19 Mayıs´ta belli olacak İran´ın yeni lideri, ABD Başkanı Donald Trump´ın meydan okumalarına yanıt vermek durumunda kalacak. Uzmanlar, İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney´in hastalığı ile ilgili söylentiler ortamında yapılacak seçimleri ‘İran tarihindeki en önemli seçimler´ olarak tanımlıyor.
KADINLAR İRAN CUMHURBAŞKANLIĞI GÖREVİNE ATANABİLİR Mİ?
Cumhurbaşkanı adaylığına başvuran 1600´un üzerinde kişiden yalnızca 6´sı Anayasa Koruma Konseyi tarafından seçildi. İran geleneklerine göre adayların tümü erkek.
Adayların elemesinde sadece cinsiyet değil, dini görüşler de ön planda tutuluyor. Birçok aday, inançları veya yaşam tarzları İslami yasalara uygun olmaması nedeniyle eleniyor.
Bu yıl Konsey, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad adaylığını veto etti. Uzmanlar, vetonun nedenini Ahmedinejad´ın suhani lderle ilişkilerinin bozulmuş olmasına bağlıyor.
İRAN KENDİ GÜCÜNE Mİ GÜVENECEK YOKSA BATI´YA MI AÇILACAK?
Şimdiki Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, şüphesiz koltuk yarışının en güçlü ismi ve aynı zamanda din adamlarının da desteğini almış durumda. Ruhani´nin Cumhurbaşkanlığı döneminde İran, yaptırımların kısmen kaldırılmasını sağlayan 2015 anlaşması başta olmak üzere AB ülkeleriyle önemli anlaşmalar imzaladı. Ilımlı bir lider olarak görülen Ruhani, Batı´da ekonomik büyümeyi tetikleyecek teknolojiler arıyor. İran lideri, ABD ile görüşmelerinde ülke tarihinin en önemli imtiyazı yaparak, nükleer programının geliştirilmesini durdurdu.
Ruhani´nin en önemli rakibiyse, İran´ın kendi gücüne güvenen Muhafazakâr kanattan destek alan İbrahim Reisi. Eski Başsavcının iktidara geçmesiyle Ruhani döneminde iktidardan uzaklaştırılan Devrim Muhafızları geri dönebilir.
İran´da Cumhurbaşkanlığı koltuğu için yarışacak şu veya bu adayın galibiyetini, 19 Mayıs´ta yapılacak seçimde kullanılacak oy oranı belirleyecek. Katılım oranının yüksek olması, Ruhanini başarısını getirebilecek ve aynı zamanda Batı yanlısı İranlıların da seçim sandıklarında oy kullandı anlamına gelecek.
AHMEDİNEJAD KENDİNİ GÖZDEN DÜŞÜRDÜ
Rus İslam bilimcisi Aleksey Malaşenko, Sputnik´e verdiği mülakatta İran eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad´ın ‘iç ve dış siyaset konularında yaptığı sert açıklamaları nedeniyle kendini gözden düşürdüğünü´ öne sürdü.
Ahmedinejad´ın İsrail´i Ortadoğu haritasından sileceğini söylediğini belirten Malaşenko, Ruhani´yi ise ‘birçok şey elde etmeyi başaran aklı başında bir politikacı´ olarak tanımladı. Rus uzman, şimdiki Cumhurbaşkanı sayesinde İran´ın Avrupa ile ‘mükemmel ilişkiler´ kurduğunu ve dünya toplumuna dönüş yaptığını vurguladı.
Moskova´nın İran hükümeti ile ilişkilerini de değerlendiren Malaşenko, İran´ın bir taraftan nükleer enerji alanı dâhil olmak üzere Rusya ile aktif işbirliği yaparken, öte yandansa ‘yalnızca Batı´dan satın alabileceği teknolojilere ihtiyaç duyduğunu´ belirtti.