Trump: İran nükleer anlaşmasından çekiliyoruz, yaptırımlar yeniden geliyor

ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin İran´la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ve 2015´te askıya alınan İran ekonomik yaptırımlarının en güçlü şekilde yeniden hayata geçirileceğini açıkladı. 

Trump, uzun zamandır dünya kamuoyunda merakla beklenen İran kararını Beyaz Saray´da düzenlediği basın açıklamasıyla duyurdu.

Trump, 2015´te yapılan nükleer anlaşmanın İran tarafından kendi amaçları için kullanıldığını savunarak, 'Öyleyse bugün ABD´nin İran´la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ilan ediyorum. Tahran´a en üst düzey ekonomik yaptırımları yeniden getireceğiz.' ifadelerini kullandı.

´AMERİKA NÜKLEER ŞANTAJIN REHİNESİ OLMAYACAK´

Basın açıklamasında 'İran´ın nükleer silaha sahip olma çabasına yardım eden herhangi bir ülke güçlü bir şekilde yaptırıma uğrayacak. Amerika nükleer şantajın rehinesi olmayacak' değerlendirmesinde bulunan Trump, yaptırımların yeniden devreye girmesinin ardından İran´la iş yapacak ülkelere de bir mesaj gönderdi. 

İran´ın nükleer anlaşmadan faydalanarak nükleer çabalarına ve silah yapımına devam ettiğini savunan Trump, somut anlamda detaylara girmeden İran´ın 'yalan söylediğini' iddia etti. Trump ayrıca Tahran rejiminin bölgede terör unsurlarına yardım ettiğini ve anlaşmadan elde ettiği kazanımları nükleer ve askeri programlara yatırdığını savundu.

NETANYAHU´YU İŞARET ETTİ

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu´nun geçen haftaki açıklamalarına işaret eden Trump, 'Bugün İran rejiminin (anlaşmayla ilgili) sözlerinin yalan olduğunu ortaya koyan net kanıtlara sahibiz' diye konuştu. 

´İRAN´IN NÜKLEER TEHDİDİNE KARŞI YENİ BİR SÜREÇ´

Trump, anlaşmadan ayrıldıklarını ve artık ´İran´ın nükleer tehdidine´ karşı yeni bir süreç için çalışabileceklerini kaydederek, 'Anlaşmadan ayrılırken İran´ın nükleer tehdidine karşı müttefiklerimizle gerçek, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulmak için çalışacağız. Bu çabalar İran´ın balistik füze programı ve terör aktivitelerini ortadan kaldırmayı da kapsıyor' ifadelerini kullandı.

Trump ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo´nun kısa bir süre süre sonra Kuzey Kore´de olacağını ve burada Kim Jong-un ile görüşeceğini açıkladı.

Trump´ın açıklamasından diğer satır başları şöyle:

• İran rejimi uzun yıllardır kaos ve terörü finanse etmiş bunun için kendi halkının zenginliğini kullanmıştır.
• 2015´te önceki yönetim bir imza attı. Teoride bu anlaşma ABD ve müttefiklerini koruyacaktı. Bu anlaşma İran´ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine devam etmesini sağladı. 
• Bu anlaşma utanç vericidir, tek taraflı korkunç bir anlaşmadır.
• Anlaşma ne barış ne istikrar getirdi, getirmeyecek de.
• Bu anlaşmanın devamına izin verecek olursam Ortadoğu´da nükleer silahlanma yarışı kaçınılmaz olacaktır.
• Nükleer anlaşma İran´ın bölgedeki amaçlarını engellemedi.
• İran´ın nükleer programını bu çürümüş anlaşmayla engelleyemeyiz. 
• Bugün ABD´nin İran nükleer anlaşmasından çekileceğini açıklıyorum. Başkanlık memorandumu imzalayacağım ve İran´a ekonomik yaptırımları yeniden getireceğiz.
• ABD nükleer şantajla tehdit edilemez. ABD´ye ölüm diyen bir rejimin dünyadaki en ölümcül silahlara sahip olmasına izin veremeyiz.
• (Dışişleri Bakanı Mike) Pompeo, Kim Jong-un ile yapacağım görüşme öncesi hazırlıkları tamamlamak için  tam olarak şu anda Kuzey Kore´ye yolunda. Planlar yapılıyor, ilişkiler kuruluyor. Umut ederim ki bir anlaşmaya varılır. Çin, Güney Kore ve Japonya´nın da yardımıyla herkes için refah ve barışın geleceğine herkes için erişilmiş olur.

YAPTIRIM KARARNAMESİNİ İMZALADI

ABD Başkanı Trump, 10 dakika süren konuşmasının ardından 2015 yılında askıya alınan İran yaptırımlarının yeniden uygulanmasının önünü açan başkanlık kararnamesini imzaladı.

Söz konusu anlaşma, önceki Başkan Barack Obama döneminde İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya arasında 14 Temmuz 2015´te imzalanmıştı.

Anlaşmaya imza koyan diğer ülkeler ise anlaşmadaki eksiklerin giderilerek devam etmesi gerektiğini savunuyordu.

ABD MALİYE BAKANLIĞI: ESKİ YAPTIRIMLAR 90 GÜN İÇİNDE TEKRAR UYGULAMAYA GİRECEK

ABD Maliye Bakanlığı, önümüzdeki 90 gün içerisinde İran´a yönelik döviz sektörü, metal ticareti, devlet borcu ve otomobil sektörü gibi alanlardaki eski yaptırımları tekrar uygulamaya koyacaklarını açıkladı. 

ABD Maliye Bakanlığı´nın açıklamasında, önümüzdeki 180 gün içerisinde, İran´a karşı gemicilik, petrol ve enerji alanlarında da eski yaptırımların yeniden uygulanmaya başlanacağı kaydedildi.

