Dr. Yaşar Kalafat


Ahlat Ve Çevresi Halk İnanmaları-Halk Sufizminden Mitolojiye

Halkların, halk inançları ne derece çok kültür içindeyse, halklar arası yaşam alanları, halklar tarzı için o derece kuvvet kazanır.


 

 

 

Dr. Yaşar Kalafat

 

METOT VE TEORİ

 

Bildiride, Türk kültür coğrafyası ve Türk Kültürlü halklar tanımı yapıldıktan sonra bu coğrafya halklarının inanç sistemlerinde yer alan fonksiyonel  varlıklar fonksiyonları ile  birlikte kısaca tanıtılmaktadır.

Sunum, mesleki bir ansiklopedik sözlük ihtiyacının  gerekliliğini ve  düzenlemesini anlatmaktadır. Halkbilimi ve halk inançları sözlüklerinden farklılıklarına ayrıntılı vurgu yapılmaktadır.

Böylesi bir sözlüğün hangi ihtiyaçtan doğduğu, alanla ilgili mitoloji ve  halk sofizmi çalışmalarına katkısının ne olacağı belirtilirken, kapsadığı alanın diğer ilgili disiplinler itibariyle de alan sınırlamaları  da  nedenleri ile açıklanmaktadır.

Bu münasebetle, ilk örnekler olmak üzere, tespitleri yapılmış 60 civarındaki ilgili sözün açıklaması farklı örneklerden hareketle yapılmaktadır. Eski Türk İnanç Sistemi´mden 40,Zerdüştî´m10, Musevilik, 3 Hristiyanlık 8, İslamiyet 15 kadar örnek üzerinde durulmaktadır.

Bildiri metni analitik sunum tarzında hazırlanmıştır. Bu özelliği ile aynı zamanda bir projenin taktimi özelliği taşımaktadır.Bunlar; halk edebiyatı- halk inançları  bağlantılı alanlardan destan, efsane, masal, menkıbe, ninni ve hatta büyü, had da fal  gibi alan ve türlerin şifre çözücü sözlükleridir.

Böylece,

Kara ve ak iyelerin yaradılış özelliklerinden ileri gelen don ve alem değiştirerek belirli bir isimle tanınma zorluklarına,

Kara ve ak iyelere kaynak kişilerce verilen isimlendirmelerdeki yanılmalara,

Alan çalışması yapan derleyici kimselerden kaynaklanan isimlendirmelerdeki yanılmalara,

Yerel dillerden kaynaklanan kısmen de ideolojik olan isimlendirmelerden de gelebilen adlandırmaların yanılması da eklenmiş olmaktadır.

Yerel diller mesela Kürtçe bazı tasniflerde Zazaca gibi dilleri de kapsayacak tarzda tasnif edilmektedir. İye isimlendirmelerinde bu neviden adlandırma da aynı iyenin birkaç isimle  bilinmesine yol açabilirken, bulguların yazılı metne dönüştürülmeleri döneminde, bu hal iye ismi enflasyonuna yol açabilmektedir. Üzerinde durulan ansiklopedik sözlük çalışmaları bilgi kaybını önlerken bilgi kargaşasını da dengelemiş olabilecektir.

&                                            &                                            &

İyeleri Özellikleriyle tanıyarak adlandırmak neden bu derece önemlidir?

Semavi dinler ve onlardan evvelki dinde/dinlerde fonksiyonu olanları sağlıklı tanıyabilmek geçiş dönemini iyi anlayabilmek için zarurettir. Cin ile iyeyi veya imanlı cin ile meleği kavrayabilmek için her ikisinin sistemdeki yerlerini ve rollerini, araştırmacı olarak özellikleri ile bilmek durumundasınız.

İnsanlığın dinî tarihinin tekamülünü bilebilmek için de bu sınıflandırmayı sağlıklı yapmak gerekecektir.

Saçıyı anlayıp anlatamamış iseniz sadakanın inanç tarihindeki yerine, sağlıklı işaret edemezsiniz.

Keza din ile büyünün farkını ve dinin büyüğü menetme sebebini kavrayabilmek için,din ve büyünün elementlerini, elementler arası ilişkinin alt ve üst bağlantılarının bilinmesine ihtiyaç vardır.

Sahip kavramı, Hak Karamı, Koruma ve Korumasına girmiş olma hali, semavî dinler ve onlardan evvelki veya onların çağdaşları da olabilen inanç sistemlerinde de vardı.

İyelerin farklı isimleri ile ortak sözlüğünün hazırlanmasının diğer iki önemli yönü ise;

Halkların, halk kültürlerindeki akrabalıkları ne derce eskiye dayanır ise akrabalık bağları o derece güçlü olur ve toplum güçlü bir kültürel bünye edinir.

Halkların, halk inançları kültürleri ne derce çok ortaklık içeriyor ise, halklar arası kültürel hayat, bağ sayısı artmış olacağı için o derece kuvvet kazanmış olur.

Mevlana´nın belirttikleri gibi aynı dili konuşanlar değil aynı inancı paylaşanlar daha iyi anlaşırlar. Yunus Emre´nin ifadesiyle ağuyu bal edebilmek, severek, sevilerek, tanış olarak gerçekleşebilir.

İyeler sözlüğü hazırlanırken göz önünde tutulması gereken hususlar şöyle sıralanabilir;

İyeler  sözlüğü şüphesiz halk inançları veya inanışları sözlüğünden tamamen bağımsız değildir. Ancak İyeler  sözlüğü sıradan bir halk kültürü veya  halk inançları sözlüğü de değildir.

