Birleşmiş Milletler Genel Kurulu´nda bir konuşma yapan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Amerika´yı, İran´la bir yıl önce imzaladığı nükleer anlaşmaya uymaya çağırdı. Ruhani Amerika´yı ayrıca, Suudi Arabistan´ın bölgede izlediği politikaya destek verdiği için eleştirdi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu´ndaki konuşmasında Ruhani, Amerika´nın son birkaç aydır nükleer anlaşmada varılan uzlaşmanın dışına çıktığını ve bu hatasını biran önce düzeltmesi gerektiğini belirtti.
Yabancı bankaların İran´la işbirliği yapmaktan çekinmesi Tahran´ı hayal kırıklığına uğrattı. Ruhani de ABD Yüksek Mahkemesi´nin Nisan´da aldığı bir karardan duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirdi. İran´a ait 2 milyar doların dondurulmasına karar veren mahkeme ayrıca, bu paranın 1983 yılında Lübnan´daki bombalı saldırıda ölen ABD Deniz Piyadeleri´nin yakınlarına dağıtılması kararını da aldı. İran, bu saldırıdan sorumlu tutuluyor.
“Amerika, İran´la varılan anlaşmanın birçok ülke tarafından da kabul edildiğinin bilincinde. Amerika, anlaşmanın maddelerine uymaktan kaçınırsa uluslararası bir hata yapmış olur ve uluslararası toplum buna itiraz etmelidir” diyen Ruhani, ABD başkan adaylarını da anlaşmaya uymaları gerektiği konusunda uyardı.
Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump anlaşmanın “utanç verici” olduğunu söylemiş ve İran´a uygulanan yaptırımların iki katına çıkarılmasını istemişti. Demokrat başkan adayı Hillary Clinton ise, anlaşmaya saygı duyacağını ancak İran´a karşı her zaman temkinli olacağını belirtmişti.
Anlaşmanın her iki taraf için de kazançlı olduğunu söyleyen Ruhani, uzlaşmanın dünyadaki diğer karışık uluslararası sorunların çözümü için de bir örnek oluşturduğunu kaydetti.
Bölgesel Rakipler
Ruhani konuşmasında ayrıca, Suriye ve Yemen´de devam eden taşeron savaşında bölgesel rakibi olan Suudi Arabistan´ı eleştirdi.
Ruhani, “Yemen´deki savunmasız insanlar hergün hava saldırılarına maruz kalıyor” dedi.
Şii olan İran ve Vahabi Sünni İslam anlayışını benimseyen Suudi Arabistan, bölgesel konularda sık sık karşı karşıya geliyor.
Ruhani, “Eğer Suudi Arabistan hükümeti, bölgenin gelişmesi ve daha güvenli hale gelmesi vizyonunda ciddiyse, bölücü politikalarından ve komşu ülkelere nefret ideolojisi yayma siyasetinden vazgeçmeli” dedi. Ruhani ayrıca, bölgenin giderek büyüyen bir tehlikeye doğru gitme eğilimini tersine çevirebilmesi için bazı ülkelerin komşularını bombalamayı bırakması, din kisvesi altında terör yayan gruplara verdikleri desteği çekmesi ve daha fazla sorumluluk alarak geçmişte yapılan yanlışları düzeltmesi gerektiğinin altını çizdi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu´nda Çarşamba günü konuşan Suudi Arabistan Prensi Muhammed bin Nayif El Suud ise, Bahreyn, Kuveyt, Yemen, Irak ve Lübnan´da faaliyet gösteren “terörist militan gruplara” verdiği destekten dolayı İran´ı sert bir şekilde eleştirdi. Suudi veliahdı olan El Suud, bölgede güvenliğin giderek kötüleştiği konusunda uyarıda bulundu.
Prens Suud, Tahran´ı, komşularıyla daha iyi ilişkiler kurmaya ve onların içişlerine karışmaktan vazgeçmeye çağırdı.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani, diğer bir bölgesel rakip olan İsrail hakkında yorum yapmaktan kaçındı. “Siyonist” rejim hakkında sadece iki yorumda bulunan Ruhani´nin, selefi Ahmedinejat´a göre daha yumuşak bir dil kullandığı gözlendi. Ahmedinejat daha önce İsrail´in dünya haritasından silinmesi gerektiği çağrısında bulunmuştu.
Ruhani, Suriye´de devam eden iç savaş hakkında konuşurken, milyonlarca Suriyeli´nin çöllerde ve denizlerde mahsur kaldığını ve yüzbinlercesinin korkunç ölümlere maruz kaldığının altını çizdi. Ancak Ruhani, İran´ın müttefiki olan Suriye rejimini ve Devlet Başkanı Beşar Esat´ı eleştirmekten kaçındı.