ABD, 5 Kasım´a kadar tekrar İran´ın tüm devlet ve finansal kurumları yaptırım listesine alacak.

İRAN´DAN İLK AÇIKLAMA: ANLAŞMAYLA İLGİLİ TÜM SORUMLULUKLARIMIZI YERİNE GETİRDİK

Trump´ın kararıyla ilgili İran´dan ilk tepki geldi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 'İran, nükleer anlaşmadan doğan tüm yükümlülüklerine uydu, tüm taahhütlerini yerine getirdi' diye açıkladı. 

İran Dışişleri Bakanlığı´na, İran nükleer anlaşmasıyla ilgili önümüzdeki birkaç hafta içinde Avrupa ülkeleri, Rusya ve Çin ile görüşmelerin yapılması talimatını verdiğini belirten Ruhani, 'ABD hiçbir zaman kendi taahhütlerine saygı duymadı' dedi.

RUHANİ:ANLAŞMA ABD OLMADAN RUSYA, ÇİN, FRANSA, İNGİLTERE VE AB ARASINDA DEVAM EDECEK

Ülkesinin nükleer anlaşmadan çıkmadığını kaydeden Ruhani, anlaşmanın ABD olmadan Tahran ile Rusya, Çin, Fransa, İngiltere ve AB arasında devam edeceğini söyledi.

´GEREKTİĞİ TAKDİRDE SANAYİ AMAÇLI URANYUM ZENGİNLEŞTİRMEYE GERİ DÖNERİZ´

İran Nükleer Enerji Örgütü´ne gerektiği takdirde yeni adımlar atmaya hazır olma talimatını verdiğini dile getiren Ruhani, 'Eğer böyle bir ihtiyaç doğarsa hiçbir kısıtlama olmadan sanayi amaçlı uranyum zenginleştirmeye geri döneriz' dedi. 

RUSYA: ABD, BİR KEZ DAHA ULUSLARARASI HUKUK KURALLARINI KABA BİR ŞEKİLDE ÇİĞNEDİ

Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD´nin nükleer anlaşmadan çıkarak bir kez daha uluslararası hukuk kurallarını kaba bir şekilde çiğneyerek birçok ülkenin görüşünün aksine hareket ettiğini açıkladı.

AB: ANLAŞMAYA UYMAYA DEVAM EDECEĞİZ

Trump´ın açıklamasını değerlendiren Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB´nin İran nükleer anlaşmasına uymaya devam edeceğini söyledi. Mogherini, 'İran nükleer anlaşmasıyla ilgili mevcut durum bağlamında, AB kendi çıkarlarına dayanarak hareket etme hakkını saklı turuyor' dedi.

'Hep birlikte, uluslararası toplum olarak nükleer anlaşmayı koruyacağız' diyen Mogherini´nin açıklamasından diğer ifadeler şöyle:

• Nükleer anlaşma, iki taraflı bir anlaşma değildir. Dolayısıyla, anlaşmayı tek taraflı olarak feshetmek de hiçbir ülkenin elinde değildir.
• İran´la nükleer anlaşma bölgenin, Avrupa´nın ve tüm dünyanın güvenliği için son derece kritik öneme sahip. İran, şu ana kadar yaptığı gibi, nükleerle ilgili taahhütlerini yerine getirmeye devam ettiği sürece Avrupa Birliği, nükleer anlaşmanın tam ve etkili bir biçimde uygulanmaya devam etmesi yönündeki taahhüdünü sürdürecektir.

NATO: TARAFLARIN SİYASİ ÇÖZÜM İÇİN ÇALIŞMALARINI TEŞVİK EDİYORUZ

NATO Sözcüsü Oana Lungescu, NATO´nun 2015 yılında İran nükleer anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını ve tam olarak uygulanması gerektiği konusunda çağrıda bulunduğunu hatırlattı. NATO´nun İran´ın anlaşmaya uyumlu davranıp davranmadığı konusu hakkında değerlendirme yetkisinin olmadığını kaydeden Lungescu, NATO müttefiklerinin İran´ın balistik füze geliştirme kabiliyeti konusunda endişe duyduğunu ifade etti.

Lungescu, NATO müttefiklerinin aynı zamanda İran´ın Ortadoğu´da istikrarsızlaştırıcı faaliyetleri konusunda da endişeleri bulunduğunu kaydetti.

NATO Sözcüsü Lungescu, 'ABD´nin İran anlaşmasından çekilmesinin ardından tüm tarafların İran´ın nükleer silahlar geliştirmesini engelleyecek kapsamlı bir siyasi çözüm için çalışmasını teşvik ediyoruz.' ifadelerini kullandı.

MACRON: ÜZGÜNÜZ

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 'Fransa, Almanya ve İngiltere, ABD´nin İran nükleer anlaşmasından çıkma kararı nedeniyle üzgün' açıklamasında bulundu. 

İSRAİL: TAHRAN´DAKİ REJİMİN DÜŞMESİNE YOL AÇACAK CESUR ADIM

İsrail Savunma Bakanlığı ise ABD´nin İran nükleer anlaşmasından çıkma kararı için 'Tahran´daki rejimin düşmesine yol açacak cesur adım' olarak nitelendirdi.

TÜRKİYE: İRAN İLE TİCARETİ KISITLAMAYACAĞIZ

Türk Ekonomi Bakanlığı, ABD´nin İran nükleer anlaşmasından çıkma kararıyla ilgili olarak İran ile ticareti kısıtlamayacaklarını açıkladı. 

SUUDİ ARABİSTAN: KARARI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ

Suudi Arabistan, Trump´ın İran nükleer anlaşmasından çıkma kararını memnuniyetle karşıladıklarını ve desteklediklerini açıkladı.