Lübnan makamları, petrol ve gaz şirketlerinin İkinci Açık Deniz Lisanslama Turunda açık bloklar için teklif verme süresini 15 Aralık 2022´ye uzattı.
Enerji ve Su Bakanı tarafından 15 Haziran´da (önceki son tarih) yayınlanan uzatma, Lübnan Petrol İdaresi´nin şu anda Lübnan´da faaliyet göstermeyen şirketlere 'kabul edilebilir bir Uluslararası petrol ve gaz şirketleri arasındaki rekabet düzeyi” dedi.
Sunulan sekiz blok vardır: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8 ve 10.
Blok 4 ve 9 daha önce TotalEnergies (operatör, %40), Eni SPA (%40) ve OAO Novatek (%20) konsorsiyumuna verilmişti ( OGJ Online, 13 Ekim 2017 ; 9 Şubat 2018 ). Her iki blok da 1.400-1.800 m su derinliklerindedir. Konsorsiyum, 2020 yılında Blok 4´teki ilk arama kuyusu olan 16/1 kuyusunu açarak Alt Miyosen´i 1.515 m su derinliğinde hedeflemiştir. Blok 9´daki bir kuyu için planlar, İsrail ile devam eden bir sınır anlaşmazlığı nedeniyle ertelendi.
ABD´li arabulucu, Lübnan´ın deniz sınırı önerisini İsrail ekibine sundu
Amos Hochstein Lübnanlı müzakerecilerle görüştükten sonra, Enerji Bakanlığı doğal gaz sahaları konusundaki anlaşmazlığın yakında çözülebileceğini umuyor.
ABD enerji elçisi Amos Hochstein Cuma günü bir İsrail müzakere heyetiyle Lübnan´ın iki ülke arasındaki açık deniz gaz arama ve çıkarmayla bağlantılı deniz sınırı anlaşmazlığını çözme önerisini görüşmek üzere görüştü.
Kan kamu yayıncısının bildirdiğine göre, Hochstein planı video konferans görüşmesi yoluyla sundu.
Enerji Bakanlığı yaptığı açıklamada, anlaşmazlığın yakın gelecekte çözülmesini umduğunu söyledi.
ABD enerji elçisi Amos Hochstein Cuma günü bir İsrail müzakere heyetiyle Lübnan´ın iki ülke arasındaki açık deniz gaz arama ve çıkarmayla bağlantılı deniz sınırı anlaşmazlığını çözme önerisini görüşmek üzere görüştü.
Kan kamu yayıncısının bildirdiğine göre, Hochstein planı video konferans görüşmesi yoluyla sundu.
Enerji Bakanlığı yaptığı açıklamada, anlaşmazlığın yakın gelecekte çözülmesini umduğunu söyledi.
Bakanlık Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 'İsrail´in deniz sınırı müzakere ekibi dün Amerikalı arabulucu Amos Hochstein ile profesyonel bir toplantı yaptı' dedi.
“Ekip, arabulucunun Lübnan ziyareti hakkında bir güncelleme duydu ve taraflar, yakın gelecekte konuyla ilgili bir anlaşmaya varma niyetiyle, müzakerelerin İsrail´in ekonomik ve güvenlik çıkarlarını korurken ilerleyebilmesi için yapıcı bir yön belirlemeyi tartıştı. ”
Anlaşmazlığı çevreleyen gerginlikler, bir gaz üretim gemisinin Karish açık deniz sahasında çıkarma operasyonları başlatmak için İsrail´e gelmesiyle, bazı kısımlara hak iddia eden Lübnan´dan kınama aldıktan sonra, son haftalarda arttı.
İsrail, alanın BM tarafından tanınan münhasır ekonomik bölgesinin bir parçası olduğunu söylüyor.
Lübnanlı müzakerecilerin bu ayın başlarında Hochstein´a, İsrail´in iddia ettiği Karish sahasının bir kısmının kontrolüne yönelik talepleri düşürmeye istekli olacaklarını, ancak karşılığında, aynı zamanda ülkelerin açık deniz ekonomik bölgelerini de kapsayan Qana gaz sahasının tam kontrolünü arayacaklarını söylediler.
