CNN
SUNUCU: ABD ile Rusya, Suriye´de ateşkes konusunda anlaşmaya varamadı. Obama ve Putin G20 zirvesinde görüşmelere devam etme sözü verdi. Suriye 5 yıldır vahşi bir iç savaşın pençesinde. IŞİD ile savaşa dahil olan birçok ülke var ve Türkiye, temel bir oyuncu ve insanları güvende tutmak için muhtemel bir çözüm olarak büyük önem taşıyor. Fakat bu çok zor bir durum. Bunu Numan Kurtulmuş ile görüşelim. Kendisi Türkiye Başbakan Yardımcısı. Programımıza katılmanız bizim için bir zevk efendim.
BAŞBAKAN YARDIMCISI NUMAN KURTULMUŞ: O zevk bana ait.
SUNUCU: Sizi bu ülkeye ağır kaygıların getirdiğini biliyorum. Listenin başında ülkenizde temmuz ayında bir darbe girişimi yapıldığına ve bunun köklerinin buraya ABD´ye kadar gelebilmiş olmasına dair inancınız geliyor. Bu nasıl oluyor?
KURTULMUŞ: Buna sadece inanmıyoruz. Aslında bu çok açık. 15 Temmuz askeri darbe girişiminin Gülen ile güçlü bağlantıları olduğuna dair elimizde çok açık deliller var. Gülen burada Pennsylvania Poccono Dağları´nda. Ordudaki bir grup insan, askeri darbe yapmaya niyetlendi. Fakat halk, cesareti sayesinde, darbeye direnmesi sayesinde Türk demokrasisini kurtarmayı başardı. Ordudaki darbeci grubun içinde yer alan insanların Fethullah Gülen ile güçlü bağlantıları olduğuna dair elimizde güçlü kanıtlar var.
SUNUCU: Açık olmak adına Fethullah Gülen Türk kökenli bir insan ve burada ABD´de bulunuyor. Fakat Türkiye, ABD hükümetinin darbe girişimiyle herhangi bir ilgisi olduğunu düşünmüyor değil mi?
KURTULMUŞ: Hayır, hayır. Sadece Fethullah Gülen. ABD hükümetinden beklentimiz ya onu sınır dışı etmesi ya da dava süreci sona erene kadar onu gözaltında tutması. ABD hükümet yetkilileriyle darbe girişimi arasında herhangi bir bağlantı görmüyoruz. Fakat bizim en büyük niyetimiz ve ABD hükümetinden en büyük beklentimiz onu iade etmesi.
SUNUCU: Türkiye´de yargılanabilmesi için sınır dışı etmesi veya gözaltına almasını istiyorsunuz. ABD´li yetkililerden bu konuda ne duyuyorsunuz?
KURTULMUŞ: Aslında iyi ilerleme kaydediyoruz. Bildiğiniz gibi bir komisyonumuz var. Türkiye ile ABD arasında yargı yetkililerinden oluşan iki taraflı bir komisyonumuz var. Dosyalar üzerinde çalışıyorlar. Biz Amerikalı yetkililere birçok kanıt gönderdik. İş şu anda Amerikan yargı sisteminin elinde. Biraz zaman alacağını biliyorum. Fakat bizim niyetimiz süre değil. Bu bir niyet meselesi. Amerikalı politika yapıcıları, Gülen´e veya başarısız askeri darbe girişimine karşı herhangi bir önyargıları olmadığını göstermeli.
SUNUCU: Bunu takip etmeye devam edeceğiz. Bu olduğunda haberini yapmıştık. Bu haber üzerinde kalacağız. Sizi buraya getiren bir şey daha var. İnsanların bu süreç içinde yeni şeyler öğrenmesi şaşırtıcı, o bölge hakkında daha çok şey öğreniyoruz. Türkiye, şu anda dünyanın meşgul olduğu o savaşın yaşandığı alandaki en geniş daimi orduya sahip. Soru şu, Türkiye´nin Suriye´de IŞİD´le mücadeleye katkıda bulunmak için yaptıkları yeterli mi? Bu çok basit bir soru. Fakat Türk bakış açısından bunun karmaşık bir cevabı var. Bu nasıl oluyor?