İyeler sözlüğü hazırlayıcı ekibi;Köklü bir mitoloji bilgisi ile donanımlı olmalı, Aynı zamanda halk inanmaları anlayışına vakıf olabilmeli.

Sözlüğün hitap ettiği coğrafyada yaşayan halkların mevcut ve geçmişteki dillerini lehçeleri ile bilinebilmeli,

Halkbilimine akraba diğer ilmî disiplinlere yabancı olunmamalı ve aynı zamanda, Sözlükbilim birikimi olabilmelidir.

 

Anahtar Kelimeler: Halk İnanmaları, Mitoloji, İyeler, Halk Sufizmi, Türk Kültürlü Halklar, Türk Kültür Coğrafyası

 

'AHLAT AND ITS SURROUNDING FOLK BELIEFS-FROM FOLK SUFISM TO MYTHLOGY'
METHOD AND THEORY

 

In the paper, the functional entities in the belief systems of the peoples of this geography are briefly introduced together with their

functions after the definition of Turkish cultural geography and Turkish cultured peoples.

 

The presentation explains the necessity and regulation of the need for a professional encyclopedic dictionary.

A detailed emphasis is placed on their differences from the dictionaries of folklore and folk beliefs.

 

While specifying the need for such a dictionary, its contribution to the mythology and folk sophism studies

related to the field, the limitations of the field it covers in terms of other related disciplines are also explained with their reasons.

 

By the way, the explanation of about 60 related words, the first examples of which have been determined, is made based on different examples.

40, Zoroastrian 10, Judaism, 3 Christianity 8, Islam 15 examples from the Old Turkish Belief System are emphasized.

 

The text of the paper has been prepared in analytical presentation style. With this feature, it also has the feature of presenting a project.

These are; they are decoding dictionaries of fields and genres such as epics, legends, tales, legends, lullabies,

and even magic and fortune-telling, which are related to folk literature and folk beliefs.

 

Thus,

 

Difficulties of being recognized with a certain name by changing the frost and realm due to the creation characteristics of black and white elements,

 

Mistakes in the nomenclature given by the source persons to the black and white owners,

 

Mistakes in naming caused by compilers doing fieldwork,

 

It is added that the naming, which can also come from the partially ideological namings originating from the local languages, is also mistaken.

 

Local languages, such as Kurdish, are classified in some classifications to include languages ​​such as Zazaki.

While this type of naming may cause the same person to be known by several names, in the period of converting the findings into

written text, this may lead to inflation of the name of the possessor. The encyclopedic dictionary studies focused on may have balanced the information confusion while preventing the loss of information.

 

&                    &                      &

 

Why is it so important to recognize and name the members by their Characteristics?
 
Being able to recognize the heavenly religions and those who have a function in the 
religion/religions before them is a necessity in order to understand the transition
period well. In order to understand the jinn and owner, or the faithful jinn and the
angel, you have to know the place and role of both in the system and their
characteristics as a researcher.
In order to know the evolution of the religious history of humanity, it will be necessary 
to make this classification soundly.
 
If you have not understood and explained the hair, you cannot point out the place 
of charity in the history of faith.
 
Likewise, in order to understand the difference between religion and magic and the 
reason for the great religion´s prohibition, it is necessary to know the elements
of religion and magic, and the lower and upper connections of the relationship
between the elements.
 
The concept of Owner, Right Decision, Protection and Protection were also 
present in heavenly religions and belief systems that could be their
predecessors or their contemporaries.
 
Two other important aspects of the preparation of a common dictionary with 
different names of possessors are;
 
The older the kinship of peoples in folk cultures, the stronger the kinship ties and 
the society acquires a strong cultural structure.
 
The more common the cultures of peoples, folk beliefs, the more the cultural life 
between peoples, the stronger the number of ties will be increased.
 
As Mevlana stated, those who share the same belief, not those who speak the 
same language, get along better. In Yunus Emre´s words, being able to honey
from poison can be realized by loving, being loved and getting to know each other.
 
The points to be considered while preparing the owner dictionary can be listed as follows;
 
Of course, the dictionary of possessors is not completely independent of the dictionary 
of folk beliefs or beliefs. However, the owners´ dictionary is not an ordinary dictionary
of folk culture or folk beliefs.
 
The editorial team of owners´ dictionary should be equipped with a deep-rooted 
knowledge of mythology, and at the same time should be able to have an
understanding of folk beliefs.
 
To be able to know the current and past languages ​​of the peoples living in the 
geography to which the dictionary is addressed, with their dialects,
 
It should not be foreign to other scientific disciplines related to folklore, and at 
the same time, it should be a lexicographic accumulation.
 
Keywords: Folk Beliefs, Mythology, Owners, Folk Sufism, 
Turkish Cultured Peoples, Turkish Cultural Geography.
 

 

 

 

 

Ukrayna: Rusya, başkent Kiev'e seyir ve balistik füzelerle saldırdı

Rus istihbaratı: Fransa, ilk etapta 2 bin askeri Ukrayna'ya göndermek için hazırlık yapıyor

Katillerin gözü döndü! İsrail’den Şifa Hastanesi’ne katliam gibi baskın: Sivilleri acımadan öldürdüler

Uzman isim Türkiye'nin rolünü anlatarak uyardı! Karadeniz'i bekleyen büyük tehlike

Pakistan'dan Afganistan'a hava saldırısı!

Rusya'da seçim: Dünya Putin'i protesto ediyor

Türkiye ve Irak'tan ortak bildiri

ABD uçağından görünen detay! Filistin topraklarına alçak imza

Rusya’da kritik seçim! Halk sandık başında: Putin yeniden mi geliyor?

Zelenskiy, Ukraynalıların Rusların Avrupa'ya geçişini engellediğini söyledi