Başkan Yardımcısı Adaylarından Karşılıklı ´Hakaret´ Suçlaması

Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti´nin başkan yardımcısı adayları, 2016 ABD başkan seçimlerine bir ay kala katıldıkları tek tartışma programında seçmenlerin desteğini kazanma mücadelesi verdi. Demokrat Partili Tim Kaine ve Cumhuriyetçi Partili Mike Pence 90 dakikalık tartışmada göçmenlik, ekonomi ve güvenlik konularının yanı sıra başkan adaylarının sicillerine ağırlık verdi.

ABD´de başkanların görevlerine devam edemeyecek duruma gelmeleri durumunda yerlerine başkan yardımcıları geçiyor. Bu açıdan tartışma da iki aday açısından oldukça kritik geçti. Gerek Kaine, gerek Pence ulusal konularda son derece farklı çizgide olduklarını ortaya koydu, iki aday da karşı taraftan hakaretlere maruz kaldıklarını öne sürdü.

Virginia Senatörü Tim Kaine, Cumhuriyetçi Parti´nin başkan adayı Donald Trump´tan vergi bildirimlerini kamuoyuna açıklamasını istedi. Özellikle önceki günlerde New York Times gazetesinde çıkan haberin ardından, Demokrat Partililer, Donald Trump´ın yıllardır federal vergilerini ödemediğini ya da gereğinden az ödediğini düşünüyor. Gazeteye gönderilen kaynağı açıklanmayan belgeler, milyarder emlakçı Donald Trump´ın 1995´te 1 milyar dolara yakın kayıp gösterdiğini ve bunun 18 yıl boyunca federal vergi ödemekten kaçınmasına yardım etmiş olabileceği düşüncelerine yol açtı. Ancak Trump´ın vergi beyanlarını açıklamamasından dolayı iddialar kanıtlanabilmiş değil. Vergi iddialarına yanıt veren Cumhuriyetçi Parti Başkan Yardımcısı Adayı ve Indiana eyaleti valisi Mike Pence ise, Trump´ın zeki bir işadamı olduğunu ve binlerce kişiye istihdam olanağı sağladığını savundu.

Virginia eyaletinin Farmville kentinde bulunan Longwood Üniversitesi´nde yapılan tartışmayı CBS Haber televizyonu muhabiri Elaine Quijano yetti. Demokrat aday Tim Kaine´in sıklıkla Cumhuriyetçi rakibinin sözünü kestiği gözlenirken, moderatör de aynı sıklıkta tartışmacıları eleştirdi ve birbirlerine müdahale etmemelerini istedi.

Tim Kaine, Donald Trump´ın vergi indirimi planlarının yalnızca zenginlere yarayacağını, Amerikan ekonomisini de yeni bir durgunluğa sürükleyeceğini savundu. Pence ise tam aksine Clinton´un vergileri arttırma ve devlet harcamalarında uygulanan tavanı kaldırma planlarının ekonomiye zarar vereceği iddiasında bulundu.

Kaine ve Pence siber suçlar konusunu tartışırken, Pence konuyu Hillary Clinton´un dışişleri bakanlığı döneminde resmi elektronik yazışmalarını özel sunucusundan yürüttüğü yönündeki tartışmaya getirdi. Moderatör Pence´i 30 saniye limitini aştığı için uyarsa da iki aday Clinton´un e-postaları konusundaki tartışmayı sürdürmeye çalıştı.

Cumhuriyetçi başkan yardımcısı adayı Pence, Amerika´nın güçlü liderlik sergilemesi durumunda Suriye iç savaşı gibi olayların engellenebileceğini savundu, Rusya´nın geri adım atmaması durumunda da Suriye´ye askeri müdahalede bulunma çağrısı yaptı.

Kaine, Trump´ı kadınlara, azınlıklara ve diğer gruplara hakaret etmekle suçlarken, Pence Clinton´un Trump destekçilerinin “acınacak durumda” olduklarını iddia ederek daha büyük bir hakaret yönelttiğini öne sürdü. Bunun üzerine Kaine, Clinton´un bu sözlerinden dolayı özür dilediğini, ama Trump´ın birçok kişiye ettiği hakaretleri geri almadığını hatırlattı.

