Ömer Özkaya
Noel Baba ve Yılbaşı kutlamalarını 'Üç' aşamada ele almak lazımdır.
Bir: Yılbaşı geceleri eğlence düzenlemek, bir Hıristiyan adeti değil, kadim bir putperest adetidir. Yılbaşı eğlenceleri, ilk kez, Akdeniz sahillerinde yaşayan putperestlerce başlatılmıştır. Bunlar, Bereket Tanrısı Satürün şerefine ziyafetler tertip eder, domuzlar kurban ederlerdi.
İki: Noel Baba, yani Aziz Nikola, 330-340`larda, Antalya civarında Mira şehrinde yaşamış bir hristiyan rahibidir.
Üç: Noel baba adına ilk yortu, 1087 yılında, İtalya`da, Piskopos Lycie tarafından yapılmış, yılbaşında çocuklara hediye dağıtma, bu tarihte başlamıştır.
Peki bunlar ne manaya geliyor?
1-Sanıldığının aksine, Yılbaşı kutlaması, hakikatte, bir Hıristiyan adeti değil, bir putperest adetidir. Hz. İsa`nın gelişiyle, Putperestlikten, Hristiyanlığa geçen kimi topluluklar, bazı eski adetlerinden vazgeçememiş ve bunları devam ettirmek istemişlerdir. Bu eski alışkanlıklarına bir de, dini meşruiyet kazandırmak düşüncesiyle, yılbaşı kutlamalarında kullanılan kırmızı meyveli ağaçların meyvelerinin, Hz. İsa`nın çarmıha gerilmesinde akan kanlarını tasvir ettiğini ileri sürmüşlerdir.
2- Yılbaşı kutlamalarıyla, Noel Baba`nın yaşadığı yıllar arasında yaklaşık 350 yıl fark vardır.
3- Noel Baba`nın yaşadığı yıllar ile, onun adına ilk yortunun yapıldığı tarih olan 1087 yılı arasında yaklaşık 600 yıl fark vardır.
Yani üçlü bir montajla karşı karşıyayız.
Putperestlik, yani yılbaşı kutlamaları, İsa`nın gelmesinden önceki yıllara aittir. Bunu İsa`nın doğumunun 1. yılı kabul edelim ve şöyle bir hesap yapalım:
Yılbaşı kutlamaları: MS. Yıl 1
Noel babanın yaşadığı yıllar: MS. Yıl 330
Noel baba adına ilk yortu: MS. Yıl 1087
Toplam 1087 yıl içinde, ayrı ayrı meydana gelmiş üç hadise, birleştirilmiş ve ortaya noel baba- yılbaşı kutlamaları olarak çıkmıştır.
NOEL BABA KİMDİR?
Noel Baba, 4. yüzyılda, Antalya civarında Mira şehrinde yaşamış bir Hıristiyan rahibidir. Hayır severliği ile tanınırdı. Özellikle çocukları çok sever, kimsesiz çocuklara sahip çıkardı. Keramet sahibi olduğuna inanılırdı. Özellikle Anglo-Sakson Hıristiyanlar onun, 'fırtınalara hakim bir aziz' olduğuna inanır.
Bugün çeşit çeşit Noel Baba resimleri var. Eski Noel Baba tasvirlerinde yer alan iki hususa dikkat etmek lazım.
1- Eski tasvirlerde, Noel Baba`nın sırtında 1 değil, 3 çuval vardır. Bu üç çuvalın manası şudur. Rivayetlere göre Noel Baba, çeyizleri olmadığı için evlenemeyen 3 kıza, 3 çuval altın vermiştir. Bu üç çuval, işte o üç çuvaldır.
2- Eski Noel Baba tasvirlerinde bir de, Noel Baba`nın elinde bir kitap vardır. Bu kitap, Hıristiyan olmayan dünyanın çocuklarına 'hikaye kitabı' olarak anlatılır. Oysa o kitap, hikaye kitabı değil, İncil’dir.
NOEL BABA NEREDE YAŞADI?
1955 yılı içinde, Noel Baba`nın mezarının Demre`de bulunduğu dünyaya ilan edildi. Burada bir soru işareti var: Noel Baba`ya ait olduğu ileri sürülen Lahidin kapağında, bir erkek ve bir kadını yan yana gösteren bir kabartma vardı. Oysa Noel Baba, evli değildi? Öyleyse bu lahid gerçekte kime aittir?
Hıristiyan dünyası buna inanmak istediği için sorgulamadan inandı, biz de turist çekmek istiyorduk. Turist demek Avrupalı, Amerikalı, kısaca Hıristiyan demekti...
İkinci soru işareti şu: Noel Baba, eğer gerçekten Antalya civarında yaşamışsa, üzerindeki kürkler, atkılar, şapkalar nedir? Çünkü Antalya pek karın yağmadığı, ılıman bir memlekettir. Antalya kışın bile ceketsiz gezilebilen memlekettir. Yoksa O, soğuk ve geyiklerin bolca bulunduğu Kuzey memleketlerinde mi yaşamıştır? Mesela Rusya`da çocuklar, Noel Baba ya 'ded moroz' yani 'ayaz dede' derler.
NOEL`İN YAYGINLAŞMASI
Türkiye`de ilk Noel kutlamaları, 1926 yılının bitip 1927`nin başladığı gecedir. Noel Baba`nın Türk evlerine girişi de, Cumhuriyet`in ilk yıllarında, yabancı mürebbiyelerle başlamıştır. Noel kutlamalarının Türkiye`de yaygınlaşmasında, Hristiyan din adamlarınca kutsal sayılan 'eşek'li eğlencelerle, Amerikalıların Hilton oteli ayrıca büyük çaba sarf etmiştir.
Noel Baba`yı tüm dünyada yaygınlaştıran ABD`dir, 1926-27`de Coca Cola, reklam yıldızı olarak kullanmaya başlamış, 1951 yılında da, yüzlerce Amerikan askeri, Noel Baba kılığında, paraşütle uçaktan atlayarak Avrupa çocuklarına oyuncaklar dağıtmıştır. 1963 yılına geldiğimizde, Noel Baba`nın New York`ta yaşadığına inanıp, 'Noel baba, New York' diye adres yazıp tüm dünyadan ona mektup gönderen çocuk sayısı 50 bindi. (25.12.1963, Milliyet)
1967 yılının 1 Ocak günü, Ramazan ayına denk gelmişti. Dönemin başbakanı Demirel, bu gece, misafiri olan Isparta senatörü Mustafa Gülcügil ve savunma bakanı Ahmet Topaloğlu ve eşine iftar veriyor. Bir başka siyasi liderimizin evinde ise kutlama vardı. 'İnönü ailesi yeni yıla Çankaya’daki evde girdi. 84`lük lider, çam dallarıyla süslü yemek masasına, eşi, damadı, kızı ve torunlarıyla oturdu.' (2 Ocak 1967, Milliyet)
Batı medeniyetinin hakimiyetini sürdürmede kullandığı metodlardan biri de, diğer medeniyetleri kendisine benzetmesidir. İslam ülkelerinde dahi, Noel baba kutlamaları, buna en güzel örnektir.