Okobu Wataru, Shinya Hamanaka
Mitsubishi firmasının içinde olduğu konsorsiyumun, 29 Ekim’de Türk hükûmeti ile nükleer santral inşası siparişi konusunda anlaşmaya varmasıyla Fukuşima’da meydana gelen nükleer kazadan sonra Japonya’nın ilk nükleer santral ihracatı gerçekleşmiş oldu. Gelişme sürecinde olan ülkelerin nükleer santral talepleri artarken ve uluslararası arenada yüksek teknolojiye sahip olan Japonya’nın yer almasını isteyen sesler bulunurken Abe hükûmetinin, bundan sonra da ihracatı artırması düşünülüyor. Diğer taraftan ülke içindeki nükleer enerji politikalarındaki belirsizlikle beraber dış satışların hızla artmasını da eleştirenler fazla.
Türkiye ziyaretinde bulunan Başbakan Shinzo Abe, 29 Ekim akşamı, Başbakan Erdoğan ile görüşmesi sonrasında yapılan ortak basın toplantısında, “Fukuşima kazasından aldığımız dersleri paylaşarak dünya nükleer enerji güvenliğinin geliştirilmesine katkıda bulunmak ülkemizin görevidir. Nükleer enerji talebinde bulunan ülkelere kurumsal gelişim ve kalifiye işçi eğitimi konusunda destek sağlayarak güvenliğin sağlanmasını istiyoruz.” sözleriyle nükleer santral uzmanlarının eğitilmesi ve güvenlik önlemlerinin geliştirilmesiyle bundan sonra da Japon şirketlerinin nükleer ihracatlarının artırılmasını düşündüğünü deklare etti. Ortak bildiride, Türkiye ile ortak bilim ve teknoloji üniversitesinin kurulması planı da bulunuyor.
Mitsubishi firmasının içinde olduğu konsorsiyum, Başbakan Abe’nin mayıs ayındaki Türkiye ziyaretinde öncelikli müzakere hakkı kazanmıştı. Daha sonra bu husus, Türk Parlamentosunda kabul edildi ve bu konuda resmî olarak anlaşmaya varıldı. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumuna (UAEA) göre 2030 yılına kadar Doğu Asya ve Orta Doğu’da bulunan nükleer santrallerin sayısının 370`e (ünite) ulaşması bekleniyor.
Dünyanın önde gelen nükleer santral üreticileri Japonya-ABD-Fransa’nın yanı sıra fiyatlarını düşük tutan Rusya, Güney Kore ve Çin de nükleer santral üreticileri arasında bulunuyor. Büyük kazalar ile birlikte ülke sınırlarını aşan büyük felaketlerin oluşmasından korkulduğu gibi ABD Strateji ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi Başkanı John Hamre’nin dile getirdiği üzere “Çevre bilinci zayıf ülkelerde Japonya’nın pozitif güvenlik standartlarını oluşturması gerekli” şeklinde uluslararası toplumdan gelen talepler de güçlü. (Japonya`da yayınlanan günlük Mainichi Shimbun gazetesinin internet sayfası - 31 Ekim 2013)