Yetkililer, yaptırımların kaldırılması karşılığında İran´ın nükleer faaliyetlerini sınırlayan 2015 anlaşmasına ABD´nin olası dönüşünü tartışacaklar.
İran, o zamanki Başkan Donald Trump´ın 2018´de çekilmesinden ve ABD yaptırımlarını yeniden başlatmasından bu yana kilit taahhütlerini ihlal ediyor.
İran ihlalleri tersine çevirirse Joe Biden onları kaldırmaya istekli. Ama ilk adımı ABD´nin atmasını istiyor.
İran, nükleer programının tamamen barışçıl olduğu konusunda ısrarcı tutumunu devam ettiriyor.
Resmi olarak Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve Birleşik Krallık´a taraf olan beş ülke arasındaki görüşmeler, ABD temsilcilerinin dolaylı olarak katılımıyla Nisan ayında Avusturya´nın başkentinde başladı. .
Üst düzey bir ABD´li yetkili New York Times´a , Haziran´daki İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce Washington ve Tahran tarafından hangi adımların ne zaman atılması gerektiğine ilişkin bir anlaşmanın 'büyük ölçüde tamamlanmış' olduğunu söyledi.
Batı´yı sert ve sert bir şekilde eleştiren İbrahim Raisi, Barack Obama yönetimiyle JCPOA´yı müzakere eden ılımlı bir kişi olan Hassan Ruhani´nin yerine geçme yarışını kazandı.
Raisi, Ağustos ayında göreve başlamadan önce müzakerelerin uzamasına izin vermeyeceğine söz verdi, ancak bu ayın başına kadar Viyana´ya dönmeyi kabul etmedi.
İran dışişleri bakanlığı, ABD´den 'suçluluğu kabul etmek' istediklerini söyledi ; tüm ABD yaptırımlarının derhal kaldırılması; ve gelecekteki hiçbir ABD başkanının anlaşmayı tek taraflı olarak tekrar terk etmeyeceğine dair bir 'garanti'.
Biden´ın İran özel temsilcisi Robert Malley, ABD´nin, İran ekonomisini felç eden Trump yönetimi tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılması da dahil olmak üzere, anlaşmaya geri dönmek için gerekli tüm adımları atmaya hazır olduğunu söyledi.
Ancak Bay Malley, İran´ı 'müzakere penceresinin sonsuza kadar açık olmayacağı' konusunda da uyardı.
İran, stoklayabileceği malzeme miktarını sınırlamayı kabul etti; saflık seviyesi; zenginleştirme yapmak için kullanılabilecek santrifüj makinelerinin sayısı ve türü; ve gerçekleşebileceği yerler.
JCPOA´yı 'temelde kusurlu' olarak nitelendiren ve İranlı liderleri yenisini müzakere etmeye zorlamak isteyen Bay Trump tarafından yeniden uygulanan yaptırımlara misilleme olarak 2019´da bu kısıtlamaları kademeli olarak ihlal etmeye başladı.
İran şimdi, bir silah yapmak için gerekli olan %90´dan kısa bir teknik adım olan %60 saflık da dahil olmak üzere, izin verilenden kat kat daha fazla zenginleştirilmiş uranyum stoku topladı.
Dr. Eray Güçlüer
SINIR KAPILARI AÇILMASI KONUSU:
DünyaMayis Alizade
Dr. Eray Güçlüer
Türkiye