KURTULMUŞ: Bildiğiniz gibi Türkiye DAEŞ ile mücadelede 1 numaralı ülke.
SUNUCU: DAEŞ, IŞİD demek oluyor değil mi?
KURTULMUŞ: Evet, adı her neyse. Çok fazla sayıda farklı terör örgütü var. Türkiye´yi rahatsız etmeyi amaçlıyorlar. DAEŞ, PKK, PKK´nın kuzey Suriye´deki kolu olan PYD, Türkiye içinde aşırılık yanlısı Marksist örgütlerden bazıları ve FETÖ, Fethullah Gülenci terör örgütü. Geçtiğimiz yılın temmuz ayından bu yana üç büyük terör örgütü Türkiye´ye karşı eş zamanlı olarak savaşmaya teşebbüs ediyor. Bizi rahatsız ettiler. İntihar bombacısı, bombalı araç ve diğer yöntemleri kullanarak çok sayıda saldırı düzenlediler. Türkiye´ye karşı her şeyi kullandılar. Türkiye´nin sınırına yönelik de bazı tehditlerde bulunuyorlar. Artık Türkiye, sınırını DAEŞ dâhil tüm terör örgütlerinden tamamen temizlemeye niyetli. DAEŞ ile Suriye´de mücadele ediyoruz. Fırat Kalkanı operasyonuyla Suriye´deki ılımlı muhalif gruplardan biri olan Özgür Suriye Ordusuna lojistik destek de verdik.
SUNUCU: Size Amerika´da mücadele ettiğimiz bir soruyu sormak isterim. Hayatlarını kurtarmak için Türkiye´ye çok fazla sayıda mülteci akın etti. O insanların ülkenize gelmesine ve Türk kültürünü benimsemelerine veya geri dönmelerine yardım etmek için onlarla ilgileniyorsunuz. Amerika´da kimin iyi bir insan kimin terörist olabileceğini kesin olarak bilemememiz nedeniyle ülkeye mülteci kabul etmeme yönünde büyük bir baskı var. Bu insanların ülkeye kabul edilmesi konusunda endişeli olan Amerikalılara ne söylerdiniz?
KURTULMUŞ: Aslında bu Türkiye için çok zor bir durum. 2011 Mart ayından bu yana son beş yıldır Suriye´den gelen mültecilerin yarattığı baskının altındayız. 3 milyondan fazla mülteciyi kabul etmiş durumdayız. Bu rakam belki de ABD´nin son 50 yılda kabul ettiği mülteci sayısına denktir.
SUNUCU: Doğru.
KURTULMUŞ: Bu, Türkiye üzerinde büyük bir yük. Fakat bu, bizim Suriye halkıyla olan tarihsel bağlarımızdan kaynaklanıyor. Onları kabul ettik. Onlara Türk topraklarında güvenli bir liman sunduk. Mülteciler için şu ana kadar 15 milyar doların üzerinde harcama yaptık. Bu gerçekten çok önemli bir sorun. Fakat Suriye´de barış için bir çözüm getirilmezse mültecilerin Türkiye´ye gelişini Avrupa Kıtası´na gelişini durduramayız. Mülteci krizi aynı zamanda küresel bir kriz haline geldi. Mültecileri seçmek gerçekten zor. Fakat böyle bir seçim yapma şansımız yok. Fakat mülteciler için düzgün değerlendirme süreçlerimiz var. Mülteci kamplarımız var. Bazı kabul prosedürlerimiz var. Ülkemizde hâlihazırda 3 milyonu aşkın mülteci var.
SUNUCU: İnsanları kucaklıyorsunuz. Fakat Suriye´de barışa yönelik bir çözüm olana kadar sorun devam edecek. Sayın Başbakan Yardımcısı, Amerika ziyaretiniz sırasında bize de zaman ayırdığınız için çok teşekkürler.(ABD,CNN-06.09.2016)