Kunihiko Ima
Göktürkler, “Biz Toprağız!” Diye Kazımış... Sekizinci yüzyıl ortalarında hüküm süren Türk göçebe kavmi “Göktürkler”e ait devasa bir anıtın, Doğu Moğolistan’ın steplerinde ortaya çıkarıldığı Osaka Üniversitesi Profesörü Takashi Osawa (Eski Türk Tarihi Uzmanı) tarafından açıklandı. Yazıtın, Çin’in Sui ve Tang imparatorluklarıyla zaman zaman çatışmış zaman zaman bağlı kalmış ve Orta Asya’da hüküm sürmüş Göktürkler’in devlet sistemi ve düzenini aydınlatılacak tarihsel bir malzeme olduğu görülüyor.
Bu yıl mayıs ayında Profesör Osawa ve Moğol Arkeoloji Bilimleri Enstitüsü tarafından Ulan Batur’un yaklaşık 400 kilometre güneydoğusundaki kalıntılarda, dört metre ve üç metre uzunluktaki yazıtların uç kısmı bulundu. Toplam 20 satır ve 2.832 sütun şeklindeki, üzerine eski Türkçe karakterler kazılmış olan yazıtların çözümlenmesi sonucunda, “Ah, evim!”, “Ah, toprağım!” gibi ölen kişilerin aileleri veya evlerinden isteksiz ayrılışını ifade eden bir metin olduğu ortaya çıktı.
Göktürkler, Orta Asya`da göçebe bir kabile olup kendine özgü olan en eski dil ve yazı karakterlerini kullanmayı bıraktı.(Japonya`da yayınlanan Asahi Shimbun gazetesi)