Nakanori Nagai
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin´i ziyaret eden Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 29 Temmuz´da Pekin´de görüştü. Taraflar arasında, Şi´nin öncülük ettiği İpek Yolu projesinde ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi ve Türkiye´nin planladığı hızlı tren yolu yapımına Çinli şirketlerin katılması hususlarında anlaşma sağlanırken terörle mücadelede de iş birliği teyit edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan´ın Cumhurbaşkanlığı görevine geldikten sonra yaptığı ilk Çin ziyareti 30 Temmuz´a kadar sürecek. Avrupa ile Asya´yı bağlayan önemli bir nokta olan Türkiye, Asya Altyapı Yatırım Bankasının (AIIB) kurucu üyelerinden. Şi, görüşmelerde ticaret, yatırım ve altyapı geliştirme gibi alanlarda iş birliğinin artırılması çağrısı yaptı.
İki ülke, yüksek hızlı tren yolu konusunda 2010 yılında Çin´in fon ve teknolojisiyle hayata geçirilecek büyük çaplı bir proje hususunda anlaşmıştı ancak bu uygulanamadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan daha Başbakan iken, 2014 yılının Temmuz ayında, tüm ülkede yaklaşık 35.000 km yüksek hızlı tren yolu yapılacağını açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan´ın Çin ziyaretine Türk iş dünyasından yaklaşık 100 kişi eşlik etti. İki ülke, ekonomik iş birliğini ele almak üzere başbakan yardımcısı düzeyinde çalışmaların yürütülmesi hususunda anlaştı. Türkiye´de yapımı değerlendirme sürecinde olan üçüncü nükleer santralin inşasına ilişkin Türk tarafı ile Çin´in Millî Nükleer Teknoloji firması ve Amerikan Westinghouse şirketlerinin müzakerelerinin görüşmelerde ele alınması ihtimal dâhilinde.
Görüşmede ayrıca radikal örgüt İslam Devletine (İD) yönelik terörle mücadelede iş birliğini güçlendirme konusunda mutabakat sağlandı. Çin, ülke içindeki Müslümanların İD´ye katılması ve ülkeye geri döndükten sonraki hareketleri karşısında dikkatli olacak.
Görüşmede, Çin hükûmetinin Uygur Türklerine yönelik dinî politikaları üzerine Türkiye´de ardı ardına protesto gösterileri düzenlenmesinin de masaya yatırıldığı düşünülüyor.
Görüşmede ayrıca Çin´in ürettiği füze savunma sistemi ele alındı. Görüşmelerin ardından yapılan basın açıklamasında Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilileri “Bu alanda iş birliğinin daha da artırılacağını” belirtti. ABD ve NATO, Türkiye´nin Çin´den füze savunma sistemi almasına karşı çıkıyor. (Japonya, Nihon Keizai Shimbun - 30 Temmuz 2015)