Dengê Rusya
Birçok uzman, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Savunma Bakanı Chuck Hagel ile Türk mevkidaşı İsmet Yılmaz arasında geçen telefon görüşmesi ile ilgili değerlendirmelerinde, Ankara’nın Washington’u, sözde ılımlı Suriyeli muhalefetine yeniden aktif şekilde destek vermeye ikna etmekte başarılı olduğu sonucunu çıkardı. Daha önce Türkiye Batı’nın Beşar Esad’a karşı hareketlerine yeniden başlaması hâlinde kendisinin Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı verilen mücadeleye katılacağı mesajını vermişti. Peki, ABD ikna olup Türkiye’ye neden taviz verdi?
Rusya’nın Sesi’ne konuşan Saint Petersburg Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Kürsüsü öğretim üyesi, Orta Doğu ve Türkiye uzmanı Alexander Sotniçenko, konuyla ilgili görüşünü anlattı:
“Bana göre Suriye muhalefetinin silahlandırılması sadece ilk bakışta taviz olarak görünüyor. Evet son zamanda IŞİD; ABD ve Türkiye’nin çıkarları için Beşar Esad’tan daha büyük bir tehdit sanılıyordu. Ancak eski Esad karşıtı politika rotasından da vazgeçilmemiştir.
Türkiye, IŞİD’e karşı kurulan koalisyona katılmasına karşın Esad’ı devirme çabalarını yeniden başlatma şartını koşmuş olabilir. Ama bu, ABD’nin tavizi pek sayılmaz. Bence son yıllarda Türkiye’nin politikası daha bağımsız olmadı, tam tersine bir bakımdan bağımsızlığını kısmen yitirdi. 2003 yılında bile ABD’nin Saddam Hüseyin’e karşı savaşı sırasında Türkiye daha bağımsız bir tutum sergiliyordu, Washington ile bu konuda işbirliği yapmıyordu. Şu an ise Türkiye Washington’un izniyle bölgede jandarma görevini yerine getirmeye razıymış gibi görünüyor”.
Bizim diğer muhatabımız ‘Küresel Politikada Rusya’ (Russia in Global Affairs) dergisinin genel yayın yönetmeni, Dış ve Savunma Politikaları Konseyi Prezidyum Başkanı Fyodor Lukyanov’un konuyla ilgili görüşü farklı ve görüşünü şu ifadelerle dile getirdi:
“Evet, IŞİD ile mücadele kapsamında ılımlı Suriye muhalefetinin silahlandırılması, Amerika’nın dış politikasında verdiği bir tavizdir. IŞİD ile mücadelenin verildiği koşullarda Esad’ın devrilmesi ABD için artık öncelik olmadığı hâlde ABD yine de bu konuda Türkiye’ye taviz vermeye karar verdi. Bunun birkaç nedeni var. Onlardan biri, son zamanda Türkiye’nin bağımsız dış politika izlemeye başlamış olduğu ve ABD’nin onun çıkarlarını hesaba almak zorunda kaldığıdır. Çünkü Amerikalılar, Orta Doğu gibi sorunlu bir bölgede Türkiye’nin desteği olmadan hedeflerine ulaşmasının mümkün olmadığının farkındalar.
Buna rağmen bence Amerika’nın Suriyeli muhalefeti silahlandırmaya ve eğitim vermeye razı olması daha çok manevraya benziyor. Washington’un amacı, ne olursa olsun Türkiye’yi IŞİD’e karşı savaşın içine çekmektir. Çünkü sadece hava kuvvetlerinin desteğiyle bu savaş yapılamaz, Amerikalılar ise kendi kuvvetlerini kullanmaya hazır değiller. Bölgedeki tek güç, Türk ordusudur. Bu arada ABD Suriyeli muhalefeti silahlandırarak Türkiye’nin çıkarlarını da hesaba kattığı görünümünü yaratmak istiyor.” (Rusya`da yayınlanan Dengê Rusya-15 Ekim 2014)