IŞİD´le Mücadele Koalisyonu Washington´da Toplandı

IŞİD militanlarına karşı savaşta özellikle Musul´un geri alınması başta olmak üzere ilerlemeler kaydedilmeye devam ederken, ABD ve ortakları teröristlere yönelik küresel baskıyı daha da artırıyor. Koalisyon, IŞİD´den geri alınan bölgelerde istikrarı sağlama çabalarına daha fazla kaynak toplamaya çalışıyor.

ABD Başkanı´nın IŞİD Karşıtı Küresel Koalisyon Özel Temsilcisi Brett McGurk, “Savaş önümüzdeki haftalar ve aylarda Musul´da olduğu gibi ilerlemeye devam ederken, istikrarı sağlama planlarımız da buna paralel yürüyecek” dedi.

McGurk, istikrarlaştırılacak bölgeler kapsamında Musul ve çevresinde 10 kritik nokta tespit ettiklerini, buralarda mayınlardan temizleme ve onarım çalışmalarına odaklanacaklarını belirtti.

IŞİD karşıtı küresel koalisyonun 30 civarında üyeden oluşan çekirdek grubunun üst düzey yetkilileri Washington´da ABD Dışişleri Bakanlığı binasında biraraya geldi. Toplam üç gün süren koalisyon toplantısının önceki günlerinde de tam katılımlı 72 üyenin katıldığı oturumlar yapılmıştı.

Türkiye´yi Dışişleri Bakanlığı Güney Asya Genel Müdürü Büyükelçi Fazlı Çorman´ın temsil ettiği toplantılarda, cihat yanlısı grubun Irak ve Suriye´de hala elinde tuttuğu son bölgelerden de atılması yönündeki çabaların hızlandırılması üzerinde duruldu. 

Bu arada koalisyona Afrika kıtasından üç yeni ülke katıldı: Çad, Nijer ve Cibuti.

Amerikalı yetkililer, her bir koalisyon üyesinden, katkı sunabilecekleri yeni alanlar tespit etmelerini istediklerini belirtiyor.

McGurk, “Koalisyon olarak bugüne kadar ABD, sahadaki ortaklarımızı desteklemek için gereken askeri kaynakların yaklaşık dörtte üçünü tedarik etti” dedi.

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID, Irak´a 119 milyon dolarlık ilave insani yardım paketi açıkladı. Böylece Amerika´nın 2014´ten bu yana yaptığı insani yardımların toplam değeri 1,4 milyar dolara ulaşmış oldu. ABD geçen hafta da istikrar programları için 150 milyon dolarlık ilave fon desteği sözü vermişti.

USAID, yardımın acil gıda ürünleri, temiz içme suyu, hijyen malzemesi, gelişmiş sağlık hizmetleri, yerlerinden olan Iraklılar için acil barınaklar ve koruma tedbirlerine harcanacağını bildirdi. ABD ayrıca, ambulans, ilaç ve travma geçiren hastaların tedavi edildiği üç saha hastanesine destek dahil tıbbi yardımlar sağlıyor.

´Daha savaş bitmedi´

Hem toplantının açılışında konuşan hem de toplantının bitiminde basın gazetecilere brifing veren McGurk, Musul´un kurtarılmasının IŞİD´e karşı savaşta önemli bir dönem noktası olduğunu ancak savaşın daha bitmediğini, IŞİD´i tamamen yok etmeye kararlı olduklarını belirtti.

“IŞİD´in sözde halifeliği hızlıca daralıyor. Irak´ta koalisyon olarak eğittiğimiz birimler hiç bir zaman savaş kaybetmedi” diyen McGurk, Irak ve Suriye´de 65 bin kilometrekarenin üzerinde bir alanın IŞİD´den temizlendiğini ve bu toprakların hiçbirini cihat yanlısı örgütün geri alamadığını söyledi.

McGurk, sadece Irak´ta IŞİD´den kaçan yaklaşık 2 milyon kişinin evlerine geri döndüğü bilgisini verirken, geri dönüşlerin tarihte görülmemiş bir hıza eriştiğini anlattı.

Musul´da da özellikle kentin doğu kesiminde hayatın hızla normale dönmeye başladığını belirten McGurk, burada 220 binin üzerinde kişinin evlerine döndüğünü, 6 ay önce IŞİD´in yönetimi altında yaşayan 350 bin erkek ve kız çocuğun okullarına tekrar başladığını kaydetti. McGurk, kentin en yoğun çatışmaların yaşandığı batı kesiminde bile binlerce kişinin evlerine dönmeye başladığını ifade etti.

