Washington Post (WP), İngiliz istihbaratına bilgi satarken yakalanıp casus takasıyla İngiltere´ye yollanmış eski Rus askeri ajan Sergey Skripal ile kızı Yuliya´nın zehirlenmesiyle ilgili suçu Rusya´ya yıkan İngiliz hükümetiyle dayanışma için Rus diplomatların sınırdışı edilmesi furyasından bir örnek verdi.
´SKRİPALLERİ RUSYA´NIN ZEHİRLENDİĞİNE İNANMADI´
´Gönülsüz şahin Trump, Rusya konusunda danışmanlarına karşı verdiği savaşı kaybetti´ başlıklı habere göre Trump, başta Skripallere saldırının gerisinde Rusya´nın olduğuna inanmaya yanaşmadı. Danışmanları ikna edebilmek için Trump´a Avrupalı müttefiklerle aynı hizada durmazsa medya tarafından yerden yere vurulacağı uyarısı yaptı.
´MAY´E SORDU: BENDEN BUNU YAPMAMI NEDEN İSTİYORSUNUZ?´
Danışmanların bir sonraki görevi Trump´ı Avrupalılarla birlikte Putin´i cezalandırmaya ikna etmekti. Beyaz Saray´dan üst düzey bir yetkiliye göre İngiltere Başbakanı Theresa May ile telefonda konuşan Trump ´´Benden bunu yapmamı neden istiyorsunuz? Almanya ne yapacak? Ya Fransa´´ diye sordu.
NE DEDİ, NE YAPTI?İngiliz kenti Salisbury´de Skripallerin zehirlenmesinin Avrupa´nın sorunu olduğu ve Rusya´ya karşı harekete geçilecekse başı Avrupalıların çekmesi gerektiği kanatindeki Trump, danışmanlarının anlattıklarından kafasının karışması sonucu kendini 60 gibi rekor sayıda Rus diplomatı sınırdışı ederken buldu.
23 Mart´ta Beyaz Saray´daki toplantıda Rus riplomatları sınırdışı etme konusunda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron´un sözüne güvendiğini, Almanya Başbakanı Angela Merkel´den ise şüphesinin olduğunu söyleyen Trump, ertesi günü Mar-a-Lago malikanesinde danışmanlarından konuyla ilgili son brifingi aldı.
´AVRUPALI MÜTTEFİKLERİMİZLE AYNI SAYIDA´ DEDİLER
Trump´a casus oldukları şüphesiyle 60 Rus diplomatın sınırdışı edilmesi planını anlatan danışmanları ´´Avrupalı müttefiklerimizle hemen hemen aynı sayıda Rus diplomatı sınırdışı edeceğiz´´ dedi.
Bunun üzerine danışmanlarına ´´Onların rakamıyla uyumlu olacağız. Biz başı çekmeyeceğiz, onların rakamını tutturacağız´´ talimatını veren Trump, uçakla Washington´a dönerken kararı imzaladı.
TRUMP HER AVRUPA ÜLKESİNİN 60´AR DİPLOMAT GÖNDERDİĞİNİ SANMIŞWP´ye konuşan yetkililere göre ertesi gün her ülke kaç Rus diplomatı sınırdışı ettiğini açıkladığında, Trump bir öfke patlaması yaşadı.
Danışmanlarının brifinginden her bir Avrupa ülkesinin 60´ar Rus yollayacağını sonucunu çıkaran Trump, kendisi 60 Rus´u sınırdışı ederken Fransa ve Almanya´nın sadece 4´er Rus´u gönderdiğini öğrendiğinde şok ve dehşet içinde kaldı.
´FRANSA VE ALMANYA´NIN 4´ER RUS GÖNDERDİĞİNİ BANA NEDEN SÖYLEMEDİNİZ´
ABD tarihindeki en büyük diplomatik sınırdışını gerçekleştiren ve Rusya´ya karşı en sert tutumu alan lider konumuna düşen Trump, ´´Bana Fransa ve Almanya´nın sadece 4´er Rus sınırdışı ettiğini söyleseydiniz biz de o kadar gönderirdik´´ diyerek küplere bindi.
´TOPLAM SAYI UMURUMDA DEĞİL´Danışmanları Başkan´ı Avrupa ülkelerinin sınırdışı ettiği Rusların toplam sayısının 60´a yaklaştığını söyleyerek yatıştırmaya çalıştı.
Bunun üzerine ´´Toplam sayı umurumda değil´´ diye bağıran Trump, giderek daha çok öfkelenip danışmanlarını kendisini yanlış yönlendirmekle suçladı.
´SAYDI SÖVDÜ´
WP´ye konuşan yetkililer, Trump´ın bol bol küfrettiğini, sayıp sövdüğünü aktardı. Vakayı bazı yetkililer ´basit bir yanlış anlaşılma´ diye nitelerken diğer yetkililer Trump´ın ulusal güvenlik danışmanlığından gönderdiği H.R. McMaster gibi danışmanlarıyla gerilimli ilişkilerine bağladı.
´ULUSLARARASI SORUNLARI PUTİN´LE BİRLİKTE ÇÖZMEK İSTİYORDU´WP, ´´Bu olay, Trump yönetiminin Rusya´ya karşı tutumunun giderek sertleşmesinin özünde yatan gerilimi yansıtıyor. Başkan, Rusya Devlet Başkanı ile yakın ilişki kurma kabiliyetini felç etmeye yönelik kabinesinin cezalandırıcı önlemlerine içgüdüsel olarak karşı çıkıyor´´ değerlendirmesini yaptı.
