´Türk´ adının geçtiği en eski anıt Moğolistan´da bulundu

´Türk´ adının geçtiği en eski anıt Moğolistan´da bulundu

Moğolistan´da Kültekin ve Bilge Kağan´ın babası olan İkinci Göktürk Devleti kurucusu İlteriş Kutluğ Kağan´a ait anıt bulundu. Yazıtta ‘Tanrı´, ‘Türk´, ‘Kutluk´, ‘Tümen´ yazıları yer alıyor. Keşifle ‘Türk´ adının i

 

Moğolistan´da Kültekin ve Bilge Kağan´ın babası olan İkinci Göktürk Devleti kurucusu İlteriş Kutluğ Kağan´a ait anıt bulundu. Yazıtta ‘Tanrı´, ‘Türk´, ‘Kutluk´, ‘Tümen´ yazıları yer alıyor. Keşifle ‘Türk´ adının ilk kez geçtiği düşünülen Orhun Anıtları´ndan daha eski bir Türk anıtı bulunmuş oldu.

Uluslararası Türk Akademisi ile Moğol Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü iş birliğinde Moğolistan´ın Ötüken bölgesinde yürütülen bilimsel kazı çalışmaları sonucunda Göktürk Devleti´nin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin´in babası İlteriş Kağan´ın külliyesi ile yazıtı keşfedildi.

Moğolistan´ın başkenti Ulan Batur´da konuyla ilgili düzenlediği basın toplantısında konuşan Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali, 2019´da Moğolistan´ın Arkeoloji Enstitüsü uzmanlarıyla Ötüken bölgesindeki Nomgon ovasında ortaklaşa başlattıkları kazı çalışmalarının başarıyla sonuçlandığını söyledi.

/resimler/2022-8/25/0909275177358.jpg

Kazı çalışmaları sonucunda Bilge Kağan ile Kül Tigin´in babası İlteriş Kağan´ın külliyesi ve yazıtını keşfettiklerini kaydeden Kıdırali, 'Anıt metninden elde edilen bilgilere dayanarak, Nomgon külliyesinin Göktürk Kağanlığını yeniden canlandıran Kül Tigin ve Bilge Kağan´ın babası İlteriş Kutluk Kağan´a ithaf edildiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca bu külliye, ´Türk´ adının ilk kez geçtiği Göktürk döneminin en eski yazılı anıtı olarak kabul edilmektedir' dedi.

12 SATIRLIK ESKİ TÜRK YAZISI BULUNUYOR

Kıdırali, batıdan doğuya oval biçimde inşa edilen külliyenin toplamda 49 metrekare alandan oluştuğunu belirterek, “Külliyenin etrafına hendek kazılmış ve buradan toprak yığılarak bir kale inşa edilmiş. Külliyenin batı tarafında, alanın ortasına delikli taştan bir küp (sunak), taştan insan figürleri, iki yavrusu olan aslan heykeli ve iki koyun heykeli bulunmaktadır” ifadesini kullandı.

Bunun yanı sıra külliyenin kapısında 51 balbal taşın sırayla yerleştirildiğini kaydeden Kıdırali, bunlar arasında 5 balbal taşından Aşina ailesine ait 'dağ keçisi' sembolünün tespit edildiği bilgisini paylaştı.

Kıdırali, ayrıca külliye içinde bir ibadet yerinin olduğunu kanıtlayan tuğla kalıntıları ile patika üzerine serilen kil kaplamanın da bulunduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:

“İbadet yerinin önünde yazıtın üst kısmı ve kaplumbağa şeklindeki temeli keşfedildi. Bulunan eserin iki yüzünde 12 satırlık eski Türk yazısı, üçüncü yüzünde ise eski Soğd yazısı bulunmaktadır. Keşfe katılan bilim adamları, anıtın metninden ´Tanrı´, ´Türk´, ´Kutluk´, ´Tümen´ gibi bir dizi kelime tespit etti.”

/resimler/2022-8/25/0909526792761.jpg

'İLTERİŞ KAĞAN ANITI, ORHUN ANITI GİBİ GÖKTÜRK DEVLETİ İÇİN ÖNEMLİ BİR ANIT'

Kıdırali, İlteriş Kağan´ın Nomgon külliyesinin genel olarak oğulları Bilge Kağan ve Kül Tigin´in anıtlarına benzediğini söyledi.

Nomgon´daki İlteriş Kağan yazıtının üst tarafında vücudu ejderha şeklinde iki kurt başı simgelendiğini belirten Kıdırali, “Taspar Kağan, Bilge Kağan, Kül Tigin ve diğer anıtların tepesine de bu tür kağanlık simgeleri olan ejderha biçimli kurt başlı bir şeklin çizildiği bilinmektedir. Nomgon anıtının, Orhun anıtları gibi Göktürk devleti için önemli bir anıt olduğu anlaşılmaktadır” değerlendirmesini yaptı.

TÜRK DEVLETLERİNDE TANITIMI YAPILACAK

Kıdırali, Uluslararası Türk Akademisi olarak Nomgon kazı sonuçları ile ilgili bilimsel kitap hazırlayacaklarını ve tanıtımını ise tüm Türk devletlerinin başkentlerinde yapmayı planladıklarını belirterek, “Moğolistan´daki Göktürk dönemine ait anıtların kazıları gelecekte de devam edecek” diye konuştu.

 

 

 



Yansımalar

Darbe simsarları

Analiz

MURAT ÜLKER’İN MURAT ÜLKER’LE RÖPORTAJI (1)

BENİMLE RÖPORTAJ YAPALIM MI? (1)

SURİYE'DEKİ EMPERYALİST SINAMALAR

Dr. Eray Güçlüer

Dünya

Türkiye ABD ve müttefiklerinin füzelerinden daha iyisini üretti

"Almak için sıraya girdiler"

Teknoloji

Yansımalar

MURAT ÜLKER’İN MURAT ÜLKER’LE RÖPORTAJI (1)

SURİYE'DEKİ EMPERYALİST SINAMALAR

Türkiye ABD ve müttefiklerinin füzelerinden daha iyisini üretti

Suriye'deki olayların arkasında bu iki ülke var! Uzman isim olasılıkları sıraladı

Altay tankında ABD ve Rusya’da olmayan özellik

Nadir toprak elementlerinin günümüz jeostratejisindeki yeri

Emekli Albay Eray Güçlüer'den çarpıcı analiz! ABD Güney Kıbrıs'ı neye hazırlıyor?

İlham Aliyev ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Iğdır Nahçıvan Boru Hattı açılışında bir araya geldi

ABD basını, Bayraktar AKINCI'yı yakın takibe aldı: Türkiye'nin iktidara yükselişi

Trump'tan Gazze halkına tehdit: Esirleri bırakmazsanız öleceksiniz

Macron: ABD yanımızda değilse savaşa hazır olmalıyız

AFAD: Asrın Felaketi’nden bugüne kadar 107 bin deprem gerçekleşti

İsrail'in 'Cehennem planı': Netanyahu Ramazan dinlemedi

Zelensky'den geri adım: ABD ile anlaşma imzalamaya hazırız

New York Times Meydanı’nda teravih namazı kılındı

Yunan basını yazdı: Türkiye'ye Eurofighter satışını engelleyemeyiz

Gazze'de esir takası krizi çözüldü: 641 Filistinli serbest bırakıldı

Bölgesel ve küresel sınamaların gölgesinde G20 Dışişleri Bakanları ve MIKTA Toplantısı

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, NATO üyeliği karşılığında görevinden ayrılmaya hazır olduğunu belirtti

İsrail 2002'den bu yana ilk kez tanklarla işgal altındaki Batı Şeria'ya girerek Cenin'e baskın düzenledi

MÜTEVELLİ ÜYEMİZ ALİ DOĞAN HAYATINI KAYBETTİ

Adına "Türk Dünyası" denen bölge, Rusya'yı mı geliştiriyor?

Avrasya Bir Vakfı Gençlik Kolları Kurucu Başkanı Çağrı Batuhan Budak, Yenidünya gündemi`nin sorularını yanıtladı.

"Bu kuş dilidir, bunu ancak Süleyman bilir..."

"Bakü'ye kardeştir Tbilisi..."

"Dostuyuz", "kardeşiyiz" etiketli diplomasi antrenmanları

Tövbe tövbe, savaşta bile yapılmayacak bir suçlama bu yahu...

Sakin olalım, gözlemci sayısı artmıyor; misyonun görev süresi uzatılıyor...

Şu bizim "Türk dünyası" vakamız… Özal hayatını kaybetmişti

Yükleniyor