Türkiye-Suudi Arabistan İlişkileri

Abdullah Raca

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkileri, gerginlik dönemini geride bırakarak iyimser bir döneme girdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kral Abdullah Bin Abdülaziz’in cenaze törenine katılması, tıpkı karanlığın ortasında bir yıldızın parlaması gibiydi.

Cumhurbaşkanı’nın ziyaretinden bir hafta sonra, Türkiye, Suudi Arabistan başta olmak üzere, Kızıldeniz ülkeleriyle askerî eğitim tatbikatı yapmak için yerli savaş gemisini (Büyükada) Cidde Limanı’na gönderdi.

Türkiye’nin attığı bu adımın, sonun başlangıcı ve Veliaht döneminde Prens Selman’ın imzaladığı iki ülke arasındaki askerî iş birliğinin devamı olduğu öngörülüyor.

Geminin gelişine, Türkiye’nin Riyad Büyükelçiliğinin davet ettiği tüm basın mensuplarının gösterdiği ilgi dikkat çekiciydi.

Türkiye’nin Cidde Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen basın toplantısı ve planlanan konuşma, Kral Selman’ın tahta çıkmasından önce, havaların bulutlu olması ve Suudi Arabistan ile Türkiye arasında tüm alanlarda yaşanan gerginlikten dolayı kesinlikle gerçekleştirilemezdi.

Ankara’nın, siyasi ve ekonomik öneme sahip özellikle Suudi Arabistan ile Körfez ülkelerine dönmek istediği gizli değil. Mısır-Suudi Arabistan ve Katar yakınlaşması, Türkiye’yi de harekete geçirdi.

Buna rağmen, Türkiye`nin, Sisi`nin iktidara el koymasına destek veren Suudi Arabistan ile ilişkileri yavaşlamaya başlamıştı. Ancak, Selman`ın tahta çıkmasıyla sorunlar aşılmaya başladı.

Suudi Arabistan`ın politikasını takip edenler, Selman`ın tahta çıkmasıyla Suudi Arabistan`ın muhafazakârlık dönemine geri döneceğini ve 10 senedir süren liberalizmin belirtilerinin silineceğini düşünüyor.

Suudi Arabistan`ın, siyasal İslam hakkında sabit olan tutumuna rağmen, Cumhurbaşkanı Erdoğan`ın siyasal İslam’ı, Mursi`nin siyasal İslam’ına benzemiyor.

Bu da, Türkiye politikası yararına bir durum olabilir.

Suudi Arabistan’ın siyasi karar alma mercilerine yakınlığıyla bilinen Cemal Kaçıkcı dün Hayat gazetesinde 'Her zaman için devlet, adam ve dış politika vardır' başlığıyla yazdığı bir makalede “Suudi Arabistan-ABD ve Türkiye`yi içeren ortak operasyon odasına ihtiyacımız var. Bu odanın görevi, yangınları söndürmek ve uzlaşmayı sağlamaktır.” diye yazdı.

Söz konusu makaleyi sadece analitik bir bakış açısı değil aynı zamanda Suudi Arabistan`ın yeni liderlerinin mesajı olarak kabul edebiliriz.

Ancak, lider değişikliğinin ardından yaşanan durum değişikliğiyle Türkiye`nin dönüşü karşılıksız mı olacak, yoksa bölgedeki Müslüman Kardeşlere karşı tutumunu gözden geçirmesi mi gerekecek? Cemal Kaçıkcı makalesinde bu soruyu, 'Türkiye, Suudi Arabistan ile stratejik ilişkilerinin, Müslüman Kardeşleri desteklemesinden daha önemli olduğunu göz önüne getirmesi gereklidir.' şeklinde yanıtlıyor.

Suudi Arabistan ile Türkiye`nin ilişkilerinin gelişmesi konusunda iyimser olunmasına neden olan en önemli şey, Kral Selman`ın Veliaht ve Savunma Bakanlığı döneminde, Ankara ile ilişkilerden sorumlu olmasıdır.

Kral Selman`ın, 2013 tarihinde Türkiye’ye düzenlediği ziyaret, iki ülke arasındaki ilişkilerin temelini oluşturmuştur.

Söz konusu ziyaret çerçevesinde, savunma sanayisi alanında ortak iş birliği anlaşması imzalandı. Ardından, Suudi Arabistan medya organları, Suudi Arabistan-Türkiye arasında yeni bir dönemin başladığını dile getirmeye başladı.

Suudi Arabistan-Türkiye ve ABD birlikteliği bölge için kurtuluş ekseni olacaktır. Türkiye’nin, üçlü ekseni güçlendirmek için atacağı adımlar mucize görevi görür mü? Ayrıca, meseleleri bir kartopuna değil alev topuna dönüşen bölgenin durulmasını sağlar mı?.(Suudi Arabistan, Zaman Al Wasl - 08 Şubat 2015)