Yönetiminden yetkililere göre, Trump, Beyaz Saray´a geldiğinde diğer liderlerle kişisel ilişkilerinin dünyanın en zorlu dış politika meselelerini çözmekte merkezi rol oynayacağına inanıyordu ve kendi bakış açısından en önemli ve en güçlü lider de Putin´di. Putin´le işbirliği, Trump´ın Ukrayna, Suriye ve Kuzey Kore gibi selefinin (Barack Obama) başına bela olmuş meselelere çözüm bulmasına yardımcı olabilirdi.
AMA RUSYA SORUŞTURMASI ENGELLEDİ
Ancak Trump´ın ´cadı avı´ diye nitelediği Rusya´nın ABD seçimlerine müdahale ettiği ve Trump´ın ekibinin Rusya ile gizli anlaşma yaptığı iddiaları üzerinden başlatılan soruşturmalar bunu engelledi. Aylar ilerledikçe Rusya ile ilişkileri düzeltme seçenekleri birer birer ortadan kalktı. Temmuzda ABD Kongresi Trump´ın Putin´e elini uzatmasını engellemek için Rusya´ya karşı yeni yaptırımlar çıkarırken danışmanlarının Trump´ı bu kararı imzalamaya ikna etmesi 4 gün aldı.
UKRAYNA´YA SİLAH SATIŞINA İKNA ETTİLER
ABD´nin Ukrayna´ya 47 milyar dolarlık öldürücü silah yardımı yapması için de CIA Direktörü Mike Pompeo, ABD´nin BM Temsilcisi Nikki Haley, Savunma Bakanı Jim Mattis, Trump´ı aylarca yakın markaja aldı. ´´Ukrayna´dan bize ne, Avrupalılar uğraşsın. Ben barış istiyorum´´ diye direnen Trump, 2017´nin sonunda gizli kalması, resmi açıklama yapılmaması kaydıyla Ukrayna´ya silah tranferine onay verdi. Ama böyle bir kararın gizli kalmasına imkan yoktu ve duyulduğunda John McCain gibi Kongre´deki Rusya karşıtları Trump´a övgüler düzdü. Ama Trump övgüleri duymak yerine Rusya ile ilgili uygulanan baskıya öfkelenmeye devam etti.
İLK KEZ PUTİN´E KARŞI TWEET ATTIAncak WP, geçen aydan beri Trump yönetiminin Rusya´ya karşı tavrında büyük dönüm noktası yaşandığına dikkat çekti.
Rus diplomatların toplu sınırdışı edilmesi, nisan başında Rusya´nın önemli yetkilileri ve ´oligarklarına´ yaptırım getirilmesinin ardından Trump ilk kez adını vererek Putin´i Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad´ı desteklediği için eleştiren bir tweet attı.
Ve 13 Nisan´ı 14 Nisan´a bağlayan gece ABD, İngiltere, Fransa Suriye hükümetinin üslerine yönelik saldırı düzenledi. ABD´nin BM Temsilcisi Nikki Haley de 15 Nisan´da Rusya´ya yeni yaptırımların yolda olduğunu duyurdu. Beyaz Saray sözcülerinden Raj Shah, ´Trump´ın Rusya politikasının başından beri sert ve tutarlı olduğunu, uluslararası sahnede birlikte çalışmak istedikleri Rusya´nın habis faaliyetleriyle karşılaştıklarında Başkan´ın hesap soracağını´ söyledi.
´HER GÜN POMPEO´DAN BRİFİNG ALINCA´Trump´a yakın kaynaklar ise Rusya´ya karşı son önlemlerin Başkan´ı Putin´e daha şüpheci bakmaya zorlayan baskı kampanyasının sonucu olduğunu belirtti. Trump´ın gayriresmi danışmanlarından olan eski Temsilciler Meclisi Başkanı Newt Gingrich, ´´Her gün CIA Direktörü´nün bu konulardaki brifinglerine maruz kalırsanız Donald J. Trump bile olsanız ´Hımm, Putin de gerçekten kötü herifmiş´ diye düşünmeye başlarsınız´´ dedi.
DİRENİŞE DEVAM: PUTİN´E TEBRİK TELEFONU
Diğer yandan kendi yönetiminin Rusya karşıtılığına direnişi tamamen kırılmayan Trump, Putin´e jest yapmaya devam etti. Skripal vakası sırasında kendi ulusal güvenlik ekibini rahatsız etse de Putin´e seçim zaferi için tebrik telefonu açıp Beyaz Saray´a davetini ileten Trump, rekor sayıda Rus diplomatı sınırdışı ettikten sonra da şunları söyledi:
´´Rusya ve Başkan Putin´le çok iyi ilişkilerimin olabileceğini düşünüyorum. Bunun gerçekleşmesi müthiş bir şey olurdu. Ama bunun gerçekleşmemesi ihtimali de var. Kimbilir?´´BEYAZ SARAY PUTİN´İN ZİYARETİNE KARŞI
Ancak Trump´ın tebrik telefonunun üzerinden bir ay geçmemişken Putin´in Beyaz Saray´ı ziyaret etme ihtimali her zamankinden düşük. WP´ye konuşan Beyaz Saray yetkilileri ´´Tarih belirlenmedi. Acele etmiyoruz. Ekibimiz bu fikirden heyecan duymuyor´´ dedi.