Vali Nasr
Amerika ile İran ciddi şekilde görüşüyor. İran’ın nükleer programı üzerine yapılan geçici anlaşmadan alarma geçen İsrail ve Basra Körfezi monarşilerinin tam aksine Türkiye, İran ile Batı arasında bir köprü olarak hizmet vermenin ve Tahran’ın izolasyondan çıkarmak için bir çıkış kapısı olmasının faydasını görüyor.
İran’ın dönüşü, diğer yönlerden de Türkiye dış politikası için uygun zamanda geldi. İran’ın, Irak’ın Şii yönetimindeki hükûmeti ve Suriye’nin Alevi elitleri üzerinde etkisi var. Kritik bir petrol anlaşmasının muallâkta olduğu Irak’ta, Türkiye, İran’ın yardımına gereksinim duyuyor. Türkiye’nin ayrıca Suriye konusunda da İran’a ihtiyacı var.
Türkiye ile İran arasındaki ekonomik bağlar, şu an 20 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen ticaretle güçleniyor. İran ihraçları hâlâ Türkiye’ye geliyor ve siparişler İran’a akan altın ve gümüş alımlarını destekliyor.
İran, Batı ile uzun dönemli nükleer anlaşmasını sonuçlandırsa bile Sünni Arap dünyasından çok sıcak bir karşılama bekleyemez. Bu da Türkiye’yi özellikle de yaptırımlar rahatladığı için ekonomisi büyürse İran için potansiyel önemli bir stratejik partner yapar.
Bölgedeki Amerikan etkisi azalırken ve İsrail ve Basra Körfezi monarşileri İran’a karşı muhalefetlerinde bir araya gelirken Türkiye, kendini İran ile olan bağlantıları sayesinde merkezî bir rol oynarken bulabilir. Yeni bir Türkiye-İran partnerliği, Batı için hoş bir gelişme olabilir. Türkiye’nin ekonomik bağlantıları İran’ın ticari gelişimini artırabilir ki bu da Tahran’daki ılımlıların siyasi duruşunu desteklemeye yardımcı olabilir.
Bu geniş bölgesel rolü oynayabilmek için Türkiye’nin önce güvenilir bir NATO müttefiki olarak kalacağına ve Batılı müttefiklerini ülkedeki siyasi ihtilafları yönetmenin bir biçimi olarak şeytan gibi göstermeyeceğine Batı’yı inandırması gerekiyor. Yalnızca İran’ın avukatı olmadığını, etkisini kullanarak İran’ın dış politikasını değiştirdiğini ve kalıcı nükleer anlaşmasına olanak sağladığını göstermesi gerekecek.(ABD - The New York Times, 29 Aralık 2013)