Tim Kaine, Clinton´un dışişleri bakanlığı dönemindeki deneyiminin IŞİD´le mücadelede kendisini daha kalifiye bir başkan adayı haline getirdiğini söyledi, Trump´ın ise IŞİD´i komutanlardan daha iyi bildiğini iddia ettiğini, NATO´yu “modası geçmiş bir kurum” gördüğünü, diğer uluslararası ittifakları da sorguladığını hatırlattı. Kaine ayrıca Trump´ın Putin´in daha güçlü bir lider olduğunu savunduğu sözlerine dikkati çekti, Rusya´daki aristokrasiyle iş ilişkileri olup olmadığını sorguladı.

Pence ise Trump´ın NATO için böyle bir iddiada bulunmadığını savundu, IŞİD´in güçlenmesine yol açan boşluğu Clinton´un yarattığını öne sürdü.

Tim Kaine´in tartışma sırasında yoğun baskılarına ve Trump´ın geçmişte yaptığı açıklamaları hatırlatmasına rağmen, Cumhuriyetçi başkan yardımcısı adayı Mike Pence´in soğukkanlılığını bozmaması, Trump´la ilgili atılan her iddiayı usta bir siyasetçi edasıyla savunmaktan öte savuşturmaya çalışması, gözlerden kaçmadı. Tim Kaine, Donald Trump için “budala ve manyak” benzetmesi yaparken, Mike Pence de Clinton için, özellikle Dışişleri Bakanlığı dönemindeki tecrübelerinden dolayı “zayıf ve sorumsuz” ifadelerini kullandı. Tim Kaine, eski Cumhuriyetçi Başkan Ronald Reagan´ın nükleer bir faciayı “budala ve manyak” birinin başlatabileceği yönündeki sözlerini hatırlatarak, büyük olasılıkla Trump gibi birinden söz ettiğini savundu.

Kaine, Cumhuriyetçi aday Trump´ın diğer ülkelerin de nükleer silah edinmesine verdiği desteği hatırlattı, buna karşılık Pence, Trump´ın adını ağzına almadan nükleer silahların Amerika´yı daha güvenli hale getireceği görüşünü dile getirdi.

Mike Pence ayrıca Clinton ve Kaine´in tüm kampanyalarını “hakarete” dayandırdığını öne sürdü.

Gözlemciler, içerik açısından olmasa da tarzı ve soğukkanlılığı dolayısıyla tartışmanın galibinin Cumhuriyetçi Partili başkan yardımcısı adayı Mike Pence olduğu görüşünde birleşti, Demokrat aday Tim Kaine´i sıkça söz kesmesinden dolayı tartışmaya daha acemice yaklaştığı görüşünü dile getirdi. CNN televizyonu ve ORC şirketinin tartışmanın hemen ardından açıkladığı anket sonuçlarına göre de tartışmanın galibi yüzde 42´ye karşı yüzde 48´le Mike Pence oldu.

Geçen hafta Clinton ve Trump arasındaki tartışma programını 80 milyon kişi izlemişti. Ancak Kaine-Pence tartışmasını daha az kişinin izlediği düşünülüyor.

2008´de dönemin Demokrat Parti başkan yardımcısı adayı Joe Biden´la Cumhuriyetçi başkan yardımcısı adayı Sarah Palin arasındaki tartışmayı 70 milyon kişi izlemişti.

Kendisi ayrı kampanya yürüten Mike Pence, çoğunlukla Donald Trump´ın gölgesinde kalıyor. Pence´den çok defa Trump´ın iddialarına ve tartışmalı sözlerine açıklama ya da savunma getirmesi istense de, tecrübeli siyasetçi Pence bundan kaçınmaya özen gösteriyor.

Tim Kaine ise kampanyasını Hillary Clinton´la birlikte yürütüyor. Tim Kaine, Clinton´a oranla daha birleştirici bir siyaset güdüyor ve bir süre önce Cumhuriyetçiler´in kalesi olan Texas eyaletinde sağlam bir kampanyaya imza attı.

Başkan yardımcıları arasındaki tartışma programları, başkan adayları arasındaki tartışmalara oranla daha sönük kalıyor. Trump ve Clinton arasındaki ikinci tartışma bu Pazar St. Louis kentinde yapılacak.