China Daily gazetesi, Çin´in uçak gemisi ve Ukrayna yapımı motorlara sahip JL-10 uçaklarının da katılacağı askeri tatbikat yapacağını bildirdi. Bu, Kiev´in 'dost olmayan rejimlere' askeri teknolojiler sattığından şüphelenilen ilk olay değil. Fakat, Amerikalılar buna benzer anlaşmaları her zaman gündeme getirip kınamıyor.
´BİZE YASAKLIYOR, KENDİLERİ DE SATIN ALMIYORLAR´
Jet motorları her zaman Çin havacılık endüstrisinin zayıf noktası oldu. Kendi motorlarını oluşturmaya veya yabancı örnekleri kopyalamaya yönelik başarısız girişimlerden sonra, Pekin onları ithal etmeye karar verdi. Ukraynalı 'Motor Sich'in sunduğu teklif cazip görünüyordu. Dört yıl önce Çin, Ukrayna´dan Luyang-2 ve Luyang-3 destroyerleri için dizel motorlar ve gaz türbinleri dışında iki tane de ‘Zubr´ amfibi saldırı gemileri satın aldı. 2016 yılında da, devlet şirketi 'Ukroboronprom', Pekin´e üç adet yakıt ikmal uçağı İl-78M sattı.Çinlilerin Motor Sich ile tanışıklıkları yeni değil. İki yıl önce Ukrayna Parlamentosu milletvekili Vyaçeslav Boguslayev´den şirkettin kontrol paketi hissesini satın aldılar, ancak Ukrayna güvenlik birimleri anlaşmayı engelledi. Bu olaydan pek etkilenmişe benzemeyen Çinliler, hemen Motor Sich ile 380 milyon dolar değerinde 250 motorun tedarik edilmesi konusunda bir anlaşma imzaladılar. Ancak bunlardan sadece yirmi tane almayı başarabildiler.
Şimdi Washington anlaşmayı öğrendikten sonra, bu karşılıklı fayda sağlayan ticaret sona erebilir. ABD Senatosu Uluslararası İlişkiler Komitesi eski danışmanı William Triplett, Ukrayna-Çin anlaşmalarını ihanet olarak niteledi. Onunla aynı fikirde olan bazı bürokratlar, Beyaz Saray´ı Kiev´e baskı yapmaya çağırdı. Bütün bunlar, Ukrayna´ya askeri ihtiyaçlar için 250 milyon dolar ayırma kararının verileceği bir dönemde gerçekleşti.
´ÇİNLİLERE SATMAMIZI YASAKLIYORLAR, KENDİLERİ DE SATIN ALMIYOR´
Ukrayna Radikal Partisi lideri Oleg Lyaşko, suçlamalara yanıt olarak, hiçbir yasanın ihlal edilmediğini ve Çin´le olan anlaşmalar olmadan Motor Sich´ in varlığını sürdüremeyeceğini söyledi. Lyaşko, 'Çinlilere satmamızı yasaklıyor, kendileri de satın almıyorlar' diyerek Amerikalılara kızdı.
´SADECE BM GÜVENLİK KONSEYİ YASAKLAYABİLİR´
Sputnik´in konuyla ilgili görüşlerine başvurduğu Rus uzmanlar Çin ile yapılan uçak motorları anlaşmalarında yasalara aykırı herhangi bir durum olmadığını belirtti. Siyasi ve Askeri Analiz Enstitüsü Müdür Yardımcısı Aleksander Hramçihin konuyla ilgili şunları söyledi:'Bu, Ukrayna´nın karşılığında para kazanmak istediği olağan bir ticari anlaşma. Sadece BM Güvenlik Konseyi herhangi bir ülkeye hassas teknolojilerin veya silahların tedarikini yasaklayabilir. Çin BM yaptırımları altında değil. Kiev tarafından belirli normların ihlali hakkında konuşursak, o zaman sadece Amerikalılara karşı etik olmayan davranış olarak değerlendirebiliriz.'
PIR-Center yönetim kurulu başkanı, emekli tuğgeneral Evgeniy Bujinskiy de, Kiev´in ABD´nin ‘ jeopolitik rakibi´ ile işbirliğini, talebi olmayan ürünler için yeni pazarlara ihtiyaç olarak değerlendirerek şu ifadeleri kullandı:
'Ukrayna askeri teknolojilerinin ana alıcısı Rusya´ydı ve şimdi Kiev siparişlerimizden yoksun kaldı.'