´Şimdi sırada Tel Afer, Havice ve El Kaim var´

Irak´ta şimdi IŞİD´den geri alınacak yerler arasında sırada Tel Afer, Havice ve El Kaim´in olduğunu belirten McGurk, dünkü çalışma grubu toplantılarında BM´nin IŞİD sonrası aşamada insani yardımlar ve istikrarı sağlama çabaları için 1,3 milyar dolarlık çağrıda bulunduğuna dikkati çekerek, tüm ülkeleri bu noktada katkılarını artırmaya çağırdı.

Suriye´de de Rakka operasyonuna değinen McGurk, burada da operasyonların yoğun şekilde devam ettiğini, Suriye Demokratik Güçleri´nin kent merkezinin içlerine doğru ilerlediğini söyledi. Bu güçlerin daha şimdiden ciddi kayıplar verdiğine ve daha derinlere ilerledikçe kayıpların da artacağına işaret eden McGurk, “Onları desteklemekten gurur duyuyoruz” dedi.

McGurk, Suriye´nin güneybatısında ABD, Rusya ve Ürdün´ün arabuluculuğunda varılan ateşkesin önemini de vurgularken, tüm tarafları bu ateşkese uymaya çağırdı.

´Türkiye´nin çabalarına minnettarız´

Brett McGurk, Türkiye´nin de sınırını yabancı savaşçıların geçişlerine karşı sağlamlaştırma çabalarından dolayı minnettar olduklarını kaydetti.

Washington´da üç gün süren toplantılarda, IŞİD´e yabancı savaşçı akışının önünün kesilmesi, IŞİD´in finansman kaynaklarıyla mücadele, propaganda faaliyetlerine karşı tedbirler alınması ve örgütün Irak ve Suriye´yi kaybederken kök salmaya çalıştığı diğer yerlere odaklanılması gibi konularda çalışma grupları da ayrı ayrı kendi aralarında toplantılar düzenledi.

McGurk, koalisyon ülkeleri arasında bazı konularda görüş ayrılıklarının yaşandığını ancak bu küresel çabada birlik halinde hareket ettiklerinin şüphe götürmediğini söyledi.

´Yabancı savaşçılara dair veri tabanı hazırlıyoruz´

IŞİD için, “dünya en azından on yıllardır böyle bir düşman görmedi” ifadesini kullanan McGurk, bilinen yabancı savaşçılara dair küresel bir veri tabanı oluşturmakta olduklarını da açıkladı. McGurk, koalisyon ortağı Interpol´un da desteğiyle şu anda listede 18 bin doğrulanmış ismin bulunduğunu kaydetti.

Musul´da Iraklı askerler hakkında yöneltilen insan hakları ihlalleri iddialarının sorulması üzerine McGurk, bu iddiaları ciddiye aldıklarını ve bazı vakaların şu anda Irak hükümetince soruşturulduğunu söyledi.

Uzmanlar ne düşünüyor?

Atlantik Konseyi adlı düşünce kuruluşundan Jasmine el Gamal Amerika´nın Sesi´ne yaptığı açıklamada, IŞİD militanları Musul ve Rakka dahil daha fazla toprak kaybettikçe, Washington açısından IŞİD´le savaşmada hava operasyonları ve bombalamalar gibi geleneksel yöntemleri kullanmanın da daha zor hale geleceğini belirtti.

El Gamal, “İnternet ve sosyal medya üzerinden mücadele edilmesi, ‘yalnız kurt´ saldırıları gibi hadiseleri önlemek için güvenlik birimlerinin kapasitelerinin geliştirilmesine daha fazla kaynak ayrılması gibi geleneksel olmayan araçlara daha çok yönelmek durumunda kalacağız” dedi.

Bazı uzmanlar, IŞİD´in yenilgiye uğratılmasının ABD´nin Ortadoğu´daki ihtilaflara müdahalesini sonlandırmayacağı görüşünü dile getiriyor. Hatta böylesine bir gelişmenin Amerika´nın daha fazla angajman içerisine girmesi neticesini doğurabileceği ifade ediliyor.

Dış İlişkiler Konseyi´nde Ortadoğu araştırmaları kıdemli uzmanı Elliot Abrams, ABD´nin, cihat yanlısı grubun boşalttığı bölgelerin yeni bir “İran-Hizbullah-Şii-Rusya koalisyonu” tarafından doldurulmasını engellemesi gerektiğini söyledi.

Ortadoğu Enstitüsü´nden Charles Lister da, ABD´nin Suriye´deki mecvut stratejisinin sadece IŞİD militanlarıyla savaşmaya odaklandığını, ama aşırıcılığa yol açan istikrarsızlığın ana nedeni olduğunu söylediği Beşar Esat rejiminin meşruiyetine doğrudan meydan okumaya odaklanmadığını kaydetti.

Lister, “Öyle görünüyor ki ABD kök nedenler yerine sadece belirtilerin tedavisine odaklanmayı sürdürüyor” ifadesini kullandı.