Suphi Hadidi
British Archaeology Editörü Mike Pitts, Türkiye’nin “Şah Fırat” adını verdiği operasyonuna “sürrealizm” damgasını vurma konusunda hiç tereddüt etmedi. Bu operasyonun hedefi, Osmanlı İmparatorluğu`nun kurucusunun dedesi olan Süleyman Şah’ın naaşının taşınmasından ibaretti. Pitts, İngiltere’de yayımlanan The Guardian gazetesine yaptığı açıklamada, “Geçmişteki önemli kişilerin kalıntılarını bir yerden bir yere taşıma fikri gerçekten çok yaygın. Ancak bu biraz farklıdır. Burada tam anlamıyla bir sürrealizm ve gizli cereyan eden bir tuhaflık var.” dedi. Zira sonuç olarak hedef, Türkiye’nin, Suriye topraklarının bir kısmı üzerindeki daimî “egemenliğini” hatırlatma gibi gözüktü. Yani bu olay, sırf geçmişteki önemli bir kişinin kalıntılarını önem vermekten ibaret değil. Bunun kanıtı da kalıntıların Suriye içinde başka bir yere taşınmasıdır. Türbenin taşındığı yeni yerde Ankara, Türk bayrağını dikerek “1921 Anlaşması gereğince bize verilen Suriye toprağını kaybetmedik.” demek istiyor gibi.
Seyirci ve belki de yardımcı ortak konumuna ilişkin bir başka sürrealizm çeşidi daha söz konusu. Bu destek, taşınmadan önce türbenin bulunduğu bölgeyi kontrol eden IŞİD veya Kobani’yi kontrol eden Kürt milisler tarafından sağlanan destektir. Elimizde henüz IŞİD’in söz konusu operasyondaki rolünü gözler önüne seren bir fotoğraf veya kanıt bulunmuyor.
Sürrealizm olarak tanımlanabilecek üçüncü husus, Suriye rejiminin bu operasyona yönelik tutumuydu. Nitekim Suriye Dışişleri Bakanlığı bir bildiri yayımlayarak operasyonu apaçık saldırı olarak nitelendirdi.
Aslında bu operasyon, varil bombaları, roket ve kimyasal silah kullanarak Suriyelilerden başkasına güç yetiremez hâle gelen Suriye rejimine yönelik yeni bir tokat mahiyetinde.
Öte yandan -daha geniş bir jeopolitik perspektiften bakılırsa- Türkiye’nin bu operasyonu, “sert güç” kullanmak suretiyle millî güvenliği güvence altına alma ilkesine yönelik bir hamle olabilir.
Sonuç olarak birçok kişinin Süleyman Şah’ın kalıntılarını taşıma operasyonunun sürrealizm boyutu üzerinde durması, Adalet ve Kalkınma Partisinin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şahsen başvurduğu sembolik mimarinin ayrılmaz bir parçasıdır.(İngiltere, El Kuds El Arabi - 26 Şubat 2015)