Türkmenler unutulmuş halde

Mülteci krizi son dönemde giderek tırmanırken, saldırıya uğrayan bölgelerden kaçmaya çalışanlar arasında etnik ve dini kökenleri nedeniyle herhangi bir yardıma ulaşma şansı daha az olanlar da bulunuyor. IŞİD´in geçen yıl yaz aylarındaki saldırıları sonucu, Irak´ın güneyine kaçmak durumunda kalan Şii Türkmenler, zor koşullarda yaşıyorlar ve neredeyse unutulmuş durumdalar.

KÖTÜ KOŞULLARDA YAŞAM MÜCADELESİ

Telafer bölgesinde incelemelerde bulunan Aksaray Üniversitesi´nden Yardımcı Doçent Doktor Ziya Abbas, geçen bir yılın ardından Türkmenlerin durumunu değerlendirdi. Abbas, Türkmenlere yalnızca Irak merkezi hükümetinin ulaşabildiği ölçüde yardım edildiğini ve bu kişilerin oldukça zor koşullarda yaşamaya çalıştıklarını belirtiyor:

'Şii Türkmenlerin büyük çoğunluğu Irak´ın güneyine kaymış durumda. Ağırlıklı olarak Babil, Necef, Kerbela, Basra´da yaşıyorlar şu an. Kerbela yakınlarında merkezi hükümetin desteğiyle 110 bin aileyi alabilecek kapasitede konteyner yerleşim yeri kurulacaktı. Yakın bir zamanda mülteci almaya başlayacaklar. Babil´de çoğunluğu Şii Türkmenlerden oluşan yaklaşık 60 aile evlere yerleştirilmiş durumda. Şii Türkmenlerin durumu çok vahim, kötü koşullarda yaşıyorlar. Doğru düzgün destek gelmiyor. İklimi, toplum yapısı farklı. Nisan ayından itibaren kuru çöl iklimi nedeniyle sıcaklıklar dayanılmaz hale geliyor.'

ŞİİLER GÜNEY´E, SÜNNİLER TÜRKİYE´YE

Abbas´ın aktardığı bilgilere göre sadece Telafer´de çatışmaların ardından 150 bin Şii Türkmen bölgeden kaçmak durumunda kaldı. IŞİD saldırıları nedeniyle yerlerinden olan Şiiler Irak´ın güneyine giderken, birkaç bin Sünni Türkmen de Türkiye´ye yerleşti:

'Musul 11 Haziran´da IŞİD´in eline geçti, bir hafta içerisinde de Şii Türkmenler bölgeyi terk etmek zorunda kaldılar. Şii Türkmenler IŞİD tarafından ´kafir´, ´katli vacip´ olarak görüldükleri için bu nüfus güney bölgelerine kaçtı. Sünni Türkmenlerden de kaçanlar oldu. Bunların neredeyse tamamı Türkiye´de. Ankara´da yaklaşık bin aile var, İstanbul´da bu rakamın bin 400 olduğu belirtiliyor resmi kuruluşlar tarafından. Gaziantep, Hayat, Mersin´e de yerleştirilmiş olanlar da var. Kaçan Sünni Türkmenler genellikle güvenlik görevlisi, yerel yönetici gibi, IŞİD tarafından hedef alınabilecek kişilerden oluşuyor.'

‘YARDIMLAR IŞİD´İN ELİNE GEÇTİ´

Şii Türkmenlere mezhepsel ayrımcılık uygulanıp uygulanmadığı sorusuna net bir yanıt veremeyeceği yanıtını veren Abbas, Türkiye´nin coğrafi koşulların getirdiği güçlüklerden ötürü de yardım edememiş olabileceğini ifade ediyor. Abbas, nedeni net olmasa da Türkiye´nin yardım konusunda geç kaldığını söylüyor:

'Türkiye yardım etmek konusunda geç kaldı, hızlı hareket edemedi. ‘IŞİD Musul´a giriyor, ikinci yer Telafer olacak ve Türkmenler hedef alınacak. Türkiye´nin kamp kurması ve Türkmenleri buraya yerleştirmesi uygun olur´ önerisinde bulunmuştuk. Kamp çok sonra, Şii Türkmenler güneye kaçtıktan sonra kuruldu. Türkiye´den 16 TIR yardım geldi ancak peşmerge yardımlara el koydu. İki hafta sonra IŞİD bölgeye girdi ve yardımlar IŞİD´in eline geçmiş oldu.'

TÜRKMEN KAMPINDA TÜRKMEN YOK

IŞİD saldırılarının ardından geçen yıl hem Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) hem de Anadolu Ajansı, Türkmenler için Dohuk yakınlarında kamp kurulacağını duyurmuştu. Ancak gazeteci Ceyda Karan´ın temasları sırasında, bölgede Türkmen kalmadığı ve kamp çalışmalarının olmadığı anlaşılmıştı. Ankara yönetiminin Türkmenlere neden yardım etmediği yönündeki kamuoyu baskılarını hafifletmek için böyle bir duyuru yapılmış olabileceğini düşünen Abbas, Dohuk´ta açılan kampın boş kaldığını belirtiyor:

'Kamp kuruldu, resmi açılışı yapıldı ancak neredeyse boş kaldı. Çünkü biraz geç kalındı. Şii Türkmenler bölgeyi terk etmişlerdi. Burada daha çok Sincar ya da Musul ovasından kaçanlar kalıyor şu an. Suriyeli mültecilerin kaldığı da söyleniyor. Yalnız Türkmenler için kurulan kampta, Türkmen sayısı çok az. Belki de Türkiye devam eden saldırılar sırasında buradan yardım ulaştırmayı düşündü.'

Abbas, Iraklı Şiiler´e uluslararası yardım gelmediğini, halk tarafından ve Şii dini kuruluşlar aracılığıyla bu krizin hafifletilmeye çalışıldığını belirtiyor. Irak´ta yaşanan siyasi krizin ve yolsuzlukların had safhaya ulaşmasının göçmenler açısından büyük sıkıntı yarattığını ifade eden Abbas, Mülteci ve Göçmen Bakanlığı´nda da yaşanan yolsuzluklar nedeniyle krizin derinleştiğine dikkat çekiyor.

Şii Türkmenlerin çalıştırıldığını ancak maaşlarını çok geç alabildiklerini belirten Abbas, bunun yanı sıra toplum tarafından da baskı gördüklerini söylüyor: 'Toplumsal baskı yaşanıyor. ‘Neden savaşmayıp yerinizi yurdunuzu bıraktınız´ sitemleri var. Yardım alamıyorlar ve koşulları kötü. Çoğu bulundukları bölgeden ayrılmak istiyor. 12 bin dolara Bağdat´tan Almanya´ya götüren çeteler ortaya çıktı. Türkiye´nin kendilerini kabul etmesini bekliyorlar.'