Ryosuke Hanafusa
Türkiye İstatistik Kurumu, 2014 yılının ocak-mart aylarındaki gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 4,3 arttığını açıkladı. Ocak ayındaki faiz artırımıyla iç talepte meydana gelen durgunlaşmaya rağmen liranın değer kaybetmesiyle ihracattaki artış büyüme oranını etkiledi. Potansiyel büyüme oranı olarak belirlenen yüzde 4 seviyesi korunmuş oldu. Finans piyasalarına para girişi tekrar başlarken hisse senetleri bir yıl içindeki en yüksek değerine ulaştı.
Liranın dolar karşısındaki değeri ocak ayının sonunda, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 24 düşüş kaydetti. Bunun üzerine Merkez Bankası aynı ayın sonunda para çıkışını durdurmak için haftalık repo faiz oranlarını yüzde 5,5 artırdı.
Merkez Bankasının bu cesur hareketiyle politik risk azaltıldı ve Türkiye’nin hisse senedi endeksi BIST 100’de işler tersine döndü. Borsa, haziran ayında 80 bin seviyelerine ulaştı. Aynı ay dolar, 2,1 lira seviyesine gerileyerek ocak ayına oranla yüzde 10’luk bir değer kaybetti. Mart ayında yapılan yerel seçimlerde Başbakan Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisinin (AKP) zafer kazanması da alımları etkiledi.
Ağustos ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerini beklerken para girişi ile ekonomiyi canlandırmayı amaçlayan Başbakan, Merkez Bankasına faizlerin düşürülmesi yönünde baskısını artırıyor. Piyasalardaki sakinlik ile birlikte Merkez Bankası sadece yüzde 0,5 oranında faiz indirimine gitti ancak 24 Haziran’da yapılacak olan Para Politikası Kurulu toplantısında faiz indirimi yapılacağına dair öngörüde bulunuluyor.
Türkiye’nin reel ekonomisinin yabancı talebi desteklediği bir gerçek. Liranın değer kaybetmesi ile birlikte ocak-mart aylarındaki GSYH istatistiklerine göre ihracat yüzde 11,4 artarken ithalattaki büyüme yüzde 0,8 seviyelerine çekildi.
Ocak-nisan ayları ihracat istatistiklerine göre Türkiye ihracatının yüzde 40’ını oluşturan Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yönelik ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,5 arttı. Ülkenin önde gelen ev elektroniği markası Vestel, Avrupa’daki krize rağmen Dünya Kupasıyla birlikte LCD TV ihracatını artırdı. Ocak-mart aylarındaki cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 30 azalarak 11 milyar 460 milyon dolar oldu.
Maliye Bakanı Şimşek, dün, 2014 yılı için hükûmetin öngördüğü yüzde 4 hedefinin gerçekleştiğine değinerek özgüven gösterisinde bulundu. Türkiye, 2010-2011 yıllarında yüzde 9 civarında büyüme kaydetmişti ancak 2012 yılında durumdaki sıkılaşma üzerine büyüme yüzde 2,1 olarak gerçekleşmişti. 2013 yılında ise yüzde 4 seviyesine ulaştı. (Japonya`da yayınlanan Nihon Keizai Shimbun, 10 Haziran 2014)