Kommersant
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı olarak ilk yurt dışı ziyaretini gerçekleştirerek Bakü’ye geldi. Erdoğan bugün Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile görüşecek. Görüşmelerin ana konularından biri, iki ülkenin ortak ekonomik projeleri olacak. Bu projelerden Transanadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) kilit öneme sahip.
Gazetemize konuşan Azerbaycan hükûmetine yakın bir kaynak, “Zürih’te imzalanan protokollerden sonra Azerbaycan, Avrupa’ya petrol ve gaz ihracatını Türkiye’yi es geçerek Gürcistan, Karadeniz, Bulgaristan ve Romanya üzerinden yapma ihtimalini ciddi ciddi değerlendirmeye başlamıştı. Ancak Erdoğan Ermenistan ile ilişkilerdeki statükoyu iade eder etmez ihracatın yapıldığı güzergâhı değiştirme konusu kendiliğinden ortadan kalkmış ve Bakü, Türkiye’nin petrokimya alanındaki projelerine beş milyar dolar yatırım yapmıştı.” şeklinde ifadelerde bulundu.
Gazetemize konuşan Azerbaycan Diplomatik Akademisinin (ADA) Rektör Yardımcısı Fariz İsmailzade, “Ermenistan ile savaş ortamında Azerbaycan, NATO tecrübesinden yararlanarak askerî potansiyelini yükseltmek istiyor.” şeklinde konuştu. İsmailzade’ye göre Azerbaycan yönetimi şu anda üçlü bölgesel formatlar üstünde duruyor. Bu formatlarda yer alan Gürcistan, İran ve Türkmenistan’ın yanı sıra bölgedeki tek NATO üyesi olan Türkiye de sürekli olarak bulunuyor.
Bakü, böyle bir çizginin Moskova ile ilişkilerinde komplikasyonlara neden olmayacağını düşünüyor. İsmailzade, “Azerbaycan, Rusya ile ilişkilerinin gelişmesi için elinden geleni yapıyor ve Moskova’nın tedirgin olması için bir sebebi yok. Moskova, TANAP projesini de daha sakin bir şekilde karşıladı. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı projesi konusunda mesela aynı tepki söz konusu değildi.” dedi.
Bölgedeki ana transit merkezi olmayı arzulayan Türkiye, Azeri petrol ve gaz projelerindeki hisselerini sürekli arttırıyor. Azerbaycan yetkilileriyse Türk ekonomisine yaklaşık olarak 20 milyar yatırım yapmayı planladıklarını duyurdu. Bu da Bakü’nün en büyük yurt dışı yatırımı olacak.
Karşılıklı ekonomik çıkarlar, ılımlı İslamcılar tarafından yönetilen Ankara ve laik Bakü arasındaki anlaşmazlıkların yumuşatılmasında önemli bir faktör. Bundan önceki Bakü ziyareti sırasında Recep Tayyip Erdoğan kritik bir siyasi meselesi konusunda Bakü’den destek almayı başarmıştı. Azerbaycan yetkilileri, Erdoğan’ın şahsi ricası üzerine ABD’de yaşayan İslam vaizi Fethullah Gülen’in hareketiyle bağlantısı olduğu düşünülen okulları kapatmıştı. Bakü’nün bu jesti, Erdoğan’ın Türkiye Cumhurbaşkanı olarak yaptığı şimdiki ziyaret için olumlu bir zemin hazırlamıştı.(Rusya, Kommersant.ru - 03 Eylül 2014)