Toon Beemsterboer
Darbecilerin tankları İstanbul sokaklarından geçerken ve helikopterler Ankara´daki Meclisi bombalarken Türkiye´nin Hollanda Büyükelçisi Sadık Arslan, Türkiye´de izindeydi. Hollanda´daki Türk toplumu kendisini arayarak nerede olduğunu ve kendisine bir zarar gelip gelmediğini sormuş. Ankara´da mülakat yaptığımız Arslan, “Türkiye´de olduğunu ve Elçiliğe bir zarar gelmediği” cevabını vermiş. Arslan, Hollandalı Türklerin koruma amaçlı Lahey´deki Büyükelçiliğe akın etmesini ve hükümete desteklerini ortaya koymasını cesaret verici bulmuş.
Ancak Arslan, başarısız darbe girişiminin bir hesaplaşmaya dönüşmemesi gerektiğini belirten Hollanda hükümetinin benzer şekilde kayıtsız destek veremediğini gözlemlemiş. Arslan, “İstanbul´da İslam Devleti bir saldırı düzenlediğinde Hollanda´da hem Meclisten hem de halktan büyük bir destek gördük. Bu beni çok etkiledi. Ancak bu saldırı belki de 100 kat daha büyüktür. Şimdi de aynı desteği görmek isteriz. Darbeyi kınarken ifade edilen ´amalar´ ve ´eğerler´ beni tatmin etmedi.” diyor.
Ordunun belli bir bölümünün kalkıştığı darbe girişimi sonrası Türk hükümetinin gösterdiği sert tepkiye sadece Hollanda değil diğer Avrupa ülkeleri de endişeyle yaklaştı. Dış İlişkiler Sorumlusu Federica Mogherini, Türk devlet yapısının temizlenmesini “kabul edilemez” olarak nitelendirdi. 60 binden fazla asker, polis, kamu görevlisi, öğretmen ve akademisyen tutuklandı, görevinden alındı veya görevden uzaklaştırıldı. Bu kişilerin darbeye karıştığından veya darbeden sorumlu tutulan ve 1999´dan beri ABD´de yaşayan Müslüman din adamı Fethullah Gülen´e sempati duyduğundan şüphe ediliyor.
Ancak Arslan´a göre eleştirileri dinleyen olmadı: “Şu anda Avrupa´dan gelen eleştirilere fazla dikkat etmiyoruz. Halihazırda cumhuriyetin, demokratik ve laik sistemimizin bekası en önemli kaygımızdır. Bizim için bir hayatta kalma mücadelesidir.”
Darbe girişiminin kapsamını anlamakta zorluk çeken Arslan, “Hazırlıksız yakalandık. Bu örgütün daha önceden hainlik yaptığını ve polis ile yargı dahil olmak üzere devlet kurumlarına sızdığını biliyorduk. Bazı hakim ve savcılar bunların ordudaki güçlerinden endişe ediyordu. Ancak geçen sene yaşanan saldırılar sebebiyle özellikle teröre odaklanmıştık. Dolayısıyla kimse kendi içimizden böylesine bir hainlik beklemiyordu.” dedi.
BEEMSTERBOER: Hükümet, Gülen hareketinin bu darbe girişiminin arkasında olduğunu bu kadar çabuk nasıl anladı?
ARSLAN: Karşı konulamayacak sayıda delil var. Deliller dolaylı değil, tam tersine kesin ve inandırıcı. Zira bu sefer suç üstü yakalandılar.
BEEMSTERBOER: Türkiye, ABD´den Güleni iade etmesini istedi ancak delil olmadığı için bu talep hala kabul edilmedi.
ARSLAN: Pek yakında verirler. Binlerce sayfalık ifade var.
BEEMSTERBOER: Bu geniş temizlik operasyonu Türk Devleti´nin işleyişini nasıl etkileyecek?
ARSLAN: Merak etme. Hollanda´nın aksine Türkiye´nin geniş ve kuvvetli bir devlet yapısı var. Gülenciler bu devleti ele geçirmeye çalıştı. Ergenekon sonrası ordunun üçte biri tutuklanmıştı. Bu insanlar görevlerine geri dönecek. Devlet, Gülen´in eski kurbanlarının yardımıyla tekrar rayına oturtulacak. Ayrıca bütün partiler, karşı denge unsuru olarak sivil kontrolün sağlanması için bir mekanizmanın olması gerektiğinde hemfikir.
BEEMSTERBOER: Ancak OHAL, Meclisin yetkilerini sınırladı.
ARSLAN: Anayasamız OHAL ilanına imkan tanıyor. Şu andan daha uygun bir zaman olabilir mi? Demokratik ve laik rejimimiz tehdit edildi. Normal kanunlarla darbe girişimcilerinin kalıntılarını temizleyemezsiniz.
BEEMSTERBOER: Gülen hareketi Hollanda´da aktif. Hollanda uzantılarını da bir tehdit olarak görüyor musunuz?
ARSLAN: Evet bulundukları bütün ülkeler için bir tehditler. Er ya da geç size de sıra gelir.
BEEMSTERBOER: Hollanda hükümeti ne yapmalı?
ARSLAN: Hollandalı vatandaşların vergileriyle Gülen okullarının finanse edilmesine engel olmalılar. Yönettikleri çoğu okullar hükümete ait. Kısa süre önce Hollanda KOBİ´si Gülen hareketinin şemsiye kurumu olan HOGIAF ile iş birliğine başladı. Kastettiğim budur. Ayrıca finansal durumları da kontrol edilmelidir. Fazla yandaşları olmadığı için ticari faaliyetleri iyi değil. Zira Hollanda´daki birçok Türk kendilerini boykot ediyor.(Holanda.NRC Handelsblad-25.07.2016)