İki ülke arasında Hochstein da dahil olmak üzere ABD´li arabulucular aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmeler, Lübnan´ın iddiasını Hat 23 olarak bilinen bir sınırdan daha güneydeki Hat 29´a değiştirip, istediği alanı yaklaşık 1400 kilometrekare artırarak ve bir kısmını kapsadığında durdu.
İsrail, kendisini Avrupa´ya doğal gaz tedarikçisi olarak konumlandırmaya çalışırken Karish sahasını geliştirmeye çalışıyor.
Bu ayın başlarında İsrail, Mısır ve Avrupa Birliği Kahire´de İsrail´in bloğa ilk kez doğalgaz ihraç etmesini sağlayacak bir mutabakat anlaşması imzaladı.
Dönüm noktası niteliğindeki anlaşma, Ukrayna´yı işgalinin ardından Rusya´dan tedarik bağımlılığını azaltmayı amaçlayan AB ülkelerine sıvılaştırılmış doğal gaz satışlarını artıracak. Anlaşma, İsrail´in gazını deniz yoluyla ihracat için sıvılaştırma tesislerine sahip olan Mısır üzerinden göndermesini sağlayacak.
Enerji Bakanı Karine Elharrar, Mutabakat Muhtırası´nın imzalanmasının küresel enerji sahnesinde 'küçük İsrail'in rolünü pekiştirdiğini söyledi.
Lübnan ve İsrail, Akdeniz gazı için savaşa yakın
Önde gelen enerji uzmanlarının, derin sularda doğal gazın araştırılması ve çıkarılmasına yatırım yapmanın ticari uygulanabilirliği konusunda şüphe duymaları sadece iki ya da üç yıl önceydi. O zamandan beri ve son zamanlarda Rusya´nın Ukrayna´ya yönelik saldırısı sayesinde, gaz fiyatları dört katından fazla arttı ve AB Rusya´nın enerji arzından vazgeçtiği için alternatif doğal gaz kaynakları büyük talep görüyor.
Bu gelişmelerden en fazla yararlanabilecek bölgelerden biri de Doğu Akdeniz´dir, ancak siyasi ve güvenlikteki hareketlilik bu modern zamandaki altına hücumu bir anlaşmazlık kaynağına dönüştürüyor. Son zamanlarda, Karish gaz sahasının geliştirilmesi üzerine İsrail ve Lübnan arasında askeri bir çatışma tehdidinin ortaya çıktığını gördük.
Bir gaz sondaj kulesinin Doğu Akdeniz´deki hedefine ulaşması, hem İsrail hem de Lübnan tarafından karasularında olduğu iddia edilen bir yer olan deniz yoluyla beş hafta sürdü. Lübnan hükümeti ve İran destekli Hizbullah tarafından yapılan tehditler ışığında, gaz platformuna denizaltılar da dahil olmak üzere İsrail donanma gemileri eşlik etti ve vardığında Demir Kubbe füze savunma sisteminin bir deniz versiyonu da bölgeye geldi.
Bu, iki ülke arasında uzun süredir devam eden deniz sınırı anlaşmazlığının yalnızca son bölümü – açık denizdeki doğal gaz yataklarının keşfinden bu yana hız kazanan bir anlaşmazlık. İki ülke resmi olarak hâlâ birbirleriyle savaş halindedir ve 1948´den beridir; bu nedenle, Akdeniz´in bu 860 kilometrekarelik alana ilişkin iddiaları üzerine müzakereler bir ABD aracısı aracılığıyla yürütülüyor.
Lübnan geçen hafta İsrail´i Karish gaz sahasına atıfta bulunarak tartışmalı sularda 'saldırgan eylem' dediği şeye karşı uyardı. Cumhurbaşkanı Mişel Avn, tartışmalı bölgedeki herhangi bir faaliyetin saldırganlık ve provokasyon anlamına geleceğini ilan ederken, Başbakan Najib Mikati askeri komutanlığına kendisini yeni gelişmelerden haberdar etmesi talimatını vererek kaslarını esnetti.
İsraillilerin çok parçalanmış bir Lübnan hükümetinden gelen tehditleri çok fazla dikkate aldıklarını görmek pek mümkün değil, ancak Hizbullah´ın lideri Hassan Nasrallah´ın daha açık bir şekilde yaptığı uyarıda, örgütün 'düşmanı, Lübnan´dan çekilmeye başlamasını önleme kapasitesine sahip olduğu' belirtiliyor. Karish ve düşmanın tüm eylemleri bu gemiyi koruyamayacak” ifadesine gerekli tüm ihtiyatla cevap verilecektir.
Genel bir kural olarak, Hizbullah´ın Lübnan siyasetindeki azalan gücüne rağmen, hatta belki de bu nedenle, İsrail bu kaynaktan kaynaklanan tehditler karşısında asla kayıtsız değildir. İsrail´in istihbaratı Hizbullah´ın niyetleri hakkında ne kadar doğru olursa olsun ve örgütün lideri 2006´dan beri saklanıyor olsa da, ikisi arasındaki tarihsel olarak gergin ilişkiler ve Hizbullah´ın büyük ölçüde Tahran´ın çatışmasının öncüsü olduğu gerçeği. Tel Aviv, bu tür tehditler yayınlandığında ekstra dikkatli olunmasını emreder.
Bu İsrail-Lübnan sınır anlaşmazlığının iki ülke arasındaki ilişkilerin doğasını özetleyen ve yapıcı iletişim kurma yeteneklerini engelleyen yönleri var. Birincisi, her iki siyasi sistemin de kırılganlığıdır, ancak bu durumda olası bir çözümü geciktiren Lübnan´dır; ikincisi ise iki ülke arasındaki asimetrik güç dengesi. Üstelik sadece deniz sınırı anlaşmazlığı değil, 70 yılı aşkın süredir üzerinde anlaşmaya varılamayan kara sınırı da var.
İsrail gazetesi Haaretz tarafından yapılan bir soruşturmada, Lübnan´ın İsrail´in Karish gaz platformunu mevcut konumuna yerleştirerek deniz egemenliğini ihlal ettiği ve “deniz kaynaklarını işgal ettiği” iddiasına rağmen, konumunun tartışmalı bölgede olmadığı sonucuna varıldı. Eğer öyleyse, anlaşmazlık bir çay fincanı içindeki bir fırtınadan daha fazla olmamalıdır. Bununla birlikte, iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihi, köklü gerçeklerin, birbirlerinin davranışlarına ilişkin algılarında yalnızca ikincil bir rol oynadığını göstermektedir.
Doğu Akdeniz´de son yıllarda büyük doğal gaz rezervlerinin keşfedilmesi, bir yandan bu bölgedeki ülkelerin ekonomilerini canlandırmak için büyük bir fırsat sunuyor. Ancak diğer yandan, İsrail, Hamas kontrolündeki Gazze ve Lübnan´a ek olarak Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs ve Suriye de dahil olmak üzere bazıları arasındaki jeopolitik gerilimler göz önüne alındığında, bu su altı bonanzasının bu ülkeler arasındaki mevcut gerginlikleri daha da kötüleştirmesi daha olasıdır.
Lübnan açık deniz petrol ve gaz rezervlerinin yaklaşık 250 milyar dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor ki bu, ülkenin 2020´deki gayri safi yurtiçi hasılasının yaklaşık sekiz katıdır. Ancak, bu potansiyeli nakite çevirmek önemli miktarda yatırım gerektiriyor - mevcut durumla haklı çıkarılacak bir enjeksiyon. enerji piyasası koşulları — ancak Lübnan hükümeti gerekli kaynaklara sahip değil ve yabancı yatırımcılar, iç ve dış ilişkileri son derece değişken olan bir ülkeyle ortaklık kurmanın çok riskli olduğunu düşünebilir.
İsrail´in Akdeniz´deki sondajını genişletme kararı, iklim değişikliği açısından eşit derecede bir endişe kaynağı ve mevcut enerji krizinin iklim değişikliği gündemi üzerindeki zararlı etkisini temsil ediyor. Sadece birkaç ay önce hükümeti, yeşil politikalarının taahhütlerini yerine getirmek için gaz sahalarını daha da genişletmeye yönelik hamleleri dondurmaya karar verdi. Bununla birlikte, Ukrayna´daki savaş, Rus enerji kaynaklarının acilen değiştirilmesi ihtiyacı ile daha çevreci olma ve yenilenebilir enerji kaynakları geliştirme dürtüsü arasındaki hesabı değiştiriyor.
Sonuç olarak, İsrail ve Mısır geçen hafta AB ile Avrupa´ya gaz ihracatını artırmak için bir anlaşma imzaladı. Bu durum, küresel ısınmadan en kötü etkilenen bölgelerden biri olan ve sonuçlarının daha önce hiç görülmemiş sonuçlarla çatışmaya yol açacağı tahmin edilen bir bölgede özellikle endişe verici.
Bu arada, iki komşu arasında arabuluculuk yapan ABD Dışişleri Bakanlığı´nda enerji güvenliği konusunda kıdemli danışman olan Amos Hochstein, Lübnan ile İsrail arasındaki gerilimi azaltmak amacıyla Beyrut´a akın etti. Her iki ülkenin iyiliği için, bu deniz sınırı anlaşmazlığı başka bir şiddet dalgası olmadan çözülmelidir. Lübnan daha sonra enerji piyasasına ilk adımlarını atabilir. Ancak toplumunun ve siyasi sisteminin kırılganlığı ve Hizbullah´ın bunda oynadığı zarar verici rol, böyle bir anlaşmazlığın askeri bir çatışmaya dönüşme ihtimalinin her zaman olduğu anlamına geliyor.
Kaynak:https://www.arabnews.com/node/2108111
Mısır ile olan doğalgaz boru hattı, Lübnan´ın enerji krizine orta vadeli bir çözüm
Lübnan birkaç yıldır bir enerji kriziyle karşı karşıya. Döviz rezervlerindeki düşüş, denizaşırı enerji tedarikçilerine ödeme yapmayı zorlaştırdı ve ülkenin elektrik santrallerini işletmek için ihtiyaç duydukları yakıttan yoksun bıraktı. Geçen yıl Ağustos ayında, o zamanki Elektrik Bakanı, ülkenin 3.000 megawatt elektriğe ihtiyacı olmasına rağmen, yalnızca 750 megawatt üretecek kadar yakıtı olduğunu söyledi. Birçok vatandaşın özel jeneratörlere erişimi var, ancak bunları çalıştırmak için gereken yakıtın kıtlığı ve şaşırtıcı maliyeti, onları hem pahalı bir alternatif hem de çoğu zaman kullanılamaz hale getirdi.
Kriz, Hizbullah´ın Lübnan´ın enerji güvenliğindeki rolünü artırmanın koşullarını yaratıyor. İran, ABD ve bazı Batılı ülkelerden memnun olmadığı için Hizbullah´ı desteklemek için yakıt gönderiyor. ABD ve müttefikleri, Arap doğalgaz boru hattına ve Mısır gazının transferine dayanan Lübnan´a enerji sağlama planlarını sundular. Arap Baharı´ndan sonra Mısır gaz sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı, ancak bugün Doğu Akdeniz´deki tablo oldukça farklı.
2018´de Mısır, Akdeniz´deki devasa gaz sahalarından üretime başladı ve İsrail ayrıca, bir kısmı Mısır´a ve Avrupa´ya borularla iletilecek olan geniş kaynaklardan yararlanmaya başladı. ABD´nin bir başka planı da Lübnan´ın Ürdün´den elektrik ithal etmesi.
Ancak her iki plan da Amerika´nın Esad rejimine karşı Suriye Sivil Koruma Yasası´ndan doğan yaptırımları ihlal ediyor. Ancak Amerika´nın bölgesel ortakları, Suriye ile bağlarını yeniden canlandırıyor ve onu Lübnanlı bir enerji ajanına dönüştürmek istiyor.
Mısır, son yıllarda komşu ülkelere yaptığı doğal gaz ihracatını kademeli olarak artırmakta ve bölgesel enerji güvenliğinde rol oynamaktadır. Şu anda gaz üretim hızı günde yaklaşık 204 milyon metreküp, ev içi gaz tüketiminin ise günde 164 milyon metreküp olduğu tahmin ediliyor. Kahire´nin 2022-2023´te petrol ve gaz sektöründe 6,5 milyar dolarlık büyük bir yatırım arayışının arkasındaki bağlam budur.
Bazı enerji uzmanları, Mısır gazını Ürdün ve Suriye üzerinden Lübnan´a ihraç etme planının, Suriye´ye uyguladığı yaptırımlara rağmen ABD tarafından desteklendiğine inanıyor. ABD´nin Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, BAE ve Irak gibi Arap müttefikleri, Beyrut´taki Najib Mikati yönetimini güçlendireceğine ve Hizbullah´ı zayıflatacağına ve dolayısıyla bir kesintiye yol açacağına inandıkları için Mısır´ın Lübnan´a yakıt tedarikini destekliyorlar. İran´dan etkili harekete yakıt akışında.
Mısır, Lübnan´ın doğal gazının bir kısmını Suriye üzerinden Ürdün´ün elektrik santrallerine tedarik etmeyi kabul etmişti. Suriyeli ve Lübnanlı uzmanlar, aylar önce yapımına başlanan boru hattının tadilatını tamamladı. Lübnan´ın geçici Enerji Bakanı Walid Fayyad´a göre, anlaşmaya göre, kuzey Lübnan´daki Deir Ammar santraline yılda yaklaşık 650 milyon metreküp doğalgaz borulanacak. Lübnan, bu miktardaki doğal gazı ithal ederek, 450 MW elektrik üreterek elektrik kesintilerini günde ortalama dört saat azaltabilir.
İsrail ile Lübnan arasında karasuları konusunda son zamanlarda yaşanan anlaşmazlığa gelince, İsrail hükümetinin söz konusu gaz sahasının kuzey komşusu ile ihtilaflı bölgede değil, ülkenin münhasır alanında olduğuna inandığını söylemek gerekir. Lübnan cumhurbaşkanlığının ofisinden yakın tarihli bir açıklamada, iki ülke arasındaki müzakerelerin sürdürülmesi gereği vurgulandı. Deniz sınırının belirlenmesi için görüşmeler sürüyor. Lübnanlılar, 'Tartışmalı bölgede herhangi bir eylem veya faaliyet bir provokasyona ve saldırgan bir eyleme işaret ediyor' diye ısrar ediyor. ABD´nin Suriye´ye yönelik yaptırımları kaldırılırsa, Mısır´ın Lübnan´ın enerji güvenliğindeki ve daha geniş anlamda Akdeniz bölgesindeki rolü artacaktır.
Lübnan´daki siyasi istikrar, Akdeniz´in kıyılarından enerji kaynaklarının çıkarılmasının önünü açabilir. Bazı gaz ihracatının Lübnan´da dağıtım için elektriğe dönüştürülmek üzere Ürdün´e gitmesi halinde, Kahire Lübnan´ın enerji güvenliği ve ulusal güvenliğinde önemli bir rol oynayacaktır. Bu anlaşmanın uygulanması, bölgedeki tüm ülkeler için bir kazan-kazandır.
Lübnan´daki enerji krizi kısa vadede çözülmeyecek, ancak Ürdün´den elektrik ithalatı ve Mısır doğalgaz boru hattı projesinin Lübnan´a uygulanması, orta vadede enerji krizinin etkisinin azaltılmasında önemli rol oynayacak. . İsrail´in Leviathan sahasından Lübnan´a doğalgaz ihracına yönelik müzakereler, bir sözleşmenin imzalanması ve gerekli boru hattının inşasının başlamasına yol açarsa, Lübnan´daki enerji krizi büyük ölçüde çözülecektir. Bu, diğer bazı yabancı ülkelerin siyasi ve ekonomik etkisini azaltacaktır. Aynı zamanda bu projelerin uygulanması hem bölgesel işbirliğini derinleştirecek hem de bölgede güvenlik ve istikrarı güçlendirecektir.
Dr. Eray Güçlüer
SINIR KAPILARI AÇILMASI KONUSU:
DünyaMayis Alizade
Dr. Eray Güçlüer
Türkiye
