusu casus uçak başta Mısır, Pakistan, Libya ve Azerbaycan’a olmak üzere bazı ülkelere ihraç edilmek üzere önerildi.

Hafif Bir Helikopter ve Bölgesel Bir Uçak

Ankara, 2010 yılında ortaya atılan bir projeye göre hafif helikopter üretme arayışında. Beş tonluk tek motorlu bu aletin Türk Hava Kuvvetlerinde eski UH-1’lerin yerini alması bekleniyor. 2012 Ekim’de TAİ, Amerikan firması Sikorsky ile Türkiye için uyarlanan S-70’in bir versiyonu olan T-70 ulaşım helikopterlerine ilişkin yapılan iş birliği kapsamında transfer edilen teknolojiden hareketle ikili bir helikopter önerisinde bulundu.

Gözlem ve Telekom Uydularıyla Bir Fırlatıcı

Dünyanın gözlemlenmesi için Türkiye, Göktürk programını geliştiriyor. Bu program ülkenin ve çevrenin gözlemlenmesine ilişkin ihtiyaçları karşılıyor. Çin füzesiyle fırlatılan Göktürk uydusu 2012 Aralık ayından bu yana yörüngede. Telekom için ise Ankara, 2025 yılına kadar yörüngeye 15 uydu fırlatmak istiyor (şu ana kadar dört adet var). Bu konuyla ilgili olarak da Türkiye, 2013 Haziran ayında Roketsan grubuna bir fırlatıcı projesi geliştirmek istediklerini açıkladı.

Daha genel bir ifade ile anlatmak gerekirse uzaya 1,1 milyar dolar ayıran Türkiye, uzay endüstrisinde önde gelen aktörlerden biri olmak için söz konusu programlarla ilgili gelişimini artırmayı hedefliyor. Zira bu anlayış çerçevesinde ülke, Türkiye’de telekom uydularını bir araya getirmek amacıyla Türk Uzay Ajansını kurdu. (Fransa`da yayınlanan La Tribune - 10 Mart 2014)