´Yüzyılın tokadı´: Filistin ile İsrail arasında, ABD yerine kim arabulucu olacak?

Russia Today (RT) Filistin yönetiminin yeni tutumunun Arap-İsrail çatışmasıyla ilgili gelişmeleri ne şekilde etkileyeceğini araştırdı.

´PLANI KABUL ETMİYORUZ´

Abbas, Filistin Kurtuluş Örgütü´ne bağlı Filistin Merkez Konseyi´nin, işgal altındaki Batı Şeria´nın Ramallah kentinde, ´Kudüs, Filistin´in Ebedi Başkenti´ temasıyla düzenlenen 28. Dönem Çalışma Toplantısı´nda yaptığı konuşmada, Filistin yönetiminin işgal gücü egemenliğinde varlığını sürdürmesinin kabul edilemez olduğuna dikkat çekti. 

ABD´nin, Filistin-İsrail barış görüşmelerindeki arabuluculuğunu ve ABD´nin Filistin-İsrail barış sürecine temel olması için hazırladığı ve ´yüzyılın anlaşması´ olarak isimlendirdiği planı kabul etmediklerini vurgulayan Abbas, 'Yüzyılın anlaşması aslında yüzyılın tokadıdır' diye konuştu.

´FİLİSTİN DOĞU KUDÜS´TE ISRARCI´

Rusya Dışişleri Bakanlığı´na bağlı Moskova Uluslararası İlişkiler Üniversitesi´nden (MGİMO) doğu bilimci Yuriy Zinin, bunun beklenen bir tepki olduğunu söyledi. 

RT´ye konuşan Zinin, 'ABD´nin Kudüs´ü İsrail´in başkenti olarak kabul etmesi, ileride yapılacak müzakerelerin önünü kapatıyor' ifadelerini kullandı. Zinin, Filistinlilerin Doğu Kudüs´ün başkentleri olarak kabul edilmesi konusunda mücadele etmeye kararlı olmaları sebebiyle, ABD´nin Trump´ın damadı Jared Kushner´in öne sürdüğü planın Abbas tarafından kabul edilemez olduğunu kaydetti.

´ABD TAMAMEN İSRAİL TARAFINDA OLDUĞUNU GÖSTERDİ´

İki ülke arasındaki ihtilafta tek bir ülkeyi destekleyen ABD´nin artık ‘arabulucu rolüne uygun olmadığını´ söyleyen Zinin, 'Bu, tüm uluslararası anlaşmaları ihlal eden ve ABD´nin tamamen İsrail tarafında olduğunu gösteren tek taraflı bir eylem' diye kolnuştu. 

Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü´nden Boris Dolgov ise, RT´ye verdiği röportajda, 'Mahmud Abbas´ın açıklamaları, Trump´ın Kudüs açıklamalarına ve İsrail´in diğer devletleri Trump´ın örneğini izlemeye çağırmasına verilen tepkinin bir devamı' ifadelerini kullandı.

YENİ ARABULUCULAR

ABD´nin arabuluculuğunu kabul etmediklerini söyleyen Abbas, arabuluculuk görevini ‘uluslararası konferansta oluşturulacak ve 4 ya da 5 ülke veya taraftan oluşan uluslararası komitenin´ yapması gerektiğini belirtti. 

Zinin, Filistin ile İsrail arasındaki durumun herhangi bir arabulucu tarafından düzeltilmesinin çok güç olacağını söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:

'Müzakereleri başlatma inisiyatifini uluslararası örgütler de, Birleşmiş Milletler (BM) de, (BM, AB, ABD ve Rusya´nın oluşturduğu) ‘Ortadoğu Dörtlüsü´ de alabilir. Fakat ABD böyle bir tutuma girdiğine göre dörtlüye de sorular sorulacak.'

´FİLİSTİNLİLER ARASINDA FİKİR BİRLİĞİ YOK´

Filistinlilerin arasında müzakerelerle ilgili fikir birliği olmadığına ve bunun barış sürecini zorlaştırdığına işaret eden Zinin, Rusya´nın Filistinlilerin arasındaki birleşmeyi destekleyeceğini düşündüğünü dile getirdi. 

Zinin, Moskova´nın tutumunun tüm tarafların daha önceki anlaşmalara uymalarının vurgulanmasından ibaret olduğunu da sözlerine ekledi.

ABD´nin arabuluculuğundan vazgeçmenin oldukça güç olacağına dikkat çeken Dolgov, 'Arap ve Müslüman ülkeler dahil, bölgenin birçok ülkesi ABD´nin siyasetinin minvalinden ilerliyor ve dünya toplumunda da ABD´ye bağlı olan oldukça fazla ülke var' diye konuştu.

‘OSLO ANLAŞMASI BİTİK´

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail´in, 1993´te Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile İsrail arasında yapılan Oslo Barış Anlaşması´nı 'sonlandırdığını' belirterek, İsrail´le daha önce imzalanan anlaşmanın tümünün tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. 

Abbas´ın Oslo anlaşmasının işe yaramadığı hakkındaki açıklamasını hatırlatan Dolgov, anlaşmanın büyük bir kısmının uygulanmadığına dikkat çekti. Rus uzman, 'Oslo anlaşmasının ve daha önce imzalanan anlaşmaların maddeleri, Filistin yönetiminin İsrail´le güvenlik alanında işbirliği yapmasını öngörüyordu, fakat Abbas, bu kısmın da uygulanmadığını düşünüyor' diye konuştu.

´MEVCUT ANLAŞMALARI GÖZDEN GEÇİRMEK KOLAY DEĞİL´

İsrail´in yapılan anlaşmalar kapsamında Ürdün Nehri´nin Batı Yakası´na su ve elektrik enerjisi sağladığı ve halen İsrail´de çalışan birçok Filistinli olduğu için mevcut anlaşmaların gözden geçirilmesinin hiç de kolay olmayacağını vurguladı. 

Dolgov, 'Açıklamaların çoğu, Filistin yönetiminin tepkisini ortaya çıkarmayı ve dünya toplumunu İsrail´e baskı yapmak için hareketlendirmeyi amaçlıyor' ifadelerini